Enerji zamları enflasyona nasıl yansıyacak?

İSTANBUL - Ekim ayından itibaren elektrik ve doğalgazda yüzde 9 oranındaki fiyat artışının tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin yaklaşık 0.4 puan artırıcı yönde olması beklenirken, enflasyonun yıl sonunda yüzde 9'un üzerinde gerçekleşeceği beklentileri arttı.

Reuters'ın sekiz ekonomistten aldığı beklentilere göre, enerji zamlarının enflasyona doğrudan etkisinin 0.41 puan olması beklenirken, dolaylı etkilerle birlikte yıl sonu enflasyonuna katkının 0.5-1 arasında olacağı öngörülüyor.

TCMB'nin yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 7.6 seviyesinde bulunurken ekonomistlerin tahminleri ise zam açıklaması öncesi Reuters anketine göre yüzde 8.7 seviyesinde bulunuyordu.

Reuters anketine yılsonu tahminleri yüzde 8.20-9.10 bandında yer alırken, revizyonların ardından ekonomistlerin büyük bölümü enflasyonun yıl sonunda yüzde 9'un üzerine çıkacağını öngörüyorlar.

TÜİK verilerine göre, elektrik fiyatlarının tüketici enflasyonu üzerindeki ağırlığı yüzde 3.12, doğalgaz fiyatlarının ağırlığı ise yüzde 1.4.

HSBC Portföy Stratejisti Ali Çakıroğlu, "Bu haliyle bakıldığında elektrik ve doğalgaza yapılan yüzde 9'luk zamların Ekim ayı TÜFE enflasyonuna doğrudan etkisini 0.4 puan olarak hesaplıyoruz. Bununla birlikte dolaylı etkileri de göz önünde bulundurduğumuzda elektrik ve doğalgaz zamlarının 2014 enflasyonuna 0.6-0.7 puan katkı yapabileceğini düşünüyoruz" dedi ve ekledi:

"2014'e ilişkin TÜFE enflasyon tahminimiz yüzde 8.4 seviyesinde bulunurken, biz elektrik ve doğalgaz fiyatlarına bir değişiklik yapılmayacağını öngörmüştük. Bugün açıklanan zamlar sonrasında 2014 yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 9.1'e revize ediyoruz."

Enerji Bakanı Taner Yıldız, Ekim'den itibaren hem elektrik hem doğalgazda yüzde 9'luk bir fiyat artışının olacağını belirtti. BOTAŞ her ayın son günü izleyen ay doğalgaz fiyatlarının ne olacağına karar verirken, EPDK ise üçer aylık dönemlerde elektrik fiyatlarını belirliyor.   

Doğalgaz ve elektriğe en son 1 Ekim 2012'de zam yapılmıştı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, yüzde 9'luk elektrik ve doğalgaz zammı ardından yaptığı açıklamada "Yapılan son zam, yıllık enflasyonu doğrudan 0.50 puan artıracak, yıl sonunda enflasyonu çift hanelere taşıyacaktır. En temel girdi olan enerjiye yapılan bu zamlarla önümüzdeki dönemde iğneden ipliğe ciddi bir zam dalgası gelmesi olasıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'de son 14 yılın en kurak mevsiminin yaşanmasının gıda fiyatları üzerinde yarattığı yukarı yönlü baskı nedeniyle Ağustos'ta tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 0.09 ile beklentilerin üzerinde arttı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, TÜFE'de Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 9.32 olan artış ise Ağustos'ta yüzde 9.54'e yükseldi.

Yıldız, bugün yaptığı açıklamada, son dönemde dolar/TL paritesindeki artışın doğalgaz ve elektrik zammında etkili olduğunu belirtti.

Yıldız, "Bugünkü gördüğümüz 2.28'lik dolar paritesi çok etkileyici bir parite bizim için. 2013 yılı Haziran ayında ham petrolün varili yaklaşık bugünlerdeki fiyat olmasına rağmen döviz piyasalarındaki parite çok farklılaştı. 1.92'ydi şu anda neredeyse 2.28'ler civarında. O yüzden bu aradaki fark bile oran olarak bile bu fiyat artışının çok üzerinde" dedi.