Yabancılar ‘randevu’ talep ediyor

Merve YİĞİTCAN

İSTANBUL - Geçen yılın ikinci yarısından bu yana Türkiye ziyaretlerini durduran ya da azaltan yabancı alıcılar, yeniden bavulları toplayıp gelmeye başladı. Türk işadamlarının aldığı pozitif sinyaller umut verdi; hem bireysel hem de fuarlarda yoğun görüşmeler başlayacak. Özellikle terör eylemleri ve 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında başta Avrupalılar olmak üzere yabancı alıcılar Türkiye ziyaretlerini durdurmuş, bu nedenle Türk tekstilciler bavulları toplayıp alıcıları ziyaret etmeye başlamışlardı.

Türk işadamlarının bu yöntemi ticaretin durmasını engelledi, ancak siparişlerde yılbaşından bu yana yüzde 10’a yakın bir düşüş var. Bu düşüşte en büyük etken, işadamlarının yurt dışı alıcı ziyaretlerinde yanlarında çok fazla ürün götürememesi. Bu durum aynı zamanda Türk tekstilcilerin fiyat baskısına maruz kalmasına da neden oluyordu. Geçen yıl pek çok sektörün ihracatında miktar endeksinin artmasına karşılık fiyat endeksinde düşüş yaşanmasının en önemli nedeni olarak bu gösteriliyordu. Şimdilerde yeniden rüzgarı arkasına almaya başlayan Türk işadamları, yılın ikinci yarısından daha umutlu.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Şeref Fayat, yabancı alıcıların Türkiye ziyaretlerini durdurmalarının olumsuz yansımalarını geçen yılın 3’üncü çeyreğinden itibaren hissetmeye başladıklarını söyledi. Türk işadamlarının yabancı alıcılara yaptıkları ziyaretlerin faydalı ancak yetersiz olduğunu dile getiren Fayat, ocak ve şubat aylarında siparişlerin yüzde 4 azaldığını söyledi.

Fayat, “Biz gittiğimiz zaman yanımızda sınırlı ürün götürebiliyoruz. Haliyle satışımız düşüyor. Üzerine bir de biz onlara gittiğimiz için fiyat konusunda onların eli daha güçlü oluyor. Haliyle fiyat konusunda onların taleplerine geldik. Emtia fiyatları artmasına rağmen bunları yansıtamıyoruz. Fiyatlarımızı yüzde 5 düşürmek zorunda kaldık. Kar marjı yüzde 2’lere düşen ürün satışları yaptık” dedi.

Ancak bu durumun yeniden pozitife dönmeye başladığını vurgulayan Fayat, özellikle içinde bulunduğumuz mart ayında sektörde pek çok işadamının Türkiye’de yabancı alıcıları ağırlamak adına birçok randevu aldığını, talebin canlanmaya başladığını kaydetti. Fayat, “Sektör için canlı aylar mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Bu dönemde iyi satış yaparsak yılı artıda bitiririz” dedi. Fayat, siparişlerin artacağına da inanıyor. Fayat’a göre hazırgiyim sektörü yılı yüzde 5 ihracat büyümesiyle kapatacak.

Talep canlanıyor

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi de yabancı alıcıların iştahındaki yükselişi onayladı. Hazır giyim ihracatında bu ay yaşanan yüzde 9’luk düşüşün en önemli nedeninin talepteki daralma ve siparşlerdeki düşüş olduğunu söyleyen Tanrıverdi, yabancı işadamlarının yeniden Türkiye ziyaretlerini başlatmalarının sektöre umut verdiğini kaydetti. Yabancıların bu ilgisinin eskisi gibi olmadığına dikkat çeken Tanrıverdi, “Yumuşama bir anda olmaz. Hemen eskisi gibi olmasını beklemek yanlış. Ancak herhangi bir büyük güvenlik sorunu yaşanmazsa bu ilgi artarak devam edecek” dedi.

