Özel sektör yatırımı artacak kamu yatırımları azalacak

Özüm ÖRS

ANKARA - Bir süre önce açıklanan 2014-2016 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program çerçevesinde hazırlanan 2014 Yılı Programı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 2014 yılına ilişkin makroekonomik göstergelere yönelik  belirlenen hedeflerin yer aldığı programa göre büyümeye toplam yurtiçi talep ve ihracattan pozitif katkı bekleniyor. Programa göre, özel kesim tüketim harcamalarında yüzde 3.2, kamu tüketim harcamalarında yüzde 3 artış planlanıyor. Özel sektör yatırımlarının yüzde 5.7 artmasının öngörüldüğü 2014 yılında, kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının yüzde 3.8 azalacağı tahmin ediliyor. Bu veriler ışığında, büyümeye özel tüketimin 2.2, kamu tüketiminin 0.2, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının ise 1.1 puan katkı yapması bekleniyor. Cari işlemler açığının 2014 yılında 55.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Cari açığın GSYH’ya oranının, bir önceki yıla göre yüzde 7.1 seviyesinden yüzde 6.4’e gerileyeceği tahmin ediliyor.

Hedef işsizlik oranı yüzde 9.4

Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlanarak yürürlüğe giren 2014 Yılı Programı’nda yer alan temel beklenti ve hedefler şöyle:

“2014 yılında tarım sektörü katma değerinin reel olarak yüzde 3 oranında artması bekleniyor. Sanayi sektöründeki katma değer 2013 yılına göre fazla artış gösterecek ve yüzde 2.3’ten yüzde 4.4’e yükselecek. Hizmetler sektöründe ise katma değer yüzde 4.5’ten yüzde 4.1’e inecek.

2014 yılında, öngörülen büyüme ve yatırım artışlarına bağlı olarak istihdamın bir önceki yıla göre 565 bin kişi artacak, işsizlik oranı da yüzde 9.4 oranında gerçekleşecek.

Kamu harcanabilir gelirinin GSYH’ya oranı bir önceki yıla göre 0.5 puan azalarak yüzde 14.4 olarak gerçekleşecek. Kamu tasarruflarının GSYH’ya oranı 0.5 puan azalarak yüzde 2.4’e inecek.

Kamu yatırımlarının GSYH içindeki payı bir önceki yıla göre 0.3 puan gerileyerek yüzde 4.4 olması neticesinde, kamu tasarruf yatırım farkının GSYH’ya oranının negatif yüzde 2 olarak gerçekleşecek.

Özel tasarrufların GSYH’ya oranı bir önceki yıla göre 1.6 puan artarak yüzde 11.3’e, özel yatırımların ise 0.7 puan artarak yüzde 15.5’e yükselecek. Kamu kesimi sabit sermaye yatırımları 2014 yılında reel olarak yüzde 3.8 oranında azalacak.

2014 yılında cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımları içinde, bir önceki yıla göre ulaştırma ve enerji alt sektörlerinin paylarında düşüş olacak, konut sektörünün payında bir değişme olmayacak.

2014 yılında özel kesim sabit sermaye yatırımlarının reel olarak yüzde 5.7 artış göstereceği tahmin edilmekte. 2014 yılında cari fiyatlarla özel kesim sabit sermaye yatırımları içinde imalat,  ulaştırma, eğitim ve sağlık alt sektörlerinin paylarının bir önceki yıla göre artacak.

İhracat yüzde 8.5 artarak 166.5 milyar dolara, ithalat ise yüzde 4.2 artarak 262 milyar dolara ulaşacak, dış ticaret açığı 95.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşecek.

Cari işlemler açığı 55.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşecek, açığın GSYH’ya oranı yüzde 7.1’den yüzde 6.4’e gerileyecek. Para politikası, finansal istikrarı da gözetecek şekilde enflasyon hedefi çerçevesinde yürütülecektir.

Enflasyon yüzde 5.3 oranında gerçekleşecek

Bu kapsamda, Merkez Bankası tarafından 2014 yılı için yüzde 5 olarak açıklanan hedef enflasyon, yüzde 5.3 oranında gerçekleşecek. Genel devlet vergi gelirlerinin GSYH’ya oranı dolaylı vergilerdeki azalışın etkisiyle, % 20.9 düzeyine gerileyecek.

GSYH içinde dolaysız vergiler yüzde 5.9, dolaylı vergiler yüzde 14.2, servet vergileri ise % 0.8 pay alacak.

Genel devlet vergi dışı normal gelirleri ile faktör gelirleri toplamının GSYH’ya oranı yüzde 6.8 düzeyinde gerçekleşecek.

Aktif sigortalı sayısındaki ve ödeme gücü olmayanlar için ödenen genel sağlık sosyal fon gelirlerinin GSYH’ya oranı %10.2 olacak.

Özelleştirme gelirlerinin GSYH’ya oranı % 0.6 olarak gerçekleşecek.

Genel devlet faiz dışı harcamaları %36.4 düzeyine gerileyecek.

Genel devlet faiz harcamalarının GSYH’ya oranı % 3.1 olarak gerçekleşecek, genel devlet toplam harcamaları ise yüzde 39.6’ya gerileyecek.

Genel devlet dengesi GSYH’ya oranla % 1.1 düzeyinde açık verecek.

GSYH’ya oran olarak kamu kesimi borçlanma gereği yüzde 1 düzeyinde gerçekleşecek.

AB tanımlı genel yönetim borç stokunun, GSYH’ya oranı yüzde 33 düzeyine gerileyecek.

Toplam sosyal harcamalar GSYH’nın yüzde 18.4’ü düzeyinde gerçekleşecek. 2014 yılında merkezi yönetim bütçe gelirlerinin GSYH’ya oranı yüzde 23.5  olacak.

GSYH içinde gelir vergisinin payı 0.1 puan artacak, kurumlar vergisinin payı 0.1 puan azalacak.

ÖTV tahsilatının GSYH’ya oranı % 5.2 seviyesinde gerçekleşecek.

Dahilde KDV tahsilatının GSYH’ya oranı %2.3 seviyesinde olacak.

2014’te orman vasfını yitirmiş Hazine arazilerinin satışından 1 milyar TL, özelleştirme uygulamaları kapsamında ise 6.9 milyar TL gelir elde edilecek.

Faiz hariç harcamaların GSYH’ya oranı % 22.4’e gerileyecek.

Savunma ve güvenlik harcamaları ile diğer mal ve hizmet alım giderlerinde bir önceki yıla göre GSYH’ya oranla 0.1’er puan düşecek.

Cari transferlerin GSYH’ya oranı önceki yıla göre 0.1 puan azalarak yüzde 9.5 düzeyine gerileyecek.

Sermaye transferlerinin GSYH’ya oranı 0.1 puan azalarak yüzde 0.4 düzeyinde gerçekleşecek. Özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dâhil KİT sisteminin finansman fazlasının GSYH’ya oranı yüzde 0.09 olacak.