Uzay şirketleri Türkiye yolunda

Sercan AKINCI

İSTANBUL - Türkiye’de son yıllarda uzay ajansı kurulması tartışılırken, ‘Mars One’ın CEO’su Bas Lansdorp’un da yer aldığı en büyük 20 uydu operatörü Türkiye’ye gelmeye hazırlanıyor. Toplam büyüklükleri 100 milyar doları bulan şirketler, 29- 30 Kasım'da İstanbul’da düzenlenecek 2’nci Satshow’da bir araya gelecekler. Bunlardan 8’inin yöneticileriyse ‘CEO Summit’ etkinliğine katılacaklar. Şirket yöneticileri bunun yanında uydu üreticileri, uydu tedarikçileri, devlet yetkilileriyle B2B görüşmeler gerçekleştirecek.

Global Satshow’u organize eden Medyacity’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kurt, fuara 5 bini aşkın uluslararası uydu profesyonelinin katılmasını beklediklerini anlattı. Her yıl uydu ekosistemini geliştirmeye çalıştıklarını anlatan Kurt, toplam değerleri 100 milyar doları bulan dünyanın en büyük 20 uydu operatörünü bu etkinlikte ağırlayacaklarını söyledi.

Fuarın “Smart Connections” üst başlığıyla gerçekleştirileceğine dikkat çeken Kurt, 2’nci Global Satshow’u MÜSİAD işbirliğiyle ve ESOA (EMEA Uydu Operatörleri Birliği) ev sahipliğinde gerçekleştireceklerini anlattı. Tüm uydu operatörlerini ve tedarikçilerini bu fuarda bir araya getireceklerini ifade eden Kurt, “Fuarda, uydu sanayisi ve geleceğini konuşacağız. Sadece enerji bulmak için uydu fırlatan ülkeler var. Toplamda 10 bin ziyaretçi bekliyoruz. 5 binden fazlası yabancı olacak. Firma sayısı 150. Türkler bunun içinde yüzde 20-25 olur. Tek hedefimiz iş geliştirmek. Bu fuarı bunun için yapıyoruz. Cumhurbaşkanı'nın programında var, ulaştırma bakanı destekliyor ve katılacak açılış konuşmaları yapacak” dedi. Hakan Kurt’a göre 2 günlük etkinlikte en çok dikkat çekmesi beklenen oturum ise ‘Mars One’ın CEO’su Bas Lansdorp’un yapacağı “Address: Colony Street, No:2025, Mars” başlıklı sunum. Lansdorp sunumunda, yüzey koşulları ve suyun varlığı sebebiyle güneş sistemi içinde dünyadan sonra insanlar için en yaşanabilir alternatif gibi görünen Mars’ta koloni oluşturma hedefinden söz edecek ve bu işi neden ve nasıl yapacaklarını anlatacak.

Uzay ajansı kurulursa know-how gelir

Yapılan işlerde yeryüzünden ne kadar yukarı çıkılırsa, katma değerin o kadar artığını savunan Medyacity Yönetim Kurulu Başkanı Kurt, yerli olarak en yukarıda Anka insansız hava aracının olduğunu hatırlattı. Türkiye’nin uyduyu, uzay aracını hedefl emesi gerektiğini anlatan Kurt, bunun için ise uzay ajansının bir an önce kurulması gerektiğini vurguladı. Hem uydu hem de uzay konularında bir strateji yaratmanın en kolay yolunun uzay ajansı kurmaktan geçtiğini ifade eden Kurt, “Türkiye’nin buraya bir yatırım da yapması lazım. Orta vadede 2 milyar dolar, uzun vadede 10 milyar dolar yatırım yapması lazım. Çünkü artık uzay, iletişim aracı. Uçak interneti, uçak iletişimi, gemi haberleşmesi, gemi iletişimi bunlar tamamen stratejik konular. Bunları yapmamız lazım. Bunlar için de bir stratejiye ihtiyacımız var. Bunu da uzay ajansı ile sürdürebiliriz” dedi.

Son 2 hükümet programında da uzay ajansı kurulması olduğunu bildiren Kurt, Türkiye’de uydu ve uzay konusunda akademisyen ve sanayici toplamının bin kişi bile olmadığını ve bunu artıracak programlar oluşturulması gerektiğini söyledi. Türkiye’de 60 yıldır uzay mühendisliği olmasına karşın bunun bir karşılığı olmadığını belirten Kurt, şöyle devam etti: “Hazine sermayeli, Ulaştırma Bakanlığı şirketinin özel statüsü olur. Örneğin; 5a,5b ihalesini yaparken bir buçuk senedir ihale değerlendiriyoruz. Uzay ajansı diyecek ki, ‘benim yeterli bütçem var, bir statüm yok. Kamu ihale kanununa tabi değilim. Evet ben 500 milyon doları iki tane uyduya vereceğim ama bunun karşılığında 150 tane mühendisimi uydu ihalesini alan firmada know-how paylaşımı şeklinde eğittireceğim.’ Devlet bunu diyemiyor çünkü ihale kanununa tabi. İhale yapıp en ucuz fiyatta uyduları almakla mükellef.”