Uçak krizinin yıl dönümünde kayıp yüzde 84

Rus uçağının düşürülmesinin yıldönümünde turizmdeki kayıp milyonlara ulaştı. Geçen yıl 24 Kasım itibariyle 2.8 milyon Rus turistin geldiği Antalya'ya, bu yıl aynı dönemde yüzde 84 gerilemeyle 452 bin Rus geldi. Bu sayısının yaklaşık 432 bini, 2 Eylül'deki anlaşmanın ardından sağlandı.

24 Kasım 2015 tarihinde Rus uçağının düşürüldüğü olay sonrasında Türkiye ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler de dahil birçok ikili anlaşma bozuldu. Rusya Federasyonu, uçak düşürülme olayı sonrasında Türkiye'den sebze ve meyve de dahil birçok ürünün ihracatına yasak getirirken, Rus vatandaşlarına da Türkiye'ye tatile gitmemeleri çağrısında bulundu ve charter seferlerini kaldırdı.

En ağır faturayı Antalya ödedi 

Bu olay nedeniyle Rusya'nın uyguladığı ambargoların en ağır faturası ise turizmin başkenti Antalya'da hissedildi. Kent ekonomisinin lokomotifini oluşturan sektör, toplam turizm potansiyelinin yaklaşık yüzde 30-35'ini oluşturan Rusya pazarının 24 Kasım'daki olayla birlikte sıfıra inmesiyle kriz yaşadı. 2016 yılında tarihinin en kötü turizm sezonunu yaşayan Antalya'da bu olumsuz etki, yaklaşık 52 yan sektörü de benzer ölçüde etkiledi.

8 ayda sadece 20 bin kişi

Rus uçağı krizi sonrası birçok otel personelden tadilata, et-süt gibi her türlü gıda ürünleri alımından birçok ürün alımına kadar kapasitelerini ciddi ölçülerde aşağı çekti. 24 Kasım'daki bu olayın ardından 2016 yılında 1 Ocak- 31 Ağustos tarihleri arasında kente sadece 20 bin dolayında Rus turist geldi. Bir önceki yılda ise bu rakam 2 milyon 170 bin olarak gerçekleşmişti.

Özür ve imza

İki ülke arasında en çok Antalya'yı etkileyen kriz, temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın özür mektubuyla normalleşme sürecine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Vladimir Putin, en son uçak krizi öncesi Antalya'da düzenlenen G-20 Liderler Zirvesi'nin ardından, ilk kez Haziran ayında telefonda görüştü. 7 ay sonra telefonla görüşen iki liderin yüz yüze ilk buluşması ise 268 gün sonra St. Petersburg'da 9 Ağustos günü gerçekleşti. İki liderin telefon görüşmesiyle başlayan ikili ilişkilerin düzelme süreci, turizm başta olmak üzere birçok sektörde olumlu etki yarattı.

2 eylülde yasak kalktı 

Rusya'nın turizm sektöründe uyguladığı charter yasağı ise yaklaşık 8 ay sürdü. Antalya turizmi açısından tarihin en kötü dönemi olan 8 aylık sürecin ardından 28 Ağustos 2016 günü Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev tarafından imzalanan kararname ile charter seferlere uygulanan yasak kaldırıldı. Rusya'nın başkenti Moskova'dan Antalya Havalimanı'na ilk charter uçuş ise 2 Eylül günü gerçekleşti. Eylül ayına kadarki dönemde sadece 20 bin dolayında Rus turistin geldiği kente, charter yasağının kaldırılmasıyla birlikte yeniden Rus turist akını yaşanmaya başladı.

2 eylülden bugüne 432 bine ulaştı

2 Eylül 2016 günkü ilk charter uçuştan bugüne kadarki dönemde tarifeli uçaklarla gelen Rus turistlerin haricinde 2 bini aşkın charter seferi yapıldı. Toplamda ise bu süreçte kente 432 bin Rus turist geldi. 30 Kasım'a kadarki süreçte 50'nin üzerinde charter uçuş izni alınırken, 1 Aralık- 31 Aralık tarihleri içinse 79 charter uçuş için izin alındı. Kış dönemi nedeniyle uçuşlar haftada üçe düştü. Ocak- Şubat dönemi için şimdiden Rusya'nın çeşitli kentlerinden Antalya'ya 80 charter uçuşunun izni alındı.

İki 24 kasım arası yüzde 84 kayıp 

Yılsonuna kadar Rusya'dan Antalya'ya uçuş izni alınan charter uçuşlarla birlikte toplamda 480- 500 bin dolayında Rus turistin gelmesi bekleniyor. Geçen yıl 24 Kasım'a kadarki dönemde Rusya'dan Antalya'ya gelen Rus turist sayısı 2.8 milyon iken bu yıl aynı dönemde bu rakam yüzde 84 oranında geriledi ve 452 binde kaldı.

24 kasım bir felaketti

Turizm sektörünün Rus pazarında 25 yıla yakın sürelik yatırım, emeği olduğunu belirten Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, şöyle konuştu:

“Birçok kurum ve kuruluşun emeğiyle büyük bir değer yaratılmıştı ve 24 Kasım'da birdenbire 25 yıllık değer sıfırlandı. Bu anlamda 24 Kasım felaket anlam ifade eden bir tarih. Şimdi tekrar bu ilişkiler yeniden kurulmaya başlandı ve son rakamlara bakıldığında iki ayda çok hızlı geri dönüş imkanına kavuştuk. Oradaki mevcut ilişki ve yapıların hala çok canlı ve dinamik olduğunu gösteriyor ve bu da bizi umutlandırıyor. Bundan sonraki süreçte kararlı ve rasyonel şekilde birtakım şeyler devam ederse bu bahsedilen süreçleri çok da kısaltılabilir görüyoruz. Tekrar eski seviyelere dönmek çok kısa sürede mümkün olabilir."

Bazı teknik sıkıntılar devam ediyor 

Bugün için Rusya'yla ilgili görüntüde sıkıntı yok gibi görünse de bazı teknik sıkıntıların devam ettiğini vurgulayan Osman Ayık, bu sıkıntıların vize muafiyeti, Rusya'da faaliyet gösteren Türk tur operatörlerinin durumu gibi konular olduğunu kaydetti. Bu konulardaki teknik sıkıntıların oturulup konuşulması gerektiğini belirten Ayık, “Bunlar da aşıldığında hızla 2015 rakamlarına yaklaşılabileceğini düşünüyoruz. Ama bunun ne kadarlık bir zaman diliminde gerçekleşeceğini kestiremiyoruz. Sayı üzerinden konuşuyoruz. Fiyat açısından da değerlendirmek gerekirse, o pazarda 2014 yılını tekrar görmek birkaç yılımızı alacak" diye konuştu.