Yunanistan için A ve B planlarımız var

İSTANBUL - Merkez Bankası (MB) Başkanı Erdem Başçı, Yunanistan'ın olası Euro'dan çıkma planları doğrultusunda Merkez Bankası'nın, A ve B planları bulunduğunu belirterek, "Hazırlıklarımız var" dedi.

Başçı, Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) Dış Ticaret Kompleksi'nde gerçekleştirilen Genişletilmiş Başkanlar Kurulu toplantısında yaptığı konuşmada, Avrupa'da yaşanan sıkıntılara değinirken, şu anda Euro bölgesinde yaşananların merakla izlendiğini ve para birliğinin geleceğinin merak edildiğini söyledi.

Bu konuda Türkiye'nin de bazı değerlendirmeler yaptığını ifade eden Başçı, "Biz de epey zamandır, bu konuda olup bitenlere karşı 'Türkiye olarak biz ne yapabiliriz?' 'Türkiye'nin karşı karşıya olduğu fırsatlar, tehditler nelerdir?' Bunların değerlendirmelerini yaparak, belirli bir politika çerçevesi başlattık. Bu politika çerçevesi, şuana kadar arzu edilen yönde ilerlemeye devam ediyor. Ufak tefek sapmalar olabiliyor. Bu işin doğası gereği, zaman zaman bir takım 'şok'larla karşılaşılabilirsiniz. Önemli olan, bu şoklara doğru zamanda, doğru politika tepkisi verebilmek. Bunlar önemli" dedi.

"Enflasyonist baskı beklemiyoruz"

Merkez Bankası'nın öncelikli hedefinin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu vurgulayan Başçı, fiyat istikrarı denildiğinde akla enflasyon geldiğini, enflasyonu etkileyen temel faktörlerden birisinin de iç talep olduğunu kaydetti. "Enflasyona yol açacak derecede yüksek bir ülkede aşırı, toplam talep var mı? Bunu sorduğumuzda bugün itibariyle böyle bir talep baskısının olmadığını görüyoruz" diyen Başçı, bugünkü dünya ortamında büyümeyi ılımlı hale getirmenin iyi olduğunu savunarak, şöyle devam etti:

"Bütün dünya bu kadar hızlı büyüyemezken, siz eğer bu şekilde hızlı büyürseniz ve ihracat kanalıyla değil de ithalat bağlantılı gelirse o zaman dış açık içerisinde kalıyorsunuz. Büyümeyi ılıman hale getirmemiz iyi olur diye düşündük. Hükümet ile paylaştık. Bu açıdan bakıldığında Ocak, Şubat ve Mart aylarını içeren ilk çeyrekte gayri safi hasılanın, bir önceki çeyreğe öre yatay seyir izleyeceğini tahmin ediyoruz. Fakat daha sonra Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında bunun tekrar artıya döneceğini, büyüme eğiliminin ılımlı şekilde devam edeceğini tahmin ediyoruz. Buradan enflasyonist baskı beklemiyoruz. Her türlü öncü gösterge, ılımlı büyüyeceğimize işaret ediyor. Ilımlı büyüme, ikinci çeyrek ve sonrasında devam edecek."

"Bu sağlıklı büyüme yeter ki risklere dikkat edelim"

Başçı, bunun yanı sıra Türkiye'de bir emek kıtlığı olmadığını, verimlilik artışlarının devam ettiğini, potansiyel üretim tarafından ise çok fazla enflasyona yol açarak, çıktı açığı ters yönde geliştirebilecek bir gelişmenin söz konusu olmadığını düşündüklerini söyledi. Bu şekilde verimlilik ve üretim faktörlerinden kaynaklanan büyümenin enflasyon açısından bir sorun oluşturmadığının altını çizen Başçı, "Bu sağlıklı bir büyüme, yeter ki bir takım risklere dikkat edelim. Pek çok ülkede gözlenen aşırıya gidişten her zaman kaçınmamız gerekir. İkinci çeyrekte, iş bulma olanaklarının, istihdamın artacağına düşünüyoruz" dedi.

"TL'deki değer kaybı enflasyona yansıdı"

Başçı, "Ekonomide bir ısınma söz konusu değilse, o zaman enflasyon neden arttı ve yüzde 11'e çıktı?" diye bir sorunun akıllara geldiğine işaret ederek, "Bu sorunun yanıtı gayet basit. Çünkü Türk Lirası önemli ölçüde değer kaybetti. Önce bizim uyguladığımız politikalar çerçevesinde Ağustos ayına kadar, daha sonra yurt dışındaki gelişmelere bağlı olarak ilave değer kayıpları oldu. Bunun da enflasyon üzerine yansıması var. Bizim yaptığımız araştırmaya göre, bunun yüzde 15'ler mertebesinde olduğunu düşünüyoruz. Yani TL'deki her bir yüzde 10'luk değer kaybı, bir yıl zarfında enflasyona 1.5 puan artış olarak yansıyor. O artık geride kalıyor. Tepe noktayı en son açıklanın yüzde 11 ile Nisan enflasyonunda gördük" dedi.

