Uzmanlar uyardı: Kağıt parayı bırakın

Toplumsal gelişmelere paralel olarak para ve ödeme sistemleri de zaman içinde büyük değişikliğe uğramışlardır. 1990’lardan itibaren ivme kazanan enformasyon ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişme, yaşamın her alanını etkilemekle birlikte şimdi ve gelecekte, bu gelişmelerden en çok etkilenecek sektörün finans sektörü olacağı belirtiliyor. Günümüzde, finans piyasaları her geçen gün birbirleriyle daha bağlantılı hale gelmekte, işlem maliyetleri düşmekte ve piyasa üyelerinin, piyasa şartları ve ekonomik gelişmeler hakkında ulaşabildikleri haberlerin miktarı ve bu haberlere erişim hızları gün geçtikçe artmaktadır. 

Küresel ekonomiden 200 milyar dolar harcadı 

Bu gelişmelerle birlikte kağıt paranın da artık eskide kaldığını ve 21’inci yüzyıla uygun olmadığını düşünen uzmanların sayısı gittikçe artıyor. Dijital parayı savunan Kenneth Rogoff ise bu ekonomistlerin başında geliyor. Tufts Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre kağıt para dünya ekonomisine 2013 yılında toplam 200 milyar dolara mal oldu. Dijital para birime geçilmesini savunan uzmanların sayısı hızla artıyor. 

Rogoff : Dijital para faiz oranlarını özgürleştirir 

Tufts Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre her ay ortalama 28 dakika sadece kağıt para çekmeye yürümek ya da nakite ulaşmak için kayboluyor. Asıl problem ise bu zaman kaybından öte ülkelerin mali politikaları dolayısıyla ekonomik büyümeleri de kağıt paradan etkileniyor. Gazetemiz yazarlarından dünyaca ünlü ekonomist Kenneth Rogoff da dijital paraya geçmeyi savunan uzmanlardan. ‘ 

Mali politikaları ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor 

Kağıt parayı kaldırmanın maliyetleri ve faydaları’ adlı makalesinde de merkez bankalarının sıfırın altında faiz uygulayabilmesi ve düşük enfl asyonla mücadelede para politikalarının önündeki engellerin kalkacağını belirtiyor. Yani artık kağıt para da altın gibi vakit kaybettiren ve fiziksel maliyeti olan ve para politikalarının büyümeyi aksatan ve defl asyon yaratan problematik bir parçası oalrak görülüyor. Business Insider’da yer alan analiz, altın gibi fiziksel bir para olan nakit için de ekonomi için bir yük olduğu belirtiliyor. Analize göre kağıt parayla ilgili ilk problemin nakitle fiziksel olarak uğraşılması gerektiği. 

Düşük enflasyonlu dünyada sıfıra yakın faiz gerekiyor 

Fakat uzmanlarca fark edilmeye de başlayan en büyük problemin ise kağıt paranın etkili bir mali politikaya ayak bağı olduğunu dolayısıyla ekonomik büyümeye de yük getirdiği belirtiliyor. Bu bahar aylarında ekonomist Kenneth Rogoff ’un bu konuda yazmaya başlamış olması, konuyu merkez bankaları nezdinde değerlendirmesi, ekonomi dünyasında dijital paraya geçişi savunanların sayısını artırıyor. Rogoff ’un kağıt parayı tamamen kaldırmayı konu alan makalesinde ana argümanı şöyleydi: “Ultra düşük enfl asyonlu bir dünyada merkez bankaları faizleri sıfıra yaklaştırmak isteyebilir. Fakat bu olduğunda tüketiciler banka hesaplarındaki fiziksel nakitleri negatif faiz oranlarından endişe ettikleri için çekebilirler. Eğer tamamen dijital para olan bir dünyada olsaydık, merkez bankaları faiz oranlarını istedikleri noktada tutabilirlerdi.

Merkez bankaları negatif faize dijital parayla düşebilir 

Kağıt paranın merkez bankalarının politika faizini sıfıra yaklaştırmasını zorlaştırdığını söyleyen Rogoff özellikle bu yüzyılda kağıt paranın getirdiği sınırların daha da görünür hale geldiğini ifade ediyor. Faiz oranlarının genel olarak düşük olduğu bir dünyada merkez bankalarının tüm yükümlülükleri elektronik olsaydı, negatif faiz oranların cüzi etkilerle uygulanabileceğini söyleyen Rogoff ’a Michigan Üniversitesi ekonomisti Miles Kimball da katılıyor. Kimball bir süredir faizde sıfır limitinin dijital paraya geçerek aşılabileceğini savunan yazılar yazıyor. Ekonomistler günden güne kağıt paranın da altın gibi büyümeyi aşağı çeken ve defl asyonel olduğunu savunuyor. 21’inci yüzyıla uygun bir mali politikada kağıt paranın ayak bağı olduğunu düşünenlerin sayısı günden güne artıyor.