Uzmanlar işsizlik rakamlarını değerlendirdi

İSTANBUL- İşsizlik oranı Mayıs döneminde yaz aylarına doğru inşaat ve tarım sektörlerinin canlanmasıyla geçen yılın aynı dönemine göre 1.2 puan düşüşle yüzde 8.2'ye geriledi. TÜİK verilerine göre bu seviye, mevcut veri seti olan 2005 yılından beri en düşük işsizliğe işaret ediyor.

Rakamları genel olarak olumlu gören ekonomistler düşüşün sadece manşet işsizlik oranında yaşanmasının mevsimsel faktörlerden kaynaklandığının bir göstergesi olduğuna, mevsimsellikten arındırılmamış işsizlik verilerinin ise sabit kaldığına dikkat çektiler. Türkiye'de her yıl yaz aylarına doğru inşaat ve tarım sektörlerindeki canlanma manşet işsizlik oranını aşağı çekiyor. Sonbahara doğru ise bu etki ortadan kalkıyor.

2005 yılından bu yana en düşük seviyesine gerileyen işsizlik rakamlarına ekonomistler, akademisyenler ve sektör temsilcileri nasıl bakıyor?


OYAK Yatırım Ekonomisti Gülay Elif Girgin

"2005 yılından beri işsizlikte gördüğümüz en düşük seviye"

OYAK Yatırım Ekonomisti Gülay Elif Girgin, mayıs dönemi işsizlik oranlarını değerlendirirken, "Yeni hesaplama yöntemlerine göre 2005 yılından beri işsizlikte gördüğümüz en düşük seviye. Bu anlamda olumlu. İşsizliğin düşük seviyede ilerliyor olması, tüm dünyadaki belirsizliklere rağmen Türkiye'de böyle bir görünümde olması çok iyi. Önemli olan bunun sürdürülebilir olması. Çünkü biliyoruz ki daha önce krizde işsizlik bir anda yüzde 16 gibi çok ciddi seviyelere sıçramıştı. O anlamda bu istihdamın devam etmesi ve istihdam oluşturulması bizim için en önemli konu" ifadelerini kullandı.

"Sürdürülebilir büyüme, sürdürülebilir istihdam bizim için en önemli hedef olmalı"

Dünya ekonomisinde belirsizliklerin devam ettiğini dile getiren Girgin, şöyle devam etti:
"Türkiye de dünyaya entegre bir ekonomi olduğu için dünyadaki gelişmelerden çok ciddi etkileniyoruz. Bu anlamda belirsizlikler karşısında en büyük başarı tabii ki bu seviyelerin sürdürülebilmesi. Sürdürülebilir büyüme, sürdürülebilir istihdam bizim için en önemli hedef olmalı. Bunun devam ettirilmesine yönelik adımlar atılmalı. Çünkü küresel ekonomide bir ilerleme kaydedilmiş değil. Hatta belirsizlikler daha da katılaşıyor. Özellikle de Avrupa. Belirsizlik ne kadar fazla olursa durum o kadar çabuk değişir. Kırılgan bir ortamda sorunları bertaraf etmeye çalışmak en önemli hedef olmalı diye düşünüyorum."
Nisan döneminde yüzde 9 olan işsizlik oranı, Mayıs döneminde 8,2'ye, nisan döneminde 2 milyon 425 bin olan işsiz sayısı ise mayıs döneminde 2 milyon 272 bine geriledi.


Ekonomist Emre Alkin

"İşsizlik oranı memnuniyet verici"

Ekonomist Emre Alkin, TÜİK verilerine göre mayıs döneminde işsizlik geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1,2 puan azalarak yüzde 8,2 olmasının memnuniyet verici olduğunu belirterek bunun sürdürülebilir olması gerektiği değerlendirmesinde bulundu.
Alkin, işsizlik verileriyle ilgili yaptığı açıklamada, "Ben böyle bir oranın kalıcı olmasını isterim. İşsizlik rakamının yüzde 7 seviyesine düşmesi için kalıcı, büyük çaplı yapısal değişikliklerin olması lazım. Yüzde 8,2 oranı bana sürpriz oldu, memnuniyet verici. Bu iktisadi faaliyetlerin halen zirve seviyesinde olduğunu gösterir" dedi.
Senenin ilk üç ayının hem perakende hem de ticaret için çok iyi geçmediğini dile getiren Alkin, "Nisan, mayıs, haziran aylarındaysa direkt olarak işverenlerle yaptığım görüşmelerde, işlerinin düzeldiğini, ilk üç ayın olumsuzluğunu üzerlerinden attıklarını ifade ettiler" diye konuştu.
İşsizlik oranının sürdürülebilir olması gerektiğini vurgulayan Alkin, şöyle devam etti:
"Böyle bir rakam kalıcı olur, düşüş istikrar içerisinde sürerse ters bir durum gerçekleşecek. Hem büyüme yavaşlıyor, bunun en büyük kanıtı cari işlemler açığının da yavaşlaması hem sanayi üretimi ve ciro rakamlarından iyi sesler gelmiyor hem bir yandan kapasite kullanım oranları düşüyor, ama diğer bir yandan da işsizlik düşüyor. Bu biraz paradoks oluyor. Ben mevsimsel etkilerden kaynaklandığını düşünüyorum."