"Enflasyonu tek haneye inecek, beklentiler düzelecek"

Bu yıl Mayıs ayında enflasyonda önemli bir düşüş beklediklerini açıklayan Başçı, bu düşüşün daha ziyade meyve-sebze fiyatlarının makul seyretmesinden kaynaklanabileceğini ifade ederek, "Geçen sene Mayıs ayında meyve fiyatları yüzde 60'lara kadar çok ciddi artmıştı. Dolayısıyla onun devreden çıkması ve normal seyrine girmesi. Bunun yanı sıra, şu anda meyve-sebze fiyatları bu ay çok makul seyrediyor. Bir risk söz konusu değil. O nedenle bu ay enflasyonu tek hanede göreceğiz. Ne kadar düşük olacak onu da göreceğiz. Bizim öngörülerimiz oldukça ciddi bir düşüş olacağı yönünde. Bu önemli. Çünkü beklentileri düzeltecek" dedi.

"Döviz kurunda hassasız, bizi anlayışla karşılayın"

Merkez Bankası'nın 2012 yılı sonunda enflasyonu yüzde 6.5'a düşürmesi konusunda kendisinden emin olduğunu dile getiren Başçı, bu ay enflasyonda beklenen önemli düşüşün de vatandaşların, işadamlarının ve çalışanların daha emin olmalarına yol açacağını kaydetti.

Başçı, "Bize düşen görev, daha sonra Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında bir miktar yine baz etkisinden kaynaklanan bir yükseliş olacak. O yükselişin sınırlı kalması ki Ekim, Kasım, Aralık aylarındaki o kuvvetli düşüşü bizi 6.5'a getirsin. Bizim planımız böyle. O nedenle bu döviz kurları konusunda bizi anlayışla karşılayın, hassasız.

Önümüzdeki günlerde, aylarda ihracatçılarımız TL'nin aşırı değer kaybetmesini istemiyor ama bir miktar, diğer ülkelerde de değer kaybı olduğu için arzu edebilirsiniz. İhracatçılarımıza büyük ihtimalle yurt dışı yardım edecek. Fakat Merkez Bankası olarak biz buna karşı duracağız ve TL'nin sağlam bir para olarak kalmasına yol açacak yönde politikalar izlemeye devam edeceğiz" dedi. Başçı, enflasyonda bu ay yüzde 8'li rakamların görülebileceğini, yılın son çeyreğinde enflasyonda kuvvetli bir düşüş beklediklerini söyledi. Başçı, Türkiye'nin 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşabilmesi için yıllık ihracat artışının yüzde 10-11 düzeyinde olması gerektiğini ifade etti.

"Büyümede Türkiye'nin sıkıntısı olmaz"

Başçı, açılış konuşmasının ardından, basına kapalı devam eden TİM Genişletilmiş Başkanlar Kurulu toplantısı sonrasında, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Merkez Bankası'nın sürprizlerine ilişkin bir soru üzerine Başçı, "Onula ilgili ben çok fazla konuşmak istemiyorum. Çünkü Merkez Bankası'nın zaman zaman sürpriz yapma yeteneği de olsun" dedi.

Maliye Bakanı'nın bütçede bozulmadan bahsettiğinin hatırlatılması üzerine Erdem Başçı, "Orada bakan gerekli açıklamaları yaptı" demekle yetindi.

Başçı, "Kredilerde bir genişleme olduğunu söylediniz. Yılsonu hedeflerinde bir sapma olabilir mi?" şeklindeki bir soru üzerine, "O şu açıdan önemli. Biz orada mevsimsellikten arındırılmamış olarak baktık. 'Acaba ilk çeyrekteki yavaşlama haddinden fazla mıydı?', 'Büyümeye de zarar verir mi?' şeklinde Türkiye'nin bir kaybı olmasın diye. Türkiye, iç dinamikleriyle büyümeye hazır. Büyüme konusunda hiç Türkiye'nin sıkıntısı olmaz. O neden biz daha ziyade sıkılaştırıcı tarafta duruyoruz ki riskleri azaltalım. Türkiye'nin büyümesi konusunda ben, şu anda herhangi bir sıkıntı görmüyorum. Bilakis, tam tersine her an toparlanmaya hazır bir iç talep var" yanıtını verdi.

Hazırlıklarımız var

Başçı, Yunanistan'ın Euro'dan çıkması planlarının hatırlatılması üzerine, "O tabi herkesin konuştuğu bir konu. Biz bu konuda epeyden beri çalışıyoruz. A olursa ne olur. B olursa ne olur diye hepsini değerlendiriyoruz ve hazırlıklarımız var" karşılığını verdi. Merkez Bankası'nın sıkılaştırma tedbirlerine ilişkin bir başka soruya Başçı, "O da tamamen bizde kalsın. O da tamamen sürpriz olsun. Ne kadar sürpriz olursa o kadar etkili olur" demekle yetindi.

"Kredilerde tedbir alırsak ihtiyati tarafta olur"

Kredilerdeki büyümeye ilişkin bir başka soruya Başçı, "Mevsimsellikten arındırarak da biz ona bakıyoruz. Bu mevsimde genelde bir canlanma olur. Dolayısıyla ondan arındırdıktan sonra da biz bakıyoruz. Herhangi bir tedbir almak gerekirse, gereken tedbiri alırız, ancak alacağımız tedbir daha ziyade ihtiyatlı tarafta olacak. Türkiye'nin kendi dinamikleri şu anda gerçekten çok güçlü" yanıtını verdi.