Yurtdışındaki taşınmazı sat ‘Varlık Barışı’na kat

Maliye Bakanlığı, geçen ağustosta kabul edilen 6736 sayılı Kanun’la gündeme gelen ‘Varlık Barışı’nın detaylarıyla ilgili yeni tebliğ yayımladı. Bu Kanunun 7‘nci maddesine göre yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 31 Aralık’a kadar Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Varlık barışına başvurmamış kişiler için özel bir “Form” olanağı da getiren yeni tebliğ, izlenecek yöntemle ilgili dikkat çekici detayları ortaya koydu:

* Temel şartlar arasında neler var?

31 Aralık’a kadar getirilmesi koşuluyla, bu varlıklara yurtdışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğu barıştan yararlanma açısından önemli olmayacak. Barışa dahil olmayan varlıklar (örneğin taşınmazlar) ise kapsamdakilere dönüştürülerek bu uygulamadan yararlanabilecek. Bu varlıklardan dolayı herhangi bir vergi tarhiyatı yapılamayacak. Bu nedenle gerçek ve tüzel kişiler vergi de ödemeyecek. Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılacak bir hesaba transfer edilebilecek veya fiziki olarak getirilebilecek. Yine menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka veya aracı kurumlara, varlık barışına katılanlar veya yetkilendirdikleri kişilerce bildirilmesi, bu kıymetlerin getirildiğinin kabulü için yeterli olacak.

Bankalar da izlenmeyecek

* Banka ve aracı kurumlar nasıl davranacak?

Banka ve aracı kurumlar, hesaba transfer veya fiziken getirerek hesap açma halleri hariç, kendilerine bildirilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları için yapılan bildirimi muhafaza edecek, ayrı hesap oluşturmayacak veya kayden izlemeyecek.

* Belgelemede neler geçerli olacak?

Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan hesaba transfer edilmesi halinde, dekont veya işlem sonuç formları, bu varlıkların getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecek. Bu varlıkların fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan bildirime istinaden Gümrük İdaresi’nden alınan belgeler de aynı şekilde kullanılabilecek. Öte yandan, gerçek ve tüzel kişiler, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde, yurtdışındaki ilgili kurum veya kuruluştan alınacak tevsik edici belgeleri kullanabilecek. Bu kapsamda alınan ve ‘Form’a eklenen dekont, ekstre, makbuz gibi belgeler ilgili kuruluşlar açısından yeterli kabul edilecek. Bunların teyidi de gerekmeyecek. Ayrıca bu kurum ve kuruluşlar, getirilen varlığın daha önce yurtdışında hangi şekilde tasarruf edildiğine veya değerlendirildiğine (alım, satım, itfa, irat gibi) ilişkin inceleme yapmayacak.

* Şirketlere ait varlıklarla ilgili hükümler neler?

Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri adına görünen, ancak gerçekte şirketlere ait olan varlıkların da Türkiye’ye getirilmesi mümkün. Bunun için şirketlerin, kanuni temsilcileri, ortakları veya 19 Ağustos 2016’dan önce yetkili kuruluşlarca düzenlenmiş bir vekalet veya temsil sözleşmesi olması gerekiyor. Varlıkların bu şekilde Türkiye’ye getirilmesinde, usulüne uygun olarak şirket yetkili organlarınca alınmış karar örneği, vekalet veya temsil sözleşmesi gibi tevsik edici belgelerin ‘Form’a eklenmesi gerekli.
TCMB’nin alış kuru esas

* Getirilen varlıkların değerlemesi nasıl yapılacak?

Yurtdışında sahip olunan varlıklar, Türkiye’ye getirildiği veya bildirildiği tarih itibarıyla örneğin TL ise nominal değer, altın ise rayiç bedel ve döviz ise TCMB döviz alış kuru üzerinden değerlenecek. Hisse senedi gibi pay senetleri varsa borsa rayici, bu yoksa rayiç bedeli, bu da tespit edilemiyorsa alış bedeli, alış bedeli de belli değilse nominal değer üzerinden değerlenecek. Benzer süreç tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma ve vadeli işlem, opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar için de geçerli. Ayrıca yatırım fonu katılma belgeleri, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla değerlenecek.