Ekonomist Nurhan Toğuç

"Ekonomi artık belli bir raya oturdu"

Ekonomist Nurhan Toğuç, Türkiye'nin mayıs ayı işsizlik verilerinin son derece iyi göründüğünü, rakamların 2005 yılından itibaren mayıs ayı itibariyle bu orana gerilemesinin de son derece olumlu olduğunu belirterek "Bu Türkiye ekonomisinin artık belli bir raya oturduğunu gösteriyor" dedi.
Toğuç, "Türkiye'nin büyümesi artık istihdam yaratıyor. Geçen seneye göre daha yavaş bir büyüme oranı göreceğiz ama daha fazla istihdam yaratan bir büyümenin olacağı görülüyor. Bu veriler, Türkiye'nin ekonomik büyümesinin potansiyel büyüme oranı olan yüzde 5'e yakın bir büyümeyi elde edebileceğini gösteriyor" şeklinde konuştu.
Dış kaynaklı ekonomik belirsizliklere dikkati çeken Toğuç, şöyle devam etti: "Özellikle Avrupa'nın içerisinde bulunduğu durum dikkate alınırsa, bundan sonraki süreçte neler olabileceğini dikkate alırsak, bundan sonra Türkiye ekonomisinin daha pozitif ve daha sürdürülebilir bir şekilde büyüyebileceğini düşünüyorum.
Batıda yaşanan bu kadar krize ve istikrarsızlığa rağmen, Türkiye sürdürülebilir bir büyüme platformuna geçiş sağlıyor. İstihdamı artan, cari açığı düşen, sürdürülebilir ve istihdam yaratan bir büyüme düzeyine sahip bir Türkiye görüyorum. Daha öncesinde yüzde 8-9'lar seviyesinde büyüyen bir Türkiye bu seviyede istihdam yaratmıyordu. Çünkü çok fazla yabancı mal tüketiliyordu. Şu andaysa bu veriler bize yerli ekonomik aktivitede, üretimde artışın olduğunu gösteriyor."
Önümüzdeki dönemde FED ve Avrupa Merkez Bankası'nın kararlarının Türkiye için de büyük önem taşıdığını belirten Toğuç, "Görünen o ki Avrupa Merkez Bankası para basmaya devam edecek ya da ABD para basacak. Bugünlerde FED'den gelen açıklamalar para basma yönünde. Önümüzdeki dönemde, ABD tarafında ya faiz indirilecek, ya da para basılacak anlamına gelmektedir. FED'in faiz indirmesi durumunda Türkiye'de faiz indirmelidir. Yoksa aşırı bir para yüklenmesi, aşırı sıcak para girişi olur. Türkiye faiz indirirse bu ekonomik aktiviteyi önümüzdeki dönemde daha da olumlu etkiler. FED para basarsa, bu para yine gelişmekte olan ekonomilere gireceği için, bu da bizi olumlu etkiler" ifadelerini kullandı.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan mayıs dönemi istihdam verilerini değerlendirdiği yazılı açıklamasında Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, nisan ayında yüzde 9'a gerileyen işsizliğin, mayıs ayında 0,8 puan daha düşerek yüzde 8,2'ye inmesinin dünyadaki yaşanan kriz ortamına rağmen Türkiye ekonomisinin gücünü çok iyi bir şekilde yansıttığını ve ülke ekonomisinin daha iyi olacağının işaretini verdiğini söyledi.
Büyükekşi, ''Türkiye'de işsizlik küresel krizin etkisini gösterdiği 2009 yılının Şubat ayında 16,1'e yükselmişti. O tarihten bu yana düşüş eğilimini sürdüren işsizlik, 2012 yılının Mayıs ayında yüzde 8,2'ye gerileyerek, son 11 yılın en düşük işsizlik rakamı olarak kayıtlara geçti'' ifadelerini kullandı.
Küresel ekonomik durgunluk ve Avrupa'daki krizin dünya genelinde işsizliği önemli bir sorun olarak öne çıkarırken, Türkiye'de işsizliğin son 11 yılın en düşük seviyesine gerilemesini büyük bir başarı olarak değerlendiren Büyükekşi, ''Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı Mayıs ayında yüzde 11,1 oranındaydı. Euro Bölgesi'nde işsizlik oranının en yüksek olduğu İspanya'da ise yüzde 25'lere ulaştı. Yani bu ülkede her dört kişiden bir işsiz. İşsizlik dünya genelinde büyürken, Euro Bölgesi'nde de yüksek oranlarda gerçekleşirken, Türkiye'nin işsizliği yüzde 8,2'ye düşürmesi büyük bir başarıdır'' dedi.

