Yabancı portföyü net 32.5 milyar dolar eridi
24 Mayıs’ta 170 milyar doları aşarak tarihi zirveye ulaşan portföy yatırımları 13 Aralık itibariyle 137.6 milyar dolara geriledi. 32.5 milyar dolarlık erimenin 14.2 milyar doları kur farkından kaynaklandı
Naki BAKIR
ANKARA - Asıl 2014 başında başlayacak olan parasal sıkılaştırma yoluyla gelişmekte olan ülkelerden sıcak parayı çekmeye dayalı yeni finansal iklime geçileceğinin belli olduğu mayıs ayından bu yana, Türkiye’de Borsa, DİBS gibi araçlara park etmiş yabancı portföyünde net 32.5 milyar dolarlık bir erime yaşandı. Gelişmiş ülkelerin krizi aşma önlemi olarak son beş yıldır başvurduğu; Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan ülkelere sıcak para saldırısına yol açan parasal genişlemeden geriye dönüş kararı, mayısın üçüncü haftasında netleşti. ABD Merkez Bankası Fed’in sıkılaştırmaya gitme kararı üzerine mayıstan itibaren türbülans yaşanan ekonomiler içinde sermaye hareketleri açısından en fazla olumsuz etkilenenlerin başında Türkiye geldi. Fed’in tahvil alımlarını durdurarak yeni bir para iklimine geçeceğinin daha ufukta gözükmesiyle yabancı yatırımcılar, borsa ve kamu borçlanma kağıtlarından çıkma eğilimine girdiler.
DÜNYA’nın Kalkınma Bakanlığı, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), Merkez Bankası ve BDDK verilerinden yaptığı belirlemeye göre, Türkiye’de park etmiş kısa vadeli yabancı sermayenin Borsa, DİBS gibi araçlardaki portföy yatırımlarının hacmi, 24 Mayıs Cuma günü piyasaların kapanışı itibariyle 170 milyar doların üzerinde bulunuyordu. Yabancı portföyü, Fed Açık Piyasa Komitesi’nin parasal sıkılaştırma konusundaki kararlılığını somutlaştıran Temmuz ayı toplantı tutanaklarının açıklandığı ağustosta ise 127.5 milyar dolarakadar indi. Ancak portföy, parasal sıkılaştırmanın 2014’e ertelenmesi üzerine izleyen dönemde yeniden büyümeye geçerek ekim sonunda 148 milyar dolar oldu. Son iki ayda ise yabancı portföyü yeniden erimeye başladı; kasım sonu itibariyle 141 milyar, 13 Aralık itibariyle de 137.6 milyar dolara geriledi.
Borsada 21 milyar dolarlık erime
En son açıklanan verilere göre yabancı portföyünde 24 Mayıs-13 Aralık arasındaki yaklaşık 7 aylık dönemde yabancıların hisse senedi portföyü yüzde 25.9 oranında 20.8 milyar dolarlık bir erime ile 59.7 milyar dolara geriledi. DİBS portföyü de 14.1 milyar dolarlık net erime ile 55.5 milyar dolara indi. Mevduat hacmi ise 2.5 milyar dolar artarak 22.4 milyar dolara yükseldi.
14.2 milyar doları kur farkından
Mayıs ayından bu yana yabancı portföyünde yaşanan erimenin bir bölümü, kur farkından kaynaklandı. Başka deyişle net satışlar yoluyla portföyün küçülmesi dışında, 24 Mayıs-13 Aralık arasındaki kur değişimi, TL araçlardaki bu yatırımların dolar cinsinden değerini de aşağı çekti. Bu dönemde dolardaki yüzde 10 dolayındaki artıştan arındırıldığında yabancı portföyündeki erimenin yüzde 18.3 olduğu hesaplandı. Başka deyişle; dolar kuru 24 Mayıs’taki 1.8502 TL’lik düzeyinde kalsaydı 13 Aralık itibariyle yabancı portföyünün değeri 151.7 miyar dolar, üç aydaki erime de yaklaşık 18.3 milyar dolar olacaktı. Buna göre bu dönemde yabancı portföyündeki erimenin 14.2 milyar dolarlık bölümü kur artışından kaynaklandı.
