Türkiye ekonomisi, 2016'da yüzde 2.9 büyüdü

Dünya Online

Türkiye ekonomisi, son çeyrekte yüzde 3.5 ile piyasa beklentilerinin üzerinde büyüdü. Böylece