Sanayide motorlar dönüşecek, 8 milyar lira cepte kalacak

ANKARA - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, enerji verimliliği kapsamında sanayide dönüşümün ilk adımını elektrik motorlarında attıklarını belirterek, Türkiye'deki tüm elektriğin yüzde 35'ini tüketen ve yüzde 80'i düşük verimli elektrik motorlarını yüksek verimlileriyle değiştirmeyi planladıklarını bildirdi.  

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 10. Kalkınma Planı'nda da yer alan "Sanayide Enerji Verimliliği''ni sağlamak için ilk adımı attı. İlk olarak elektrik tüketiminin büyük bir kısmının gerçekleştirildiği elektrik motorlarının dönüşümünü planlayan bakanlık, gereken tespitleri yaptı ve bu kapsamda ilgili kurum ve kuruluşlarla görüşmelere başladı.  

"Elektriğin yarıya yakınını sanayi kesimi tüketiyor"

Bakan Işık, yaptığı açıklamada, 2012 yılı verilerine göre Türkiye'de toplam enerjinin yüzde 35'ini, elektriğin de yarıya yakınını sanayi kesiminin tükettiğini ifade etti.  

Sanayide kullanılan elektriğin yüzde 70'inin elektrik motorlarında tüketildiği göz önüne alındığında, Türkiye'deki net elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 35'inin söz konusu motorlarda gerçekleştiğini anlatan Işık, "Burada çok büyük bir güçten bahsediyoruz. Ülkenin toplam elektriğinin üçte birini bu motorlar tüketiyor. Burada bir verimsizliğe müsaade edemeyiz" diye konuştu.  

"Yüksek teknolojili motorlar, kendilerini 4-5 ay içinde amorti ediyor"  

Türkiye'nin sanayisinde yaklaşık 15 milyon elektrik motoru kullanıldığı bilgisini veren Işık, bunların yüzde 80'inin düşük teknolojili olduğunu söyledi. Yaptıkları ilk tespite göre bu motorların yaklaşık 30-40 yıllık olduğunu anlatan Işık, şunları kaydetti:  

"Türkiye'deki tüm elektriğin yüzde 35'ini tüketen ve yüzde 80'i düşük verimli elektrik motorlarını yüksek verimlileriyle değiştirmeyi planlıyoruz. Fabrika sahiplerine de bu motorları yenilemeleri gerektiğini çeşitli şekillerde söylüyoruz ama tabii onlar da bu işin kendileri için bir maliyet unsuru olduğunu dile getiriyorlar ve genelde de bu maliyeti düşünerek yenilemeye girişmiyorlar. Bu noktada şunu açıkça söyleyebilirim ki düşük teknolojili bir elektrik motorunu hurdaya ayırarak yüksek teknolojili ve verimli bir motorla değiştirdiğinizde katlanacağınız maliyet, yapılacak tasarrufla bir yılda çıkıyor. Yeni alımlarda düşük teknolojili bir elektrik motorunu tercih etmek yerine yüksek teknolojili ve verimli bir motoru satın aldığınızda katlanacağınız ek maliyet, elektrik tüketiminden yapılacak tasarrufla 4-5 ayda çıkıyor. Yani yüksek teknolojili motorlar, kendisini 4-5 ay içinde amorti ediyor." 

"KOBİ'lere destek verilecek"  

Ortaya çıkan bu tablodan sonra, sanayicilerin bir an önce bu dönüşümü yapmaları gerektiğinin altını çizen Işık, her şeye rağmen bu maliyeti çıkaramayacak küçük ve orta büyüklükteki işletmelere destek olacak mekanizmalar üzerinde de çalıştıklarını söyledi.  

Bakan Fikri Işık, söz konusu dönüşümün sağlanabilmesi için oluşturulan "masaya" geniş bir katılımın olduğunu belirterek, bu iş için Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gümrük ve Ticaret, Kalkınma bakanlıkları, Avrupa Yatırım Bankası ve Hazine Müsteşarlığı ile bir araya geleceklerini ifade etti. Türkiye'de yüksek teknolojili elektrik motoru üreten 6 yerli firmanın da bulunduğunu anlatan Işık, bu firmaların da söz konusu masada olacağını kaydetti. 

Işık, elektrik motorlarını dönüştürmek isteyen KOBİ'lere KOSGEB ve Avrupa Yatırım Bankası tarafından destek verilmesine yönelik bir model üzerinde çalıştıklarını bildirdi.  

"TSE'de laboratuvar açılacak, dönüşüm bir kampanya haline getirilecek"  

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Işık, yapılacak dönüşüm hamlesinde Türk Standardları Enstitüsünün de (TSE) yer alacağını belirterek, elektrik motorlarının test sürecini dünya çapında bir kaliteyle yapabilecek laboratuvarın da TSE bünyesinde ocak ayında hizmete girmesinin planlandığını söyledi. Bunun ülke açısından son derece önemli olduğunun altını çizen Işık, motorların kalitesinin milli bir kurum olan TSE tarafından ölçülebileceğini ifade etti.  

Bu dönüşümü adeta bir kampanya haline getirmek istediklerini anlatan Işık, "Bunun medya ve mevzuat ayağı da olacak. Sanayicilerimizi bu konuda ikna edebilmek için kamu spotları hazırlanacak ve bir bilinçlendirme kampanyası yürütülecek. Ayrıca bu noktada yapılacak mevzuat değişikliği olursa da bunu da yapacağız" değerlendirmesinde bulundu.  

"İlk etapta 500 bin motor dönüşecek"  

Yapılacak dönüşümle ülkeye önemli bir katkı sağlamayı hedeflediklerini dile getiren Bakan Işık, şöyle devam etti:  

"Sayıları 15 milyonu bulan söz konusu motorların ilk etapta 500 binini, 8 yıl içinde de tamamını yüksek teknolojili olanlarla değiştirmek, yenilemek istiyoruz. Yapılacak tüm bilgilendirmeye ve verilen desteklere rağmen söz konusu altyapısını değiştirmek istemeyenler için de farklı çözüm yolları sunabiliriz. Bu motorlarda verimliliği artırırken, elektrik tüketimini azaltacak bazı aparatlar var. Sanayicilerimize bunları kullanma noktasında da yol gösterici olabiliriz ama bizim asıl istediğimiz dönüşüm.  

Çünkü burada çok büyük bir enerji kaybımız var. Öte yandan, bunun dış ticaret boyutu da var. Geçen yıl 190 milyon doların üzerinde elektrik motoru ithal etmişiz. Oysa, bu alanda faaliyet gösteren 6 firmamız, Türkiye'nin ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde. Yapılacak dönüşümle bu ithalatın da önüne geçmeyi düşünüyoruz." 

"8 milyar lira ülkenin cebinde kalacak"  

Yaptıkları çalışmaya göre, Türkiye'de yoğunlukla kullanılan düşük teknolojili elektrik motorları yüksek teknolojili motorlarla değiştirilmesinin ülkeye büyük bir katkı sağlayacağını vurgulayan Işık, "Bahsettiğim gibi ülke elektriğinin yüzde 35'ini sadece bu motorlar tüketiyor. Bunların hepsinin yüksek teknolojiye geçmesi halinde elektrik tüketimimiz ciddi oranda azalacak. Böylece cari açığımızda da önemli bir kalem olan elektrik tüketimine harcanan miktardan 8 milyar lira, ülkenin cebinde kalacak" dedi.