''İhracatçılarımız önümüzdeki dönemde de istihdam artışı sağlamaya devam edecek''

İstihdam rakamlarındaki gelişmelerin TİM'in hafta başında açıkladığı İhracatçı Eğilim Anketi'nin 2. Çeyrek sonuçları ve 3. Çeyrek beklentileri ile son derece uyumlu olduğunun altını çizen Büyükekşi, şunları kaydetti:
''Eğilim anketimizin sonuçlarına göre yılın üçüncü çeyreğinde ihracatçı firmalarımızın yüzde 35'i yeni mavi yakalı, yüzde 28,7'si yeni beyaz yakalı, yüzde 10'u da yeni Ar-Ge çalışanını bünyesine katmayı hedefliyor. Aynı firmalar, 2012'de 6 yeni eleman almayı planlıyor. Bu rakamlar da 2012 yıl sonu için belirlenen 180 bin istihdam hedefinin aşılacağına, ve istihdam edilen kişilerin 200 bine ulaşılacağına işaret ediyor. Dünyadaki durgunluğa ve AB'deki krize rağmen ihracatımız bu yılın ilk 7 ayı itibariyle yüzde 10 yükseldi. İhracatçılarımız, hız kesmeden üretmeye, ihracat yapmaya ve de istihdam yaratmaya devam ediyorlar. İhracatçılarımız önümüzdeki dönemde de istihdam artışı sağlamaya devam edecekler.''
Yeni yatırım teşvik paketi ile 2023 yılı için belirledikleri 500 milyar dolarlık ihracat hedefine daha da yakınlaştıklarını hissettiklerini dile getiren Büyükekşi, ''Anadolu'yu karış karış dolaşarak, teşvik paketini yerinde anlatıyor ve ihracatçılarımızı, iş adamlarımızı yatırım yapmaya davet ediyoruz. Ancak finansman ihtiyacı giderek artan ihracatçının, rakibimiz olan birçok ülkenin aksine yüksek finansman maliyetleriyle karşı karşıya olması, yatırım azmimizi zedeliyor. İhracatın rakip ülkelerle eşit finansman olanaklarına sahip olması, yatırımları hızlandıracak, işsizliğin daha da düşmesini sağlayacaktır'' dedi.

MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak:"İstihdamı hizmet sektörü sırtlıyor"

"İstihdamı hizmet sektörü sırtlıyor"

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Nail Olpak, istihdamı hizmet sektörünün sırtladığını ifade etti. Olpak, yaptığı yazılı açıklamada, 2012 Mayıs ayın döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.2, bir önceki aya göre 0.8 puan azalarak yüzde 8.2 seviyesine gerileyen işsizlik oranının, 2001 krizinden bu yana en düşük seviyesine geldiğini söyledi. Mayıs 2012 işsizlik oranlarının Mayıs ayında açıklanan Sanayi Üretimi Endeksi ve İhracat rakamları ile de paralellik gösterdiğini kaydeden Olpak, "Zira, sanayi üretim endeksi mayıs ayında son yılların en yüksek mayıs ayı değerine ulaşmış, ihracat rakamları da 2012 yılının aylık olarak en yüksek seviyesine çıkmıştır" dedi

"4. Çeyreğe kadar işsizlikte benzer oranları görmek mümkündür"

"Sanayi üretimindeki canlılığın yanı sıra, istihdam üzerinde hizmet sektörünün payını giderek artırması, işsizlik oranında görülen bu gerilemeye büyük katkı sağlamıştır" diyen Olpak, "Sanayi üretimi ve ihracatta yakalanan ivme hizmet sektörünü olumlu yönde etkilemekte, bu durum da hizmet sektörünün istihdamı sürükleyici bir rol oynamasına imkan vermektedir. Mevsimsel etkiler de göz önünde bulundurulduğunda, 4. Çeyreğe kadar işsizlikte benzer oranları görmek mümkündür. Son olarak, 2008 krizinden sonra istihdam artışına yönelik olarak yapılan düzenlemelerin de etkisini göz önünde bulundurmak gerekir" ifadelerini kullandı.




