Uzmanlar dış ticaret rakamlarını değerlendirdi

İSTANBUL - Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre İhracat 2012 yılı Eylül ayında 2011 yılının aynı ayına göre yüzde 21 oranında artarak 13 milyar 3 milyon dolar, ithalat yüzde 6.4 azalarak 19 milyar 838 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı yüzde 34.7 oranında azalışla 10 milyar 453 milyon dolardan, 6 milyar 825 milyon dolara geriledi. 

 

İhracatta kıymetli taşlar ve metaller ilk sırada yer alırken Eylül'de en çok BAE'ye ihracat yapıldı. İthalatta ise ilk sırayı Rusya aldı. TÜİK'in açıkladığı rakamları uzmanlar değerlendirdi. 

 

 

Trusted Sources Türkiye Ekonomisti Şevin Ekinci, kıymetli taş ve metal ihracatının beklenildiği gibi toplam Türkiye ihracatına pozitif katkı yapmaya devam ettiğini söyledi.

Bütün bir sene boyunca ihracat performansında gerçekleşen beklentilerin üzerindeki artışın tamamen Ortadoğu'ya yapılan altın ihracatından kaynaklandığına dikkati çeken Ekinci, "Eylül ayında da 6,8 milyar dolarlık ihracatın 1,6 milyar doları altın ihracatından kaynaklanmış. Büyük resimden baktığımızda nette aslında bunun çok pozitif bir katkısı yok, 2008-20012 yılları arasında da İsviçre'den ciddi miktarda altın ithalatı yapılıyordu" ifadelerini kullandı.

Altın ihracatının Ortadoğu'ya daha ne kadar devam edeceğinin ciddi bir muamma olduğunu vurgulayan Ekinci, "Bu bağlamda bence dış ticaret performansındaki olumlu rakamların sadece matematiksel bir iyileşme olduğunu, son zamanlardaki dış ticaret performansının sağlıklı ve dayanıklı olmaktan uzak olduğunu söyleyebiliriz" dedi.

Ekinci şu değerlendirmede bulundu:

"Daha önce de Trusted Sources olarak belirttiğimiz küresel ekonomik dengedeki değişimi ve kaymayı Türkiye ihracat rakamları çok açık bir şekilde sergiliyor. Avrupa Birliği'ne yapılan ihracat 2011 başlarında Türkiye toplam ihracatının neredeyse yarısı iken 2012 Eylül sonu itibariyle bu pay yüzde 38'e düştü.

Yakın ve Ortadoğu ülkelerinin toplam Türkiye ihracatındaki payı ise yüzde 20'den yüzde 30'a yükseldi. Bu dengenin önümüzdeki iki yılda da aynen devam etmesini bekliyoruz ancak altın ihracatında duraksama olursa bunun zaten oldukça büyümüş olan olan cari işlemler açığına olumsuz etkisi olacaktır."

 

 

OYAK Yatırım Ekonomisti Gülay Elif Girgin, eylül ayında dış ticaret rakamının beklentilere paralel 6,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini ifade etti.

İhracata değerli maden kaleminin yine önemli katkıda bulunduğunu ifade eden Girgin, "Altından arındırarak ihracat performansına bakıldığında yüzde 21'lik yıllık artışın yüzde 9'a gerilediğini görüyoruz" dedi.

Girgin şu değerlendirmede bulundu:

"İthalat tarafında ise genel olarak daralma yüzde 6 ile ilk sekiz ayın yüzde 2'lik daralmasına göre şiddetlenmiştir ki bu durum sanayinin yapısı göz önüne alındığında çok da olumlu gözükmemektedir. Eylül ayı bu anlamda iç talep açısından güçlü bir ay olarak geçmemiş görünmektedir. Hatırlanacağı üzere Merkez Bankası eylül ayı toplantısında büyümeyi desteklemek adına faiz koridorunu daraltmaya başlamıştı"

 

 

 

İntegral Menkul Değerler Analisti Egemen Candır, bugün açıklanan dış ticaret açığı verisinin beklentilerin üstünde geldiğini belirterek, "Ocak-Eylül döneminde toplam 63,477 milyar dolara tırmanan Türkiye'nin dış ticaret açığında ihracatta bir önceki dönemdeki 13 milyar dolara kıyasla 12,87 milyar dolara çekilmenin ve ithalat tarafında ise bir önceki dönemin 18,74 milyar dolar rakamına kıyasla 1 milyar dolar artışla 19,8 milyar dolar rakamına yükselişin etkili olduğunu görmekteyiz" dedi.

Avrupa Birliği'nin ihracattaki payının Euro Bölgesi'ndeki ekonomik sıkıntıların etkisi ile yüzde 39,2'ye düştüğüne dikkati çeken Candır, şunları kaydetti:

"2011 yılı eylül ayında AB'nin ihracatımızdaki payı yüzde 44,6 seviyesindeydi. Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülke, bir önceki aydaki duruma paralel olarak Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olurken, bu ülkeye Eylül'de yapılan ihracatın yüzde 452,3 artış gösterdiğini görmekteyiz. BAE'ye yapılan 1,394 milyar dolar ihracatın 1,144 milyar doları altın üzerinden gerçekleşirken, bu şekilde İran'ın altın ihracatı alanında BAE'ye ikinci ayında da geçildiğini görmekteyiz. Geçtiğimiz ay 5,9 milyar dolar açık veren Türkiye'nin dış ticaret dengesindeki toparlanmanın bu veri ile duraklamaya başladığının düşünülmesi için henüz erken olduğunu düşündüğümüz bu durumun, iç piyasalar tarafından da benzeri şekilde algılandığını ve gün başındaki yükseliş hareketinin kademeli olarak devam ettiği görmekteyiz."