MB:Enflasyondaki düşüş devam edecek

ANKARA - Merkez Bankası, maliyet ve talep yönlü gelişmelerin etkisiyle temel enflasyon göstergelerinin aşağı yönlü eğilimini sürdürürken hizmet fiyatlarının ılımlı seyrini koruduğunu bildirdi. Merkez Bankası, önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşün süreceğinin tahmin edildiğini vurguladı. 

 

Merkez Bankası Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri'ni açıkladı. Buna göre ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 1.96 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 7.8'e geriledi. Bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 6.78'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 6.11'e düştü. 

 

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde; enerji grubunun katkısı yönetilen fiyat ile vergi artışlarının etkisine bağlı olarak 2.18 puana yükseldi. Buna karşılık gıda fiyatlarının katkısı 0.66 puan azalarak 2.05 puana geriledi. Bu dönemde hizmet grubunun katkısı 1.93 puan ile yatay seyrederken, temel mal grubunun katkısı 0.31 puan azalışla 1.33 puana geriledi. Bu ayda katkısı önemli ölçüde gerileyen bir diğer grup ise tütün ürünleri fiyatları kaynaklı baz etkisinin ortadan kalkması neticesinde alkol-tütün ve altın oldu. 

 

Merkez Bankası, maliyet ve talep yönlü gelişmelerin etkisiyle temel enflasyon göstergeleri aşağı yönlü eğilimini sürdürürken hizmet fiyatları ılımlı seyrini koruduğunu belirterek; önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşün süreceği tahmin edildiğini vurguladı. 

 

 

Eylül ayında ek mali önlemler çerçevesinde akaryakıt, otomobil ve alkollü içeceklerden alınan ÖTV miktarları artırıldı. Ayrıca 1 Ekim'den itibaren doğalgaz ile elektrik fiyatları yükseltildi. Söz konusu ayarlamaların yıllık enflasyona toplam katkısının 1 ile 1.1 puan arasında olduğu tahmin edildi. Hizmet fiyatları Ekim ayında yüzde 0.74 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 7.12 oldu. 

 

Yıllık enflasyondaki bu yükselişte cep telefonu görüşme ücretleri kaynaklı haberleşme hizmetleri fiyatlarında gözlenen artışlar belirleyici oldu. Haberleşme dışındaki hizmet grubu yıllık enflasyonu Eylül ayının ardından Ekim ayında da azalış gösterdi. 

 

Özellikle, bu dönemde lokanta-otel ile ulaştırma yıllık enflasyonları azalış kaydederken kira yıllık enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 5.2 oldu. Sonuç olarak, bu dönemde mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarının ana eğilimindeki ılımlı seyir korundu. Öte yandan, hizmet fiyatlarına ilişkin yayılım endeksi artış eğilimini sürdürdü. 

 

Ekim ayı itibarıyla ÖTV artışının fiyatlar üzerinde belirgin bir etkisi gözlenmedi

 

Temel mallar grubunda yıllık enflasyon yavaşlama eğilimini sürdürdü ve Ekim ayı itibarıyla 1.32 puan azalarak yüzde 5.09 oldu. Bu grubu oluşturan ana sektörlerin tamamında enflasyon yıllık bazda geriledi. Giyim grubunda yeni sezon fiyat artışı bir önceki yılın altında kalırken, dayanıklı tüketim malları fiyatları Ekim ayında yatay seyretti. Dayanıklı mallarda alt gruplar bazında; mobilya fiyatları aylık yüzde 1.04 oranında yükseldi. Buna karşılık elektrikli ve elektriksiz alet fiyatlarındaki gerileme eğilimi sürdü. Otomobil fiyatları bu dönemde yatay seyretmiş, bu çerçevede Ekim ayı itibarıyla ÖTV artışının fiyatlar üzerinde belirgin bir etkisi gözlenmedi. 