“Avrupalılar biraz daha temkinli”

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Rıdvan Mertöz, 15 Temmuz’dan sonra 2 ay hiçbir yabancı işadamının gelmediğini, sonrasında da çok seyrek ziyaretlerin yapıldığını hatırlattı. “Biz onları ziyaret etmeye başlamıştık” diyen Mertöz, kasım ve aralık aylarında ziyaretlerin ufak ufak gerçekleşmeye başladığını, mart ayı itibariyle de sıklaşmaya başladığını kaydetti. Bu yıl içinde kesinleşmiş 5 alım heyeti organizasyonu düzenleyeceklerini dile getiren Mertöz, bu ay Körfez ve Orta Afrika ülkeleri ağırlıklı bir alım heyeti getireceklerini ifade etti. Avrupalı alıcıların temkinli yaklaşmaya devame ettiğine dikkat çeken Mertöz, buna karşılık İspanyol ve İtalyan işadamlarının da söz konusu 5 alım heyeti organizasyonuna dahil olacaklarını sözlerine ekledi.

Birlikler ek bütçe istiyor

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Süleyman Gürsoy, ayakkabı sektöründe de ilerleyen günlerde daha çok yabancıyı Türkiye’de ağırlamaya başlayacaklarını dile getirdi. Yabancı alıcıları Türkiye’ye getirmek için bedava uçak bileti ve konaklama teklif etmelerine rağmen güvenlik kaygıları nedeniyle ağırlayakadıklarını hatırlatan Gürsoy, “Ancak şimdi ciddi randevu alıyoruz. Özellikle 4 Nisan’da başlayacak Uluslararası Ayakkabı ve Moda Fuarı’na (AYMOD) çok ciddi talep geldi. Bütçemiz şu an yaklaşık 500 kişiyi ağırlamaya yetiyor. Ama en az 1000 kişilik talep var. Bu konuda bakanlıkla görüşüp ek bütçe isteyeceğiz” ifadelerini kullandı.

İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete de, alım heyeti organizasyonlarına yoğunlaştıklarını, yılbaşından bu yana ciddi alım ekiplerini Türkiye’ye getirdiklerini kaydetti. Yabancıların Türkiye ziyaretlerinden normalleşme ve iyileşmenin gözlemlendiğini söyleyen Mete, önümüzdeki günlerde de alım heyeti gruplarını getireceklerini, özellikle Güney Amerika ve Asya Pasifik ülkelerine yoğunlaşacaklarını kaydetti. Ancak Mete’ye göre bu oganizasyonların artması için ihracatçı birliklerinin bütçelerinin artırılması ve kaynakların sağlıklı kullanılması gerekiyor.

Makine sektöründe faaliyet gösteren ve aynı zamanda İSO Yönetim Kurulu Üyesi olan Ali Eren, yabancı müşteri ziyaretlerinde artış yaşandığını ancak ilginin hala eskisi gibi olmadığını söyledi. “Buna karşın 15 Temmuz sonrasını baz alırsak kesinlikle bir iyileşme var” diyen Ali Eren, yeni müşteri ziyaretlerinden öte eski müşterilerin ve ilişkide olunan firma temsilcilerinin gelmeye başladığını sözlerine ekledi.

CANLANMA FUARLARA DA YANSIDI

Yabancı işadamlarının güvenlik kaygıları nedeniyle Türkiye’ye gelmek istememeleri fuarların trafiğini de etkilemişti. Burada da bir düzelmenin yaşandığı görülüyor. Dün başlayan Uluslararası Demiryolu, Hafif Raylı Sistemler, Altyapı ve Lojistik Fuarı – Eurasia Rail’de 25 ülkeden 200’ün üzerinde katılımcı firma ve 70 ülkeden 10 bin profesyonel ziyaretçi geldi. 8 Mart’ta başlayacak Avrasya Pencere, Cam ve Kapı Fuarı 2017 için de 6 binin üzerinde profesyonel yabancı ziyaretçi bekleniyor. Katılımcıların ağırlığı Rusya ve Avrupa’dan olacak. Yine bu ay içinde yapılacak Türkiye’nin en büyük ihtisas fuarlarından UNICERA’da da, 126 ülkeden katılımcı ve ziyaretçi ağırlanacak, 40 ülkeden de alım heyeti gelecek.