İTHİB Başkanı İsmail Gülle

"Haziran, temmuzda da iyileşmenin olacağını görüyoruz"

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle, yüzde 8,2 olarak açıklanan Mayıs dönemi işsizlik oranına ilişkin, "Haziran, temmuzda da iyileşmenin olacağını görüyoruz" dedi. Gülle, şunları ifade etti: "Netice itibariyle sektörün ortak bir beklentisi olarak tekstil sektöründe istihdam edecek işçi bulmakta uzun zamandır sıkıntı yaşıyoruz. Fabrikalarda sipariş var ama buna cevap verecek istihdamı denk getirmekte Türkiye'nin her bölgesinde eksiklik yaşıyorduk. Bu da istihdamın, üretimin doğru yolda gittiğini, büyüme rakamlarının Türkiye'de olumlu bir tablo çizdiğini, gerek üretimin gerekse üretim dışı hizmet sektörlerinde bir büyümeye paralel olumlu bir tablo çıktığını görüyoruz. İşsizlik rakamlarının geriye gitmesi Türkiye için son derece faydalı, fakat kesin olan bir şey var ki Türkiye'de çok sayıda üniversite mezunu gene iş bulamayacak. Gelinen tablo içerisinde ara elemanı, kalifiye eleman ve üst elemanı sıkıntısının yaşanacağı bir döneme doğru gittiğimizi görüyoruz. Çünkü Türkiye'de çok uzun süredir devam eden büyüme rakamları var. Bu gelen tablo devam ettiği sürece, olumlu güven ortamı ve üretim ortamı devam ettiği için bu tablo ortaya çıkıyor. Bu rakamlar (işsizlik) benim görüşüme göre asla 5, 6, 7 olmayacaktır. Rakamlar bir puan aşağıya düşebilir. Bundan sonra normal seyrinde kalacaktır. Bu rakamlar birkaç ay geriden gelmesine rağmen işsizlik rakamlarının düşeceğini, bu istihdamı yaratan sektör temsilcisi olarak hissediyorduk."

Haziran ve temmuz dönemlerinde de iyileşmenin devam edeceğini gördüklerini dile getiren Gülle, "Ben kendim bir senedir adam arıyorum, kendimiz bulamıyoruz. Trakya bölgesinde adam bulamıyoruz. Maraş'taki tekstil fabrikaları adam bulamıyor, Antep ve Bursa'da bulamıyor. Sektörde zaten eleman sıkıntısı yaşıyoruz. Zaten bunu biz hissediyoruz" dedi.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken

"İşsizlik rakamlarının bu düzeyde kalması için şimdiden önlem alınmalı"

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, işsizlik rakamlarının bu düzeyde kalması için şimdiden önlem alınması gerektiğini belirtti.
Palandöken, yaptığı yazılı açıklamada, işsiz sayısının geçen yılın aynı dönemine göre 278 bin kişi azalarak yüzde 8,2 seviyesinde gerçekleşmesinin sevindirici bir gelişme olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti: "İşsizlik rakamlarının bu düzeyde kalması için şimdiden önlem alınmalı. Yeni teşvik sistemi büyük ve teknoloji odaklı yatırımları destekliyor. Bu yönüyle istihdam artışına yeterli katkısı olmayacak. İşsizliğin önlenmesi ve istihdam artışına yönelik ayrıca bir istihdamı teşvik paketi hazırlanmalı. Paket içinde istihdamın yüzde 80'ini barındıran Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere (KOBİ) öncelik verilmesi gerekiyor."





BETAM Direktörü Seyfettin Gürsel

"İşsizlik verilerinde ciddi mevsimsel etki var"

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) Direktörü Seyfettin Gürsel, bugün açıklanan mayıs dönemi işsizlik verilerinde ciddi bir mevsimsel etki olduğunu söyledi.  Gürsel,  "Verilerde ciddi bir mevsimsel etki var. Yaz aylarına doğru doğal olarak istihdam artar işsizlik düşer. Esas mevsim etkisinden arındırılmış veriye bakmamız gerekir. Orada da yatay bir seyir var ve işsizlik aslında yaklaşık yüzde 9 oranında" dedi.

