Türkler 100 milyon dolar yatırıp, AB yolunu Sırbistan'la kısalttı
Türk şirketleri, Avrupa'ya daha kolay açılabilmek için Belgrad'ı üs yaptı. Farklı sektörlerden orta ve büyük ölçekli şirketler bu yolla lojistik sürelerini ve maliyetlerini azaltıyorlar. Şirketler Sırbistan'a toplam 100 milyon dolar yatırırken, gelecek dönemde kapasitelerini artırmayı hedefliyor.
İrem ÇETİNGÖZ
Avrupa pazarına daha kolay ulaşmak için Sırbistan’ın başkenti Belgrad’a yatırım yapan Türk şirketlerinin sayısı gün geçtikçe artıyor. Tekstilden 10, otomotiv sektöründen 10 firmanın yatırım yaptığı öğrenildi. Türklerin toplam yatırımı 100 milyon dolara ulaştı. Teşviklerin cazibesine kapılan pek çok şirket de yeni yatırım için hazırlık yapıyor. Türk firmaları Avrupa pazarına Sırbistan'ın başkenti Belgrad ile yakınlaşmayı hedefliyor. Lojistik maliyet ve sürelerini azaltıp, kapasitelerini artırmayı hedefleyen şirketler için Sırbistan'ın teşvik sisteminin elverişli, eğitim gücünün yüksek ve asgari ücretin daha düşük olması cazibeyi artırıyor. Şu anda tekstil sektöründen 10 firmanın Belgrad'ta yatırım yaptığı öğrenilirken, 10 orta ve büyük ölçekli otomotiv firmasının da şehirde yatırım yaptığı belirtiliyor.
Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Tanju Bilgiç'in verdiği bilgilere göre; Türklerin bölgede 100 milyon dolar civarında yatırımı bulunuyor. Sırbistan'ın yatırımcılara teşvik verdiğini belirten Bilgiç, “Türkler açısından bir cazibe merkezi. İstanbul'dan Adana ve Antalya'ya gelir gibi gelinebiliyor. Burada 15 bin Sırp'a iş veriyoruz. Henüz inşaata başlamamış 4-5 Türk firması da var. Tekstilde ise 10'a yakın büyük firma var. Yakında 1000 kişiye istihdam sağlayacak bir fabrika açılacak. Sırbistan ve Türkiye imajı karşılıklı olarak olumluya evriliyor” dedi.
5 milyon euroluk yatırıma büyük teşvikler var
Sırbistan'a Türk şirketlerinin ilgisini sorduğumuz İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, teşvik siteminin ve asgari ücretin düşük olmasının Türk firmalarının Belgrad'ı tercih etmesine neden olduğunu söyledi. Tanrıverdi, Sırbistan'da tekstil sektöründe bilindik orta ve büyük ölçekli firmalar dışında otomotiv sektöründen de 600 kişi çalıştıran bir Türk firmasının yer aldığını belirtti. Sırbistan'ın yatırımcılar 2 farklı teşvik uyguladığını ifade eden Tanrıverdi, istihdam teşviklerinin çok cazip olduğu ülkede yaptıkları yatırımın %30'dan fazlasını yatırım tamamlanınca nakit olarak geri aldıklarını aktardı. Türkiye'de ithal hammaddede vergilerden dolayı maliyetlerin yüksel olduğuna dikkat çeken Tanrıverdi, "Sırbistan'da 5 milyonluk yatırıma büyük teşvikler veriliyor" dedi.
İşçiyi Türkiye'den götürüyorlar
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Özhamaratlı, Türk firmalarının Sırbistan'da yatırım yapmasını Avrupa pazarına yakın olmasına bağladığını söyledi. Sırbistan'da Türk şirketlerin yer almasını güçlenebilme amaçlı atılım olarak gördüğünü belirten Özhamaratlı, "Firmalarda Türkiye'den gidip orada kalalım düşüncesi yok. Ek olarak kapasite artışını sağlamak için yatırım yapılıyor. Sırbistan'da olmak hızlı hareket etmek, esnek ve düşük kapasiteli üretim yapmak demek. Şartlar da orada yatırım yapmak için uygun" dedi. Özhamaratlı, bir tekstil firmasının Sırbistan'da yeni yatırımını bitirmek üzere olduğunu aktardı. Özhamaratlı şöyle devam etti: "Belli firmalar kümeleşme sistemiyle gitti. Sırbistan'da eğitim verilene kadar bazı firmalar çalışanlarını Türkiye'den götürüyor. Önemli olan iş gücü. Hammaddenin ve yardımcı maddenin Türkiye'den gidecek olmasıyla firmalar kapasitelerini büyütecek."
Sevkiyat maliyeti yarıya iniyor
Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, Türkiye'deki otomotiv firmalarının Sırbistan'a gitmesinin birkaç sebebi olduğunu söyledi. Kanca, sebepleri şöyle sıraladı: "Almanya, Fransa ve İsveç'teki büyük otomotiv fabrikaları Türk firmalarının kendilerine yakın olmasını istiyor. Türkiye'den Avrupa'ya gidiş süresini uzun ve maliyeti pahalı bulan tedarikçiler gidiyor. Bir de Sırbistan'da işçiliğin daha az maliyetli olması."
Taypa 35 milyon euroluk denim fabrikası kuracak
Tay Group, küresel büyüme vizyonu çerçevesinde yurt içinde devam eden yatırımların yanında yurt dışında da yatırımlarını sürdürüyor. Mısır’da yaklaşık 2 bin 500 kişiyle üretim yapan, Cezayir’de de Tayal SPA isimli firmayla gelecek yıl içinde üretime geçmeye hazırlanan Tay Group şirketlerinden Taypa, Sırbistan’da yeni denim fabrikasını kurmaya hazırlanıyor. Taypa, Kraljevo şehrinde kurulması planlanan hazır giyim ve konfeksiyon fabrikası için önümüzdeki 5 yılda toplam 35 milyon euroluk bir yatırım yapacak. Tesiste toplam 2 bin 500 kişiye istihdam hedefleniyor.