‘Türkiye ile STA masada değil’

Taylan BÜYÜKŞAHİN

İSTANBUL - Güney Afrika Cumhuriyeti Ticaret ve Sanayi Bakanı Yardımcısı Elizabeth Thabethe, Güney Afrika Ankara Büyükelçisi Vika Mazwi Khumalo ve DEİK Türk-Güney Afrika İş Konseyi Başkanı Tamer Taşkın ev sahipliğinde Türk-Güney Afrika İş Forumu düzenlendi. Forum sonrası DÜNYA’ya açıklamalar yapan Büyükelçi Khumalo, Türkiye ile bir serbest ticaret anlaşmasının (STA) şu an masada olmadığını söyledi. Güney Afrika’nın, Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği’nden faydalanarak Türkiye’ye gümrüksüz mal sattığının hatırlatılması üzerine Khumalo, “Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği anlaşması var. Güney Afrika bu anlaşma imzalandığı zaman bir taraf değildi. Aynı şekilde Güney Afrika ile AB’nin bir serbest ticaret anlaşması var ve Türkiye bu anlaşmada bir taraf değil” dedi.

Türkiye ile Güney Afrika arasındaki ticaretin gerçek potansiyeli yansıtmadığını belirten Khumalı, STA konusunda şunları kaydetti: “Bizim Bakanlar Kurulumuz, Türkiye ile Güney Afrika arasında bir STA’yı değerlendirdikten sonra masadan kaldırdı. Şu anlık Bakanlar Kurulumuzun gündeminde STA yok. Bir STA’nın iki ülke için de iyi olmayacağı değerlendirildi.Bunun sebebine baktığımızda iki ülke de kendi değerlendirmelerini yaptı, çeşitli görüşmelerde bulunuldu. Bunun sonucunda böyle bir noktaya gelinildi. Ama bu demek değildir ki iki ülke arasında herhangi bir ticaret, işbirliği veya yatırım yapılamaz. Biz daha önce de belirttiğimiz gibi 2005 yılından itibaren bir politika eylem planı devreye aldık. Bu planla 10 tane sektör belirledik. Bu 10 temel sektör, iki ülke arasında herhangi bir STA olmadan da yatırım yapılabilecek çok anlamlı sektörler. Henüz bu süreç başlamadı. İki ülke arasındaki ticaret, asıl potansiyelimizi yansıtmaktan daha uzak. İki ülke arasında çok büyük bir potansiyel var kullanılmayı bekleyen. Bir STA şu an masada olmadığı gibi şu anda buna ihtiyacımız da yok. Güney Afrika Cumhuriyeti için Türkiye ile bir STA’nın çok dezavantajlı olacağı değerlendirildi.”

Tekstilde önemli bir potansiyel var

Türkiye ile Güney Afrika’nın belirli alanlarda birbirini tamamlayacağı sektörler olduğunu vurgulayan Khumalo, “Örneğin tekstil sektöründe Türkiye dünyada ikinci sırada. Çok güçlü bir aktör. Biz de tekstil sektöründe rekabet gücümüzü artırmaya çalışıyoruz. Bu yüzden birlikte yapabileceğimiz çok iş olduğunu düşünüyoruz. Aynı zamanda otomotiv sektöründe de birlikte çalışabiliriz. Türkiye ile yatırım yapacağımız çok fazla alan var. STA şu anda masada değil. Bu, hiçbir zaman olmayacağı anlamına gelmiyor. Ancak kabinenin kararı şu anda bu yönde. Biz karşılıklı çabalarımızı devam ettirerek ticaret ve yatırımlarımızı artırmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakan Yardımcısı Elizabeth Thabethe de, iki ülkenin büyüme hedeflerinin benzerliğine dikkati çekerek, “Benzerliklerimize bakıldığında iki ülke birbirinin güçlü yanlarından yararlanabilir, kendi bölgelerimizde yatırım ve iş birliği fırsatlarını optimum düzeyde değerlendirebiliriz” dedi.

‘Türkiye inşaatta büyük bir oyuncu olabilir’

Türkiye ve Güney Afrika’nın yüksek ticaret potansiyeli olduğuna işaret eden Thabethe, “Şu anda Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 200’ün üzerinde Türk şirketi bulunmakta ve bunlar ortalama olarak 1 milyar dolarlık bir ticari ciro oluşturmaktadır. Türk iş adamları için yatırım anlamında çok önemli fırsatlar yaratıldı. Arçelik burada çok büyük bir şirket, Güney Afrika’da da çok iyi işler yapıyor. Giderek güçlenen ekonomimiz, genişlemekte olan tüketici pazarımız, istikrar içerisinde güçlenen finansal sektörlerimiz sayesinde Türk şirketler Güney Afrika Cumhuriyeti’nde daha fazla iş yapmak isteyecektir. İnşaat ve altyapı projelerinde Türkiye’nin Afrika’da çok büyük bir oyuncu olabileceğini düşünüyorum. Güney Afrika’da etkin olarak bulunan şirketler var” şeklinde konuştu.

‘Türkiye olarak Afrika kıtasına özel önem veriyoruz’