Yaş sebze-meyve ihracatına ‘kırmızı hat’ darbesi

ZEHRA ORUÇ

BURSA - Bu yılı, düşüşe geçen ihracat çizgisi ile kapatan Bursa yaş meyve-sebze sektörü; azalan orana karşın yılın ilk 3 çeyreğinde en fazla ihracatı Irak pazarına yaptı. Sektör, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Habur ve Cilvegözü kapılarında uygulamaya başladığı “kırmızı hat” nedeniyle lider pazarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Yaklaşık 2 aydır uygulanan kırmızı hat, kontrollerin “tam sayım” ile kayıtlara geçmesi anlamına geliyor. Bu da 3 günde gönderilen ürünlerin teslimat süresi 12 güne çıkarıyor. İhracatçı ürününün gümrük kapısında beklerken çürüyeceğinden endişe ederken, alıcılar ise siparişlerini iptal ediyor. Özellikle son iki haftadır büyük sıkıntı yaşadıklarını dile getiren Uludağ Meyve Sebze Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Dr. Salih Çalı, raf ömrü 3-4 gün olan ürünlerinin gümrük kapısında çürüdüğünü, bunun da alıcıların siparişleri iptal etmesine sebep olduğunu söyledi. 

Pazar kaybediyoruz 

Domates, biber, yapraklı sebzeler ile nar, portakal gibi turunçgil meyvelerin raf ömürlerinin çok kısa olduğunu vurgulayan Çalı, “Sebze ağırlık olmak üzere meyvelerimizin de vaktinde teslim edilmesi şart. Oysa bizim ürünlerimiz gümrük kapılarında beklerken ya da yolda çürüyor. Bu durum alıcıları alenen bezdirdi. Bekledikleri ürünü göremedikleri için siparişleri iptal ediyorlar. Ürünlerimiz geri dönüyor” dedi. “Bu gibi bürokratik işlemler nedeniyle pazarımızı kaybediyoruz” açıklamasını yapan Çalı, “Yaş meyve sebze sektöründe Ortadoğu pazarının önemini sık sık dile getiriyor olmamıza karşın sorunlardan bir türlü kurtulamıyoruz. Alıcı, uzun yıllarca sorunsuz taze meyve sebze aldığı Türkiye pazarından artık çürük mal almaya başladı. Bu sebeple, bizden uzaklaşarak alternatif pazarlara yönelmeye başladılar. Bu durum bizim kısa ve orta vadede pazar kayıpları olarak geri dönecek” diye konuştu. 

“Enerjimizi bunlarla harcamak istemiyoruz” 

Yaş meyve-sebze ihracatçıları olarak enerjilerini artık asıl konulara harcamak istediklerini belirten Çalı, “Artık haftalık - aylık bürokratik sorunlarla uğraşmak istemiyoruz. Üretici zaten olumsuz iklim koşulları nedeniyle zorlu bir yıl geçirdi. Üretimdeki sıkıntı ihracata da yansıdı. İhracat ürünlerinin hem rekoltesinde hem de kalitesinde ciddi düşüşler oldu. Bizim üretimimizi, ihracatımızı nasıl artıracağımızı düşünmemiz, yeni pazarlara kanalize olmamız lazım”dedi. Dr. Salih Çalı, uygulamanın daha seri olması gerektiğine vurgu yaparak, bu kapsamda birlik olarak üstlerine düşeni yapmaya hazır olduklarını belirtti.

İlk 3 çeyrekte Irak ihracat lideriydi

Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) verilerine göre; kasım ayında ihracatı yüzde 13,41’lük bir azalışla gerçekleştirerek 4.8 milyon dolar ihracata imza attı. 11 aylık ihracatı 94.8 milyon dolar olurken, geriye dönük 12 aylık ihracatı ise, yüzde 3,23 oranında azalarak 102.4 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geriye dönük ihracat rakamlarını değerlendirdiğimizde ise tarıma dayalı sanayinin önemli merkezlerinden Bursa’dan yılın 9 ayında gerçekleştirilen meyvesebze mamulleri ihracatının geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 7,01 artarak 137 milyon 526 bin dolara ulaştığı, ocak-eylül döneminde, sınırları içindeki çatışmalar nedeniyle ihracatın yüzde 13,21 düştüğü Irak pazarının, olumsuzluklara rağmen sektörün ihracat yaptığı 90 ülke arasında ilk sırada yer bulduğu dikkat çekmişti.