Merkezi bütçe kasımda fazla verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kasım ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Kasım 2022'de 239 milyar 429 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 180,3 artışla 671 milyar 183 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 12'si kullanılmış oldu.

Faiz dışı açık, geçen yıl kasımda 132 milyar 708 milyon lirayken bu yılın aynı ayında 170 milyar 235 milyon lira olarak gerçekleşti.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 168,1 artarak 576 milyar 575 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 8,6 iken geçen ay yüzde 11,7 olarak hesaplandı.

Kasımda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 112,9 artarak 134 milyar 39 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 14,1'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 76,6 artışla 16 milyar 609 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 11'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 11,9'u harcandı. Kasımda yüzde 80,6 artışla 49 milyar 845 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler kasımda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 200,2 artarak 237 milyar 297 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 12,2'si kullanıldı.

Kasımda 66 milyar 624 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 55 milyar 881 milyon lira oldu. Borç verme giderleri ise 16 milyar 279 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 287,7 artışla 94 milyar 608 milyon liraya ulaştı.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın kasım ayında 347 milyar 734 milyon lira iken geçen ay yüzde 114,8 artarak 746 milyar 810 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin kasım ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 13,6 iken geçen ay yüzde 15,1 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Kasım 2022'ye göre yüzde 114,3 artarak 668 milyar 493 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 14,3 iken geçen ay yüzde 15,7 olarak hesaplandı.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 127,4 artışla 66 milyar 857 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 9 milyar 362 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 2 milyar 98 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla kasımda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 92,6, kurumlar vergisi yüzde 116,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 195,2, özel tüketim vergisi yüzde 122,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 151,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 83,9, damga vergisi yüzde 80,9, harçlar yüzde 60,7, diğer vergiler tahsilatı yüzde 179 arttı.

Ocak-kasım dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Kasım 2022 döneminde 2 trilyon 567 milyar 605 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 102,2 artışla 5 trilyon 192 milyar 979 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 92,9'u kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 100,5 artarak 4 trilyon 560 milyar 697 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 92,3 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 117 artışla 1 trilyon 230 milyar 529 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 129,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 93,5 artarak 170 milyar 182 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 113,2'i kullanılmış oldu.

Ocak-kasım döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 88,7'si harcandı. Bu dönemde yüzde 81,2 yükselişle 372 milyar 213 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 104,2 artarak 2 trilyon 64 milyar 49 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 106,3'ü kullanıldı.

Söz konusu dönemde 363 milyar 111 milyon lira sermaye gideri, 218 milyar 659 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 141 milyar 955 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 116 artarak 632 milyar 282 milyon lira oldu.

Ocak-kasım dönemi bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-kasım döneminde 2 trilyon 547 milyar 156 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 83 artışla 4 trilyon 660 milyar 543 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-kasım dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 99,8 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 94,5'i gördü.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-kasım dönemine göre yüzde 89,6 artarak 4 trilyon 59 milyar 954 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 95,1 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 43,4 artarak 504 milyar 267 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 73 milyar 287 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 23 milyar 35 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 94,5, kurumlar vergisi 53,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 185,2, özel tüketim vergisi yüzde 120,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 121,9, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 62,3, damga vergisi yüzde 98,6, harçlar yüzde 74 ve diğer vergi gelirleri yüzde 111,1 arttı.