Gürsel, veriler üzerindeki mevsimsel etkilere rağmen, Türkiye ekonomisinin hala istihdam yaratmaya devam ettiğini kaydederek, sözlerine şöyle devam etti:
"Geçen yıla kıyasla ekonominin büyümesinin düştüğü kesin, ama büyümede düşüş olsa bile bunun ekonomik verilere olan yansıması gecikmeli olacaktır. Aslında oran sürpriz değil. Mevsimsellikten arındırılmış verilere baktığımız zaman, sanayide az da olsa bir büyüme var. Fakat bu daha çok ağırlıklı olarak verimlilik artışlarından kaynaklanıyor. En çok inşaat ve hizmet sektörleri istihdam yaratmaya devam ediyor. İkinci çeyrekte iç talepte de bir canlanma var. Ekonomideki yavaşlamanın etkileri daha sonraları görülecektir."

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar

"İstihdam artışının yarıdan fazlasını tarım sağladı"

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımın, mayıs ayında istihdam artışının yarıdan fazlasını tek başına sağladığını bildirerek, "Mayıs ayında ülke genelinde istihdam 652 bin artarak 25 milyon 282 bine ulaştı. Tarım bunun yüzde 54'ünü karşıladı. Mayıs ayında, Nisan ayına göre, tarımda 352 bin, hizmetlerde 135 bin, inşaatta 197 bin istihdam artışı yaşanırken, sanayide çalışan sayısı 32 bin azaldı" değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, ocak ayında 5 milyon 416 bine inen tarımdaki istihdamın şubatta 5 milyon 427 bin, martta 5 milyon 613 bin, nisanda 6 milyon 11 bin, mayısta ise 6 milyon 363 bine yükseldiğini belirtti.
Tarımın istihdam rakamını 6 milyon 363 bine taşıyarak, işsizliğin 2 milyon 272 bin kişiye inmesini sağladığını vurgulayan Bayraktar, tarımdaki istihdamın ocak ayındaki 5 milyon 416 bin rakamıyla sınırlı kalması halinde işsiz sayısının 3 milyon 219 bin kişi olacağını ifade etti.
Bayraktar açıklamasında, "İşsizlik son 10 yılın en düşük düzeyi olan yüzde 8,2'ye inmişse, bu tarımdan kaynaklanmıştır. Zaten mayıs ayında tarım dışı işsizlik yüzde 10,4'tür. Tarımın, işsizliğin düşmesine olan katkısından mutluluk duyuyoruz" ifadelerini kullandı.

Tarım, mayıs ayında sanayiden 1,6 milyon fazla istihdam sağladı

Son 1 yıllık dönemde mevsimsel oynamalar nedeniyle tarımın istihdamdaki payının yüzde 23,1 ile yüzde 26,9 arasında değiştiğini kaydeden Bayraktar, açıklamasında şu bilgilere yer verdi: "Mart ayında, ocak ayına göre 0,5 puan artışla yüzde 23,6'ya çıkan istihdamda tarımın payı, nisan ayında 0,8 puan artışla yüzde 24,4'e, mayıs ayında ise 0,8 artışla yüzde 25,2'ye çıktı. Bu rakam geçen yıl mayıs ayında yüzde 25,7 düzeyindeydi.


Maliye Bakanı Mehmet Şimşek

"Türkiye son 10 yılın en düşük işsizlik oranını görmüştür"


Maliye Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Bakan Mehmet Şimşek'in, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı Mayıs dönemine ilişkin Hanehalkı İşgücü Araştırması'na yönelik değerlendirmelerine yer verildi.

Açıklamaya göre, yaz aylarına doğru mevsimselliğin de olumlu etkisiyle manşet işsizlik oranında hızlı bir düşüş yaşandığını belirten Şimşek, bir önceki aya göre 0,8 puan azalan manşet işsizlik oranının, Mayıs ayında yüzde 8,2 seviyesinde gerçekleştiğini ifade etti. Böylece Türkiye'nin son 10 yılın en düşük işsizlik oranını gördüğünü vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:
"Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise ekonomideki yumuşak iniş süreci nedeniyle yatay seyrederek yüzde 9 olarak gerçekleşmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı da 2005'ten bu yana ulaştığı en düşük seviyelerini korumaya devam etmektedir.

İstihdam verilerine baktığımızda son 1 yılda 837 bin, 2007'den bu yana ise 4 milyon ilave istihdam sağlandığını görüyoruz. Sektörel olarak istihdamdaki artışın en önemli kaynağı 703 bin kişiye yeni iş imkanı yaratan hizmetler sektörü olmuştur. Yaz aylarına doğru inşaat ve tarım sektörlerinin canlanmasıyla bu sektörlerde de istihdam artışı pozitif yönde gerçekleşmiştir."

(AA - Reuters)