 

 

 

 

Enerji fiyatları Ekim ayında yüzde 5.37 oranında arttı. Bu gelişmede, yükselen elektrik ve doğalgaz tarifeleri sırasıyla yüzde 9.78 ve 9.84 ile vergi düzenlemesine de bağlı olarak artan akaryakıt fiyatları yüzde 5.88 etkili oldu. Bununla birlikte, etkisi daha sınırlı olmakla beraber, Ekim ayında tüp gaz ve katı yakıt fiyatları ile belediyelerce belirlenen su tarifelerinde de yükseliş gözlendi. Sonuç olarak, bu dönemde enerji grubu yıllık enflasyonu 1.93 puan yükselerek yüzde 14.64 seviyesine ulaştı. 

 

 

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2.52 puanlık azalışla yüzde 7.87'ye geriledi. Bu gelişmede geçmiş yıllarda Ekim ayında yüksek oranda artan sebze fiyatlarının bu dönemde yatay seyretmesi belirleyici oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Temmuz ayından beri süren artış eğiliminin ardından Ekim ayında gerilemiş, yıllık işlenmemiş gıda enflasyonu 5.5 puan azaldı. 

 

İşlenmemiş et fiyatları aylık bazda bu dönemde de gerilerken süt fiyatlarındaki yüksek oranlı artış eğilimi sürdü. İşlenmiş gıda fiyatlarında aylık artış oranı yükseliş eğilimini korumuş ve grup fiyatları Ekim ayında yüzde 1.26 oranında arttı. Buğday fiyatlarındaki yükselişin yansımaları ekmek ve tahıllar grubunun genelinde süregelen fiyat artışları ile izlendi. 

 

Bunun yanında, bu dönemde ekmek ve tahıllar dışı işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi belirgin bir şekilde hızlandı. Özellikle peynir ve diğer süt ürünleri ile işlenmiş et ürünleri fiyatlarında yüksek oranlı artışlar sırasıyla yüzde 3.54 ve 1.91 gözlenirken son dönemde gerileme eğiliminde olan katı-sıvı yağ fiyatlarında da yükseliş kaydedildi. Sonuç olarak yıllık işlenmiş gıda enflasyonu yüzde 9.42'ye yükseldi. 

 

 

 

 

 

Ekim ayında üretici fiyatları yüzde 0.17 oranında arttı, yıllık enflasyon 1.46 puan azalarak yüzde 2.57 oldu. Bu dönemde tarım fiyatları mevsimsellikten arındırılmış olarak geriledi. Bu gelişmede meyve ve sebze fiyatları etkili olurken, bazı tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekti. Özellikle, son beş aylık dönemde yüzde 12.2 oranında artan yurt içi buğday fiyatları tarihi yüksek seviyeye ulaştı. Ekim ayında pamuk ve tütün fiyatları da belirgin oranda arttı. Bu dönemde canlı hayvan fiyatları yatay seyrederken süt fiyatları ivmelendi. 

 

 

Ekim ayında emtia fiyatlarındaki azalışın etkisiyle imalat sanayi fiyatları yüzde 0.37 oranında arttı. Bu dönemde uluslararası gelişmelerin etkisiyle petrol ürünleri fiyatları gerilerken ana metal fiyatları düşüş eğilimini korudu. Bu ürünler dışlandığında ise imalat sanayi fiyatları artış oranı aylık ve yıllık bazda azaldı. 

 

MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, fiyatların dayanıklı mallarda sınırlı bir oranda gerilediği diğer gruplarda ise arttığı gözlendi. Ekim ayında imalat sanayi fiyatlarındaki yükselişe en çok katkı yapan dayanıksız tüketim ürünleri üretici fiyatları, temelde süt ürünleri fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükseldi. Sermaye malları fiyatları motor ve motor parçaları fiyatlarına bağlı olarak artarken ara malları fiyat artışı demir-çelik fiyatlarındaki gerilemeyle sınırlandı. Bu dönemde dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki gerilemede televizyon fiyatlarındaki azalış etkili oldu. Sonuç olarak, yılbaşından bu yana yüzde 1.82 ile tarihi düşük bir oranda artan imalat sanayi fiyatları tüketici fiyatları üzerinde imalat sanayi kaynaklı baskıların ılımlı seyrettiğine işaret etti.