Türkiye işgücü verimliliğinde alarm zilleri
2005-2014 yılları arasında OECD işgücü verimliliği ortalamada yüzde 3,2 oranında artarken, Türkiye’de bu artış oranı yüzde 1,64 seviyesinde kaldı.
MEHMET KAYA
ANKARA - Türkiye’nin işgücü verimliliğinde mevcut yapısal sorunlarını çözmekte zorlandığı ortaya çıktı. Türkiye’nin işgücü verimliliğindeki artış hızına yönelik bir uluslararası karşılaştırma çalışması yapan Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Halit Suiçmez, 2005-2014 yılları arasında, Türkiye’nin işgücü verimliliği artışının, OECD ülkeleri ortalamasının yarısı kadar olduğunu hesapladı. Buna göre, 2005-2014 yılları arasında OECD işgücü verimliliği ortalamada yüzde 3,2 oranında artarken, Türkiye’de bu artış oranı yüzde 1,64 seviyesinde kaldı.
Çalışmada, Türkiye’de; küresel krizin hakim olduğu 2010-2015 yılları arasında ise işgücü verimlilik artışı durağanlaştı. 2005-2015 dönemine ilişkin bir başka bulgu ise, ileri teknoloji grubunda işgücü verimliliğinin düşme eğilimine girmesi oldu.
Halit Suiçmez çalışmasında, Avrupa ülkeleri ve OECD üyesi ülkelerle Türkiye’deki işgücü verimliliğine yönelik 2005-2015 arasındaki değişime yönelik bir endeks oluşturdu. Buna göre, çoğunluğu Avrupa ülkelerinden oluşan seçilmiş ülkelerde 2005-2015 arasındaki dönemde işgücü verimlilik endeksi ortalama yüzde 3,2 oranında arttı. Türkiye’nin ise yüzde 1,64 oranında arttı. Bu dönemde, Türkiye ile üretim açısından rakip olabilecek doğu Avrupa ülkelerinden, Çek Cumhuriyeti’nde yüzde 3,95, Slovakya’da yüzde 10,12, Macaristan’da yüzde 5,14 artış oldu. Romanya’da yüzde 9,53, Bulgaristan’da 3,95 oranında arttı.
Türkiye’nin altında kalan ülkeler ise krizden büyük oranda etkilenen, Portekiz, Fransa, İspanya gibi ülkeler oldu. İşgücü verimliğinde bu dönemde düşen tek ülke yüzde -1,62 düşüşle Kıbrıs olurken, İseç’te verimlilik artışı 0,4 arttı.
Endeks yerinde saydı
Çalışmada, 2011 sonrasında Türkiye’deki üretim ve istihdam değişimlerinin hemen hemen paralel seyrettiği gözlemi aktarılırken, bunun 2011 sonrasında verimlilikte bir durağanlaşmanın işareti olduğu kaydedildi.
Çalışmada, imalat sanayiindeki işgücü verimliliğine yönelik olarak, “2010 ve 2015 arasında emek verimliliğinde küçük oranda artış ve azalışlar olsa da, esas olarak endeks yerinde saymıştır” tespitine yer verilerek şu yorum yapıldı:
“Verimlilikte bir duraklama döneminde miyiz? Bu soruya evet diyebiliriz. Hedefl enmesi gereken; her dönemde işgücü verimliliğinin sürekli artırılması ve bunun da esas olarak teknolojik yenilikler sonucu yapılan yatırımlara dayanmasıdır... 2005-2015 döneminde, ileri teknoloji grubuna giren bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı sektöründeki işgücü verimliliği düşme eğiliminde. 2010’dan bu yana verimlilikte duraklama, yüksek teknolojili önemli bir sektörde gerileme eğilimi içinde olmak, iktisat politikalarımızı özellikle de büyüme modelimizi yeniden gözden geçirmeyi gerektirmektedir.”
121 ülke arasında 43’üncü
Çalışmada, 2012 yılı itibariyle 121 ülkeyi kapsayan işgücü verimlilik düzeyi karşılaştırmasında, Türkiye’nin 28 bin 490 dolarlık tutarla 43. sırada olduğu da hatırlatıldı. Türkiye, bu sıralamada 2005’te 36, 2009 ve 2010’da 40. sıradaydı.
