Stiglitz: Türkiye'nin görünümü iyi, faiz indirimi makul olabilir

HİLAL SARI

ADANA - Nobel ödüllü ekonomist Prof. Dr. Joseph Stiglitz, düşen petrol fiyatlarının Türkiye’ye yarar sağlayacağını fakat düşüşün Türkiye’nin ticari ortaklarını vurmasının kaçınılmaz olarak ekonomiye etkisi olacağını söyledi. Stiglitz, Türkiye’nin faiz indirmesinin makul olacağını ifade etti.

Adana Hilton Otel’de, Çukurova Genç İşadamları Derneği'nce 4. Çukurova Zirvesi’nde, “Türkiye’nin Global Yatırım Politikaları: Adana İçin Uzun Dönem Kalkınma Planı” konulu konferans düzenlendi. Konferansa, Nobel ödüllü ekonomist Prof. Dr. Joseph Stiglitz de katıldı.

Stiglitz, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 2015’te ticaret ortakları ve Ortadoğu ile alakalı sorunlar yaşayacağı görüşünde olduğunu belirtti. Stiglitz, petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’ye etkisini de değerlendirdi. Ekonomist, “Fiyatlardaki düşüşün Türkiye ekonomisi için enflasyon ve cari açık açısından olumlu olacaktır. Ancak fiyatlardaki düşüş Türkiye’nin ticaret ortaklarını zora sokacaktır. Bu da Türkiye ekonomisine kaçınılmaz şekilde etki edecektir” dedi. Stiglitz, Türkiye’yi bekleyen sıkıntılarla ilgili şöyle konuştu: “Türkiye’nin görünümü şu anda iyi durumda. Türkiye’yi bekleyen sıkıntılarla ilgili Türkiye’nin ekonomisinin yapısını değiştirmesini gösterebiliriz” dedi.

Erdem Başçı'ya övgü

Türkiye Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'yı öven ve Merkez Bankası politikalarını inovatif ve başarılı niteleyen Stiglitz, Merkez Bankası’nın faizi indirmesinin makul olabileceğini söyledi. Türkiye’deki faiz oranlarıyla ilgili olarak, “Yüksek faiz para biriminde yüksek değere neden olur, bu da ihracatı zor hale getirir ve büyümeyi yavaşlatır. Enflasyon ve diğer ülkelerin faiz indirimine gittiğini düşürsek, faizi indirimek makul bir düşünce olabilir” dedi. Stiglitz, reel faizin negatife inmesi durumunda sorun yaratacağını ve yabancı sermaye çıkışı yaşanacağını söyledi.

"Türkiye ekonomisini ben yönetseydim…"

Stiglitz, Türkiye’de ekonomiyi yönetiyor olsaydınız, ilk öncelikleriniz neler olurdu sorusuna şu yanıtı verdi: “Bence en önemlisi, küresel ekonominin bugünkü yapısını düşündüğümüzde, ekonominin yapısının iç talebe bağlı büyüyebileceği bir modele geçilmeli. Türkiye’ye baktığımızda, son on yıldır başarılı bir büyüme fakat bu büyümenin büyük bir bölümü inşaata dayalı. Ekonomi daha dengeli olmalı. Türkiye’de neredeyse büyümenin üçte ikisinin emlak ve konut projelerine bağlı olması sürdürülebilir bir model değil. Tarıma, sanayiye, inovasyona yönelerek, ekonomide çeşitlilik artırılmalıdır” dedi. Stiglitz, ikinci olarak ise ekonominin coğrafi dağılımını çeşitlendireceğini belirtti. Ekonominin İstanbul gibi büyük şehirlerde yoğunlaşmasının olumsuz sonuçları olduğunu belirten Stiglitz, konut fiyatlarının arttığını, trafik sorunun arttığını, coğrafi çeşitlilikle bu sonuçların ortadan kalkacağını vurguladı.

"Kaliteli eğitime büyük önem verilmeli"

Türkiye gibi büyüme gösteren ülkelerin eğitime büyük önem verilmesi gerektiğine değinen Stiglitz, bir Silicon Vadisi olmasa da, üniversitelere, araştırma merkezlerine ağırlık verilmesi gerektiğini belirtti. Dünyanın en iyi üniversiteleri arasında 10 Türk üniversitesinin olması gerektiğini belirten Nobelli ekonomist, Türkiye’nin nitelikli işgücüne daha fazla ihtiyaç duyacağını, bunu sağlamanın tek yolunun ise, eğitimin, fakat kaliteli eğitimin en önemli önceliklerden biri olarak belirlenmesi gerektiğini söyledi. Çin ve Brezilya’nın bu konuyu fark ettiğini ve harekete geçtiğini vurgulayan Stiglitz, Türkiye’nin de aynı yolu izlemesi gerektiğine vurgu yaptı ve yirmi yıl sonra daha inovatif ürünler üretmesi gerektiğini belirtti.

Cari açık büyük sorun

"Türkiye’nin tasarrufları artıracak yöntemler bularak cari açığı kapatmanın yollarını aramalı" diyen Stiglist, "2001’de enflasyonla mücadelede başarılı oldu Türkiye, fakat bugün ekonominin sürdürülebilir büyümesine devam etmesi için, cari açığı kapatmanın yolları aranması gerekir” dedi.

Küresel ekonomide risk volatilite

Stiglitz, bu yıl küresel ekonomiye yönelik en büyük riskin volatilite olacağını söyleyerek “Bence 2015’e damgasını vuracak şey yüksek seviyedeki volatilite olacak” dedi.