Türkiye'nin hurda kaynağı Amerika
Türkiye’nin ABD’yle çelik ticaretinde sanıldığının aksine fazla değil, açık veriliyor. Üstelik bu açık son 5 yıl içinde 2 milyar 294 milyon doları buldu. Ancak Türkiye’nin ABD’den ithalatının hemen hemen tamamı “hurda” demir-çelikten oluşuyor.
MEHMET KAYA
Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Türkiye’yi de kapsayacak şekilde demir çelik ürünlerine yönelik yüzde 24, alüminyum için yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulaması 23 Mart günü yürürlüğe girecek. Türkiye’nin en yoğun demir-çelik dış ticareti yaptığı ülkelerden biri olan ABD’nin bu kararının sadece ihracat yönünden değil, ilişkilerin bozulması anlamında ithalat kanalından da etki edeceği belirtildi.
Türkiye’nin ABD’ye olan çelik ticaretinde sanıldığının aksine fazla değil, açık veriliyor. Üstelik bu açık son 5 yıl içinde 2 milyar 294 milyon doları bulmuş durumda. Ancak Türkiye’nin ABD’den ithalatının hemen hemen tamamı “hurda” demir-çelikten oluşuyor. Türkiye, ABD’den hurda alıp iç ve dış pazarı için başta inşaat demiri olmak üzere düşük katma değerli ürünlere dönüştürüyor. ABD
Türkiye’nin en önemli hurda tedarikçilerinden biri durumunda. Toplam hurda demir-çelik ithalatı içinde 2017’de ABD’nin payı yüzde 18,33 olarak gerçekleşti. ABD’den alınan hurda demir-çeliğin miktar bazında yıllık 3.8 milyon ton dolayında olduğu kaydedildi.
Meksika fırsat bekliyor
ABD’nin aldığı kararın Türkiye açısından önemli unsurlarından biri de, Meksika’nın Türkiye’nin demir çelik ürün gamıyla aynı altyapıya sahip olması. Türkiye’nin ABD pazarında zorlanması halinde Meksika’nın bu açığı hızla kapatabileceği belirtiliyor.
ABD 23 Mart’a kadar istisna talep eden ülkelerle konuşacak
ABD’nin aldığı çelik ve alüminyum kararı 23 Aralık’ta yürürlüğe girecek. ABD Ticaret Sekreterliği'nin bu yöndeki talebi 7 Mart günü ABD Başkanı tarafından onaylanmış ve yürürlük tarihi 23 Mart olarak belirlenmişti. Türkiye yanında Avrupa Birliği, Japonya ülkeler bu kararın dışında kalmak için çaba harcıyor. Karar alınırken Meksika ve Kanada kapsam dışı tutulmuştu.
Uluslararası hukuka aykırı
ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına ilave vergi koymasına ilişkin kararı, Ticaret Bakanlığı’nın raporuna dayanarak “ulusal güvenlik” gerekçesiyle alındı. ABD’nin iç çelik üretiminin, savunma sanayii ürünlerinin üretilmesini tehdit ettiği gerekçesi ileri sürüldü. Böylece Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve diğer uluslararası ticaret anlaşmaları kapsamından çıkarılmış oldu.
Çelik sektörü ABD'den muafiyet bekliyor
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci, çelik ithalatına yüzde 25 vergi getiren yasaya ilişkin, “Türkiye, Trump’ın işaret ettiği 3 kritere göre de muafiyeti hak ediyor” açıklamasında bulundu. Ekinci, şunları kaydetti: "Bunlardan ilki ikili ticaret ilişkilerindeki dengesizlik ki Türkiye ile ABD ticaretinde açık veren taraf Türkiye’dir. Çelik sektörü özelinde de ABD’den çelik ithalatımız 1,33 milyar dolarken ihracatımız 1,18 milyar dolardır. İkinci nokta Çin çelik ürünlerinin işlenerek veya işlenmeden yasal olmayan şekilde başka ülkelerde menşei değiştirilerek (trans-shipment) ABD’ye ihraç edilmesi ki Türkiye bu noktada kapsam dışındadır. Amerika’ya giden ürünlerimizin tamamının ve daha fazlasının hammaddesi Amerika’dan geliyor. Türkiye’de işlenip Amerika’ya geri gönderiliyor. 2017 yılında Türkiye’nin Çin’den tüm çelik ithalatı sadece 700 bin ton olup toplam üretimimize oranı yüzde 1,87 seviyesindedir."
