Bütçe ekimde 95 milyar 461 milyon lira açık verdi

 Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri ekimde 473 milyar 750 milyon lira, giderleri 569 milyar 211 milyon lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekim ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, ekimde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 111,3 artarak 473 milyar 750 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 85,2 artışla 569 milyar 211 milyon liraya ulaştı.

Ocak-ekim döneminde ise bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 77,9 yükselerek 3 trilyon 913 milyar 733 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 94,2 artarak 4 trilyon 521 milyar 796 milyon lirayı buldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi ekimde 95 milyar 461 milyon lira, ocak-ekim döneminde ise 608 milyar 63 milyon lira açık verdi. Merkezi yönetim bütçesinden ocak-ekim döneminde 4 trilyon 521 milyar 796 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 3 trilyon 913 milyar 733 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekim ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ekim 2022'de 307 milyar 416 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 85,2 artışla 569 milyar 211 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 10,2'si kullanılmış oldu. Faiz dışı açık, geçen yıl ekimde 22 milyar 110 milyon lirayken, bu yılın aynı ayında 28 milyar 651 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 104 artarak 502 milyar 401 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 9,8 iken geçen ay da yüzde 10,2 olarak hesaplandı. Ekimde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 115 artarak 135 milyar 599 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 14,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 78,7 artışla 16 milyar 559 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 11'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 11,5'i harcandı. Ekimde yüzde 68,2 artışla 48 milyar 370 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler ekimde, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 97,1 artarak 202 milyar 747 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 10,4'ü kullanıldı.

Ekimde 60 milyar 138 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken, sermaye transferi 29 milyar 7 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 9 milyar 981 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,3 artışla 66 milyar 810 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ekim ayında 224 milyar 162 milyon lira iken geçen ay yüzde 111,3 artarak 473 milyar 750 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ekim ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 8,8 iken geçen ay yüzde 9,6 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Ekim 2022'ye göre yüzde 125,2 artarak 409 milyar 427 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 8,3 iken geçen ay yüzde 9,6 olarak hesaplandı. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 43,2 artışla 54 milyar 293 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 8 milyar 330 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 700 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla ekimde geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 99,9, kurumlar vergisi yüzde 192,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 239,8, özel tüketim vergisi yüzde 130,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 111, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 98,5, damga vergisi yüzde 91,8, harçlar yüzde 68,8, diğer vergiler tahsilatı yüzde 146,5 arttı.

Ocak-ekim dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ekim 2022 döneminde 2 trilyon 328 milyar 176 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 94,2 artışla 4 trilyon 521 milyar 796 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 80,9'u kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 93,4 artarak 3 trilyon 984 milyar 122 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 80,6 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 117,5 artışla 1 trilyon 96 milyar 489 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 115,1'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 95,5 artarak 153 milyar 574 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 102,1'i kullanılmış oldu.

Ocak-ekim döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 76,9'u harcandı. Bu dönemde yüzde 81,3 yükselişle 322 milyar 368 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 96,1 artarak 1 trilyon 826 milyar 752 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 94,1'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 296 milyar 487 milyon lira sermaye gideri, 162 milyar 778 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 125 milyar 675 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 100,4 artarak 537 milyar 674 milyon lira oldu.

 Ocak-ekim dönemi bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ekim döneminde 2 trilyon 199 milyar 422 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 77,9 artışla 3 trilyon 913 milyar 733 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-ekim dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 86,1 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 79,4 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-ekim dönemine göre yüzde 85,3 artarak 3 trilyon 391 milyar 461 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 79,4 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 35,7 artarak 437 milyar 410 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 63 milyar 925 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 20 milyar 937 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 94,7, kurumlar vergisi 33,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 183,9, özel tüketim vergisi yüzde 120,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 118,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 59,8, damga vergisi yüzde 101, harçlar yüzde 75,7 ve diğer vergi gelirleri yüzde 103,6 arttı.