Yerli makine alımında 300 bin TL’ye kadar faiz desteği

Büşra KOSİF - Ferit Parlak

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) bugüne kadar 500 bini aşkın kişiye girişimcilik eğitimi verdi, bu kişilerin 28 binden fazlası ise bugün kendi şirketinin patronu. Dünyanın teknoloji devi şirketlerinin önemli bir kısmının 18 yaşında kurulduğuna dikkat çeken KOSGEB Başkanı Recep Biçer, Türkiye’de de meslek liselerinde girişimcilik eğitimi verildiğini, mezunların da sertifikaya sahip olduğunu söyledi. Recep Biçer, makine alımlarında 300 bin liraya kadar kredi faiz desteği sağlanacağı bilgisini verdi. 

Ankara Sohbetleri’ne konuk olan Recep Biçer, Ankara Temsilcimiz Ferit B. Parlak ve arkadaşımız Büşra Kosif’in sorularını cevaplandırdı. 

► KOSGEB’in yürüttüğü önemli projeler var, bunların başında da KOBİGEL yer alıyor. Projede hangi aşamadayız? 

KOBİGEL projesine bu yıl hız verdik. İlk başvuruları almıştık zaten, şu anda projelerini sunanlardan taahhütlerini alıyoruz. Projenin büyüklüğüne göre destek miktarını belirliyoruz. İki temel amacımız var, birincisi geleneksel imalat sanayinin güçlendirilmesi, diğeri de orta yüksek ve yüksek teknolojili işletmelerin geliştirilerek kapasitesinin arttırılması. İlk çağrımızda bin 377 proje için 350 milyon liralık onay verdik. 

►  Hepsi yatırıma dönüşebilecek mi? 

Bunların tamamı realize olmayabilir. Firma projesine verdiğimiz destek oranını kabul etmediği için başvurusunu çekebilir veya başka bir unsur sözkonusu olabilir. Ama bana göre yarısı bile gerçekleşse önemli bir miktar. Projelerin tamamı hayata geçirilirse 3 b in 571 kişilik istihdam öngörülüyor. Asıl sevindirici olanı ise taahhüt edilen istihdamın yüzde 23’ü ile ilk sırada Güneydoğu Anadolu geliyor. Bütçenin önemli bölümünün makine teçhizat alımına ve yeni istihdama gideceğini düşünüyoruz. 

► İkinci bir çağrıya başvuru geldi mi? Çağrılar sürecek mi? 

Evet, ikincide de ciddi başvuru var. Toplam 3 bin 832 başvuruya ulaştık. Bilişim teknolojileri ve hızlı büyüyen KOBİ’ler ön plana çıkıyor. Bunun bütçesi de yakında belli olur. Biz KOBİGEL projesini her sene bir şekilde yenilemeyi düşünüyoruz. Konu başlıkları değişebilir, bölgelere göre farklı olabilir. Bizim toplam destek bütçemizi, öncelikli projelere göre yönlendirme imkanımız var. 

►  Girişimcilik eğitimi konusunda ne aşamadayız? 

Girişimcilik eğitimlerimiz oldukça hızlı gidiyor, bugün itibariyle 503 bin 308 kişiye uygulamalı girişimcilik eğitimi verilmiş. Çok değişik yer ve kurumdan başvuru geliyor. Toplam 70 saatlik eğitim programı vardı, bunu 32 saate indirdik. Kamu kurumlarında çalışanlar da emekli olduktan sonra iş kurma düşüncesiyle gelip eğitim alıyor. Bizim eğitimlerimiz aynı zamanda kamuda yığılmayı önleyip, sivil istihdamı da arttırıyor. Birisi girişimcilik eğitimini tamamlayıp işe başladıysa, onun çevresindekiler “Ben de yapabilirim” diyerek işe girişebiliyor. Bugüne kadar 28 bin 245 işletme kurulmuş. Bunların önemli kısmı da gençler ve kadınlardan oluşan girişimcilere 498 milyon liralık destek sağladık. 

► Meslek lisesi mezunlarına bir pozitif ayrımcılık yapılabilir mi? 

Milli Eğitim Bakanlığı ile de protokol imzaladık. Meslek liselerinde girişimcilik dersi olması kaydıyla öğrencilere mezuniyetleriyle birlikte sertifika vereceğiz. İnsanların lise çağındayken de özel istihdama yönelmeleri oldukça önemli. Üniversitelerde müfredata girişimcilik dersleri konuluyor. Mezun olunca onlara sertifika veriyoruz ve onlar da desteklerden yararlanabiliyor. Şu anda gençlere 50 bin liraya kadar hibe, 100 bin liraya kadar faizsiz finansman desteği sağlıyoruz. 29 yaşın altındakiler ise 3 yıl vergi istisnalarından faydalanıyorlar. Buralardan yaklaşık 400 bin öğrenci mezun oluyor. Bunlardan her sene 5 bin kişi çıksa bile çok iyi rakam. Bugün dünyada teknoloji tabanlı firmaların başarı hikayeleri aslında hep 18’li yaşlarda başlamış. Destekleme modelimiz Türkiye’den de böyle gençler çıkmasının önünü açabilir. Silikon vadisinde, üniversite mezunu olan çocukları büyük şirketler davet ediyor ama gençler kendi işlerini kuracakları gerekçesiyle bu teklifl eri reddediyorlar. Belki ilk etapta başarısız olur ama sonuçta bu gençlere potansiyeli göstermek çok önemli. Türkiye de çok kuralcılık var ve insanlar başarısız olacakları gerekçesiyle işe girişmekten çekiniyorlar. 

► Eğitim ve destek alarak işletmesini kurmuş kişileri takip mekanizması var mı? 

Evet projeleri 3 sene izliyoruz. Tıkandıkları noktada devreye giriyoruz. Açılan bu işletmelerin içinde kapananlar oluyor. Kapanma oranı yüzde 6 ama bu çok yüksek bir oran değil, dünya ortalamalarında bir seviye. Başarısızların oranı yüzde 10 olsa bile ne kaybedersiniz ki? Yüzde 90’ın ekonomiye kazanımı, sağlanılan katma değer oldukça önemli. 

► Yenileme yatırımlarına da destekleriniz olacak mı? 

İmalat sektöründeki firmaların makine teçhizatını değiştirmelerine dönük olarak bankalardan kullanacakları kredilere kredi faiz desteği verme şekilde bir çalışmamız var. Şimdi öyle firmalar var ki. mesela işleri düzgün ama 20 yıllık makinelerle üretim yapıyor. Bu durumda doğal olarak dünyadaki rakipleriyle yarışamıyor. 1 milyon liralık makineye ihtiyacı olanlar bunu alabilmek için ihtiyaç duydukları krediyi anlaşma yapacağımız bankalardan temin edecekler ve bu kapsamda biz de 300 bin liraya kadar kredi faiz desteği sağlayabileceğiz. Destekle ilgili bankalardan ve katılım bankalarından teklif alacağız. Desteğe konu makinelerin yerli olması şartı arayacağız. Böylece hem şirketler, hem yerli makine üreticileri desteklenmiş olacak, istihdama da ciddi katkı sağlayacak. 

► Yeni destek mekanizmaları kurulacak mı? Yoksa uygulamadakiler mi geliştirilecek? Yeterli kaynağınız var mı? 

Önümüzdeki dönemde tabiiki yeni projelerimiz olacak. Ancak, KOBİ- GEL’i gözlemleyip eksiklerimizi de belirliyoruz. Bu çalışmalar ışığında yapabileceğimiz açılımla, kurguyu geliştirmeye çalışacağız. Şu anda Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız başta olmak üzere tüm hükümetimizden önemli destek görüyoruz. Ekonomik gidişata bağlı olmakla birlikte, destek miktarımızın da artacağını bekliyoruz. İşletmelere daha kaliteli hizmet verecek yapıya kavuştukça talep de doğru orantılı olarak artacak. Başarılı olan örnek işletmeleri de kamuoyu ile paylaşmaya başlayacağız. 

►  Kaynak konusunda yurtdışında da çalışma yapıyor musunuz? 

Avrupa Yatırım Fonu ve Hazine ile birlikte çalıştığımız Türkiye Büyüme ve İnovasyon Fonu var. Bu fon doğrudan bize değil, sektörlere kaynak sağlıyor. Toplam bütçesi 200 milyon euro olan fona, bizim taahhüdümüz 60 milyon euro. Ancak buradan alınan destek kaldıraç mekanizması görüyor, verilen paranın en az 3-5 katı piyasaya ve KOBİ’lere kazandırılıyor. 

►  Devletin genel teşvik mekanizması içinde KOSGEB farklı görevler üstlenebilir mi? 

Bilgili ve tecrübeli kadrolarımız var. Her göreve hazırız. KOSGEB üzerinden destek verilmek istenirse ve görev tanımına konulursa yeni bir mekanizma oluşturulabilir. Yurtdışında çeşitli örnekleri var. Örneğin kritik sektörlerde şirket kuruluyor veya kurulmuş şirkete ortak olunuyor. Sonra bu şirket 10 katı kadar büyütülüp halka arz ediliyor. Devlette altın hisse gibi bir hisse kalıyor. Uzak doğuda böyle uygulamalar var. Buna kamunun büyümesi gibi değil, kamu-özel ortaklığı olarak ekonomiyi büyütme olarak bakmak lazım. Yeter ki mekanizma doğru tarif edilsin, işin nasıl yapılacağı belli olduktan sonra insan kaynağı bulmak da zor değil. Faiz desteği için yeni kaynak yaratabiliriz.

“Hedef 500 bin şirkete ulaşmak” 

► Görev alanı genişledikten sonra KOSGEB’in veri tabanına kayıtlı işletme sayısı kaça ulaştı? 

Veri tabanına kayıtlı işletme sayısı 900 bine yaklaştı. Sisteme kaydolmuş bir şirketin, yeni bir destekten yararlanmak istemesi halinde kayıtları gücellenip başvurusu alınıyor.. Veri tabanımızdan elde ettiğimiz bilgilerle, yeni teşvik unsurlarını belirleme konusunda da önemli verilere ulaşıyoruz. Bizim için esas anlamlı olan veri, yıllık desteklediğimiz işletme sayısı. Şu anda ortalama 50 bin işletmeye destek veriyoruz, hedefi miz önce 100 bin daha sonra 500 bine ulaşmak. 

► Hedefe ulaşmak için neler yapıyorsunuz? 

Öncelikle projelerimizi işletmelere iyi anlatmamız gerekiyor. Bütün sıkıntılara rağmen geçtiğimiz sene ciddi saha çalışması yaptık, bunun meyvelerini topluyoruz. Bireysel anlamda KOSGEB faaliyetlerini anlattık, hem de sahada iş birliği yaptığımız tarafl arla ciddi diyaloglar kurduk.

Girişimci çocuklar yetiştirmek

Gazeteciliğe başladığım 90’lı yıllarda KOSGEB’in Yatırım ve Uygulama Programı’nın değiştirilmeksizin 6 yıl üst üste aynen çıkarıldığına da şahit oldum; bir yıl içerisinde ‘üç başkan’ değiştirdiği döneme de; geliştirdiği teknolojik ürünü daha da geliştirmeye çalışan KOBİ temsilcisini, kapısında 5 yıl beklettiğine de; olmayan bir projeye, tanıdık aracılığıyla destek alındığına da; bütçesini siyasi baskılarla alakasız alanlara kaydırdığına da… Kuruluş amacına uygun bir KOSGEB’e en fazla ihtiyaç duyulan/duyulacak bir dönemden geçiyoruz. Sadece Başkan Recep Biçer’in değil, gittiğimiz şehirlerdeki KOBİ temsilcileri ve eğitim alan meslek lisesi mezunu gençlerin ailelerinin anlattıkları, KOSGEB kadrolarının nihayet alana çıktığını ve somut adımlar attığını/atacağını gösteriyor.

Biçer'den

✓ KOBİGEL’e 350 milyon liralık yatırım öngören bin 377 başvuru geldi 

✓ Girişimcilik eğitimi verdiğimiz kişi sayısı 500 bini geçti, 28 bin şirket kuruldu 

✓ Dünyanın teknoloji devlerini 18 yaşında çocuklar kurmuşlar. Biz de liseli gençleri böyle eğitiyoruz. Girişimcilik Kültürü oluşturuyoruz