* Varlık barışına katılanlar nasıl korunacak?

Varlık barışından yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir şekilde vergi incelemesi ve tarhiyat ile herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamayacak, vergi cezası ve idari para cezası kesilemeyecek. Yine bu nedenle ithalde alınanlar da dahil olmak üzere her türlü vergi, resim, harç ve fon yönünden herhangi bir inceleme ve tarhiyat yapılamayacak, ceza kesilemeyecek. Bu açıdan düzenlemedeki diğer detaylar da şöyle:

✔ Türkiye’ye getirilen varlık sebebiyle geçmişte elde edilmiş olabilecek kazanç ve iratlar ile söz konusu varlıkların iktisabında kullanılan kaynaklar nedeniyle geçmişe dönük bir vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak. Bu kişilerden bilgi de talep edilemeyecek.

✔ Getirilen varlık veya bunlara ilişkin bildirimler, mevzuattaki diğer düzenlemeler bakımından herhangi bir araştırma, inceleme veya soruşturma kapsamında değerlendirilemeyecek.

✔ Varlığı getirenin tüzel kişi olması halinde, sırf getirilen bu varlıklar nedeniyle bu tüzel kişinin kanuni temsilcileri, ortakları ve vekilleri ile bunların ortak oldukları şirketler hakkında da inceleme ve ceza uygulanmayacak.

✔ Getirilen varlıklar nedeniyle bunu getiren gerçek kişinin yönetiminde bulunduğu veya ortak olduğu şirketler de benzer şekilde korunacak.

✔ Yine getirilen varlıklar ve bu varlıklara ilişkin bildirimlerde yer alan bilgiler ve diğer belgeler sır ve mahremiyet (ilgili yasalara uygun) kapsamında değerlendirilecek.

3 milyar liralık vergi tahakkuku

İlk ‘Varlık Barışı’ uygulaması, 5811 sayılı Kanun ile 22 Kasım 2008’de kabul edildi. 2 Mart 2009’de sona eren başvurusu süresi, Temmuz 2009’da uygulamaya giren ikinci varlık barışıyla o yılın sonuna kadar uzatıldı. Ayrıca daha sonra çıkarılan 6111 sayılı Yasa’yla da 5811 sayılı Yasa kapsamında beyan edilen yurtdışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye’ye getiremeyen mükellefl ere, 2 Mayıs 2011’e kadar ek süre verildi. Başvuranlardan yurtiçi varlıklar için yüzde 5, yurtdışı için yüzde 2 vergi alındı. Sadece yurtdışı varlıkları kapsayan varlık barışı ise 29 Mayıs 2013’te 6486 sayılı Kanun ile yürürlüğe girdi. Bunda da yüzde 2 vergi vardı. Gelir İdaresi’ne göre 5811 sayılı Kanun kapsamındaki varlık barışıyla 10 Şubat 2010 itibariyle toplam 64 bin 567 beyannameyle 48,3 milyar liralık matrah elde edildi. Ödenmesi gereken vergi ise 1,6 milyar lira olarak hesapladı. 2013 yılındaki barışın sonuçlarını ise Gelir İdaresi yayımlamadı. Ancak dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamasına göre toplam 69,8 milyar liralık varlık beyan edildi ve buna 1,4 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.

Ülkeler bilgi paylaşımına gitmeden varlığınızı Türkiye'ye getirin

Yeni düzenlemenin gerekçeleri hakkında konuşan Maliye Bakanı Naci Ağbal, yatırımcıların zihninde oluşan birçok soruya cevap vermek amacıyla bunu yaptıklarını bildirdi. Ağbal şunları söyledi: “Bunun akabinde başvuruların daha da artacağını düşünüyoruz. Bu ay içinde yoğun şekilde varlık barışı ile ilgili bir kampanya yürüteceğiz. Başvurular 31 Aralık’a kadar devam edecek. Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi 6 ay uzatma imkanı var. Aralık sonuna geldiğimiz zaman değerlendirme yaparız.” Ağbal, “Ülkeler bilgi paylaşımına gitmeden varlığınızı Türkiye’ye getirin” çağrısı da yaptı.