Yeni tarifeler, büyüme tahminlerini aşağı çekti

Küresel ekonomi ve ti­carette büyümenin ABD’nin yeni güm­rük tarifeleri ve bunlara karşı açıklanan misilleme adımla­rı nedeniyle hız kesebileceği öngörülürken, artan koruma­cı politikalar ticaret dinamik­lerinde köklü değişiklikle­ri beraberinde getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk olarak Çin, Meksika ve Kana­da’ya yönelik açıkladığı güm­rük vergilerinin ardından, çe­lik ve alüminyum ithalatına getirdiği %25’lik gümrük ver­gisi uygulaması da yürürlü­ğe geçen hafta itibarıyla yü­rürlüğe girdi. Çin ve Kanada, ABD’ye karşı misilleme tari­feleri açıklarken, Meksika da karşılık vereceğini duyur­du.

Avrupa Birliği (AB) ise çe­lik ve alüminyum ithalatına getirilen gümrük vergileri­nin ardından, ABD’ye karşı 26 milyar euroluk misilleme ta­rifeleri uygulayacağını açık­ladı. Trump, ABD’nin ticaret açığını azaltmak ve ulusal eko­nomik çıkarlarını korumak için tarifeleri bir araç olarak görürken, söz konusu tarife­lerin uygulandığı ülkeler ka­dar ABD ekonomisi ve küresel ekonomi üzerinde olumsuz et­kilerinin olacağı öngörülüyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkın­ma Örgütü (OECD), bu hafta yayımladığı ara dönem Eko­nomik Görünüm raporunda, ticaret savaşları ve bunun ya­rattığı belirsizlikler nedeniy­le bu yıl ve 2026’ya ilişkin kü­resel ekonomik büyüme tah­minini aşağı yönlü revize etti. OECD, küresel ekonominin bu yıl %3,1 ve 2026’da %3 büyüye­ceğinin tahmin etti.

“Korumacılık ticareti sekteye uğratabilir’’

Uluslararası kredi derece­lendirme kuruluşu Fitch Ra­tings de ABD’nin başlattığı ti­caret savaşı nedeniyle küre­sel ekonomiye ilişkin bu yılki büyüme beklentisini %2,6’dan %2,3’e, gelecek yıl için beklen­tisini ise %2,3’ten %2,2’ye in­dirdi. Fitch Ratings, ABD için 2025 büyüme tahminini de %2,1’den %1,7’ye, 2026 öngörü­sünü de %1,7’den %1,5’e indirdi.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ticaret politikasındaki belir­sizlikler ve açıklanan güm­rük tarifelerinin orta vadede ti­caret üzerinde baskı yaratabi­leceği uyarısında bulunurken, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’ndan (UNCTAD) da benzer bir uya­rı geldi. UNCTAD, son Küre­sel Ticaret Güncellemesi rapo­runda, ticaretin güçlü kalmayı sürdürmesine rağmen 2025’e ilişkin belirsizliklerin sürdü­ğüne işaret ederek, korumacı­lık ve değişen ticaret strateji­lerinin küresel ticareti sekteye uğratabileceğini bildirdi.

“Temel sebep belirsizlik”

UNCTAD Uluslararası Ti­caret ve Emtialar Direktörü Luz Maria De la Mora, küre­sel ticaretin 2024’te %3,7 bü­yüdüğünü söyleyerek, “Ay­nı zamanda ticarette ve küre­sel ekonominin büyümesinde bir yavaşlama gözlemliyoruz. Bizce bunun temel sebeple­rinden biri, belirsizlik yara­tan politika değişiklikleri.

Bu, endişeli olduğumuz bir ko­nu. Küresel ekonomi de geçen yıl % 3’ün üzerinde büyüdü. Eğer daha fazla gümrük ver­gisi gibi tek taraflı politikalar görmeye devam edersek, bu durum küresel ekonominin hızını yavaşlatabilir. Tüm üye ülkelere çok taraflılık ve ulus­lararası ticaret sisteminin ku­rallarının, ticaretin ivme ka­zanması için ihtiyaç duyulan kurallar olduğunu açıklamaya çalışıyoruz” dedi.

De la Mora, Kanada ve Çin’in ABD’yi tari­feler nedeniyle DTÖ’ye şikâ­yet etmesine ilişkin görüşünü de paylaşırken, temyiz orga­nı olmadığı için DTÖ’deki ih­tilaf çözüm mekanizmasının hâlihazırda işlevsiz olduğunu ancak üye devletlerin çok ta­raflı ticaret sistemindeki tüm mevcut mekanizmaları kul­lanması gerektiğini belirtti.

“Gelişmekte olan ülkeler daha dayanıklı”

De la Mora, gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere bölgesel ticaret açısından dayanıklılığın arttığı ve geçen yıl gelişmekte olan ülkeler arasında ticarette yaklaşık %4’lük büyüme görüldüğü bilgisini paylaştı. Uluslararası ticaretin ve sistemin kurallarının, gelişmekte olan ülkelerin ticaretten aldıkları payı koruyabilmeleri için çok önemli olduğunu vurgulayan De la Mora, tüm gelişmekte olan ülkelerin uluslararası ticarete katılmaya ve ticaretin faydalarından yararlanmaya devam etmeleri için kurallara dayalı çok taraflı ticaret sistemini desteklenmesinin kritik olduğunu sözlerine ekledi.