Yabancı sermayeli şirketlerde doğunun payı hızla artıyor

MEHMET KAYA / ANKARA

Türkiye’de Suriye, İran, Libya gibi sorunlu ülkelerin vatandaşlarının kurduğu şirketlerin sayısı hızla artmaya devam ediyor. TOBB Kurulan- Kapanan şirket istatistiklerinin 2015 Mayıs sonuçlarını açıkladı. Yılın ilk beş ayında Türkiye’de kurulan şirket sayısı geçen yıl aynı döneme göre yüzde 17.7 oranında arttı. Yılın ilk beş ayı sonunda 608 Suriye, 118 de İran vatandaşlarının sahibi olduğu yabancı sermayeli şirket kuruldu. Aynı dönemde batılı ülkelerden Almanya 157 şirketle ilk üç arasında yer aldı. Buna karşılık, batılı ülkelerin çok daha yüksek sermayeli şirketler kurması dikkat çekti. 

TOBB İstatistiklerine göre Ocak-Mayıs döneminde Türk vatandaşlarının kurduğu şirket sayısı bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 17.4 oranında artarak 29 bin 273 adet oldu. Kurulan şirketlerin toplam sermayesi ise 5 milyar 675 milyon TL olarak belirlendi. Bu dönemde, limited ve anonim şirket kuruluş sayısında artış gözlenirken, gerçek kişi ticari işletme sayısında azalış oldu. Geçen yıl aynı döneme göre yüzde 44,8 oranında düşen gerçek kişi ticaret işletmesi sayısı 22 bin 509 adet olarak belirlendi. Aynı dönemde 456 adet kooperatif kuruldu. Kurulan kooperatif sayısı bir önceki yıla göre yüzde 9,88 oranında azaldı. 

Tasfiye edilen şirket sayısında da geçen yıla göre yüzde 44,8 oranında azalış gerçekleşti ve 4 bin 655 olarak kayda geçti. Resen kapatılanlar hariç Ocak-Mayıs 2015 döneminde 5 bin 864 şirket, 665 kooperatif ve 9 bin 130 gerçek kişi ticari işletmesi kapandı. Aynı dönemde 16 bin 756 şirket de faaliyette bulunmadığı için ilgili Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından re’sen kapatıldı. 

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ağırlığı 

Türkiye’de kurulu yabancı sermayeli şirketlerde toplam içinde ağırlık Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Batılı ülkelerden oluşurken, son dönemde Türkiye’de kurulan yabancı sermayeli şirketlerin büyük ağırlığı Kuzey Afrika, Ortadoğu ülkelerinden oluşmaya başladı. TOBB’un 2015 Ocak-Mayıs istatistiklerinde de bu eğilimin devam ettiği görüldü. Mayıs ayında, kurulan 393 yabancı sermayeli şirketin 117’si Suriye, 21’er adeti ise Libya, İran ve Suudi Arabistan vatandaşları tarafından kuruldu. İlk 5 ülkeden sadece Almanya 44 adet ile listede yer aldı. 

Ocak-Mayıs dönemini kapsayan 5 aya bakıldığında ise kurulan 1950 yabancı sermayeli şirketin 608’i Suriye, 157’si Alman, 118’i İran vatandaşları tarafından kuruldu. Kurulan şirketlerdeki yabancı sermaye oranı yüzde 86,4 oldu ve şirketlerin toplam sermayesi, 546.9 milyon TL olarak belirlendi. 

Yabancı sermayeli şirketler içinde her ne kadar doğulu ülkelerin sayısal olarak ağırlığı olsa da Anonim şirket türünde ve sermaye büyüklüğünde batılı ülkelerin vatandaşlarının kurduğu şirketler önde oldu. TOBB istatistiklerine göre Suriye, İran, Suudi Arabistan, Libya, Mısır gibi ülkelerin vatandaşları daha çok limted şirket kurdular. Ocak-Mayıs döneminde kurulan şirketlerden limted şirket sayısı 1649 adet oldu ve toplam sermayesi 272.3 milyon TL olarak belirlendi. Buna karşılık anonim şirket sayısı 301 adet oldu fakat sermayeleri 274.6 milyon TL olarak belirlendi.