Türkiye’deki Suriyelilerin dönüşü tarım sektörünü nasıl etkiler? 'Sektör biter, tedbir şart' dedi

Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) çatısı altında hareket eden silahlı muhalif güçler, 61 yıllık Baas rejimine son verdi. Babası Hafız Esad’ın ölümü üzerine 17 Temmuz 2000’de ülkenin başına geçen Beşar Esad ise HTŞ güçlerinin ilerleyişi üzerine 8 Aralık 2024’te ülkeyi terk ederek Rusya’ya sığındı.

Bu gelişmenin ardından iç savaş sırasında ağırlıklı Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere dünyanın pek çok ülkesine dağılan Suriyeliler ülkelerine dönmeye başladı.

Peki Suriyelilerin dönüşü Türkiye’de iş hayatını nasıl etkileyecek? Türkiye’de kayıtdışı çalışan Suriyeli sayısının 500 bin civarı olduğu tahmin ediliyor. Suriyeli sığınmacıların en çok çalıştığı sektörler ise tekstil, sanayi, inşaat, hizmetler, oto bakım ve tamir, deri imalatı ve gıda sektörü. Tarım sektöründe de Suriyeliler 11 yıldır ara eleman ihtiyacını kapatıyordu.

Tarım sektörü endişeli

Geri dönüşler tarım sektörü temsilcilerini endişelendirdi. Türk tarım işçilerinin başta turizm olmak üzere hizmet sektörüne yöneldiğini belirten temsilciler, Suriyeli tarım işçilerinin ülkesine dönmesi halinde ucuz işçilerin Türkiye'ye getirilmesi gerektiğini belirtti. 

Mevsimlik tarım işçisi toplayıp işçi ile işveren arasında aracılık yapan ‘elci’ler de Suriye’ye dönüşlerle ilgili tedbir alınması gerektiğini ifade ediyor.

İHA’nın haberine göre; portakal hasadı sırasında bahçede karşı karşıya gelen Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan ile tarımda elci olarak çalışan Hayrettin Çelik, Suriyelilerin dönüşünün tarım sektörüne etkilerini ele aldı.

‘Dönüş olursa Doğu’dan işçi talep edeceğiz’

Elci Hayrettin Çelik, Türk tarım işçilerinin teşvik edilmesi gerektiğini anlatarak, “Şu anda Suriyeli tarım işçilerinden giden olmadı. Bizim 10 yıl önceki tarım işçilerimiz farklı sektörlere kaydığı için şu anda çalışan işçilerin yüzde 70'i Suriyeli. Bu bir gerçek. Eğer dönüş olursa biz tekrar Doğu illerinden işçi talep edeceğiz” dedi.

İşçilerin Adana'ya gelmemelerindeki en büyük sebeplerden bir tanesi de kira fiyatları olduğunu anlatan Çelik, “Biz işçiyi teşvik etmek istiyorsak işçilerin barınma yerlerini temin etmemiz lazım. Çukurova büyük bir ova. 11 yıldır Suriyeliler var ama bizim yerli işçilerimizi de desteklememiz lazım. Eğer bu Suriyelilerin hepsi birden ülkelerine dönerse sıkıntıyla karşı karşıya geliriz. Önlem alınması lazım” ifadelerini kullandı.

‘Suriyeliler gittiğinde işçi bulamayacağız’

Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan ise 11 yıl önceki tarım arazileriyle şimdikiler arasında fark olduğunu belirterek, “Suriyeliler gittiğinde işçi bulamayacağız. Çok ciddi sıkıntılar yaşayacağız. Afrika ve Türk cumhuriyetleri ülkelerinden işçi getirmeliyiz. Bu kişiler için prefabrik yapılar yapılıp barınmaları sağlanmalı” dedi.

Son 10 yılda birçok yeni narenciye ağacı ekildiğini hatırlatan Doğan, “Suriyelilerin gitmesi demek tarım sektörünün bitmesi demek. Onlar yokken de bizim tarım sektörümüz vardı ama bu kadar ekili alanımız yoktu. Sert çekirdekli ürünlerimiz yoktu. Damlama sulama sistemlerimiz yoktu” ifadelerini kullandı.

Meyvelerin toplanması, budanması ve hazırlanması için işçiye ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Doğan, “Suriyeliler gittiğinde tarım sektörü sekteye uğrar. Yeni narenciye ağaçları ekildi. Onlar büyüdüğünde biz işçi bulma konusunda daha da sıkıntıya gireceğiz” diye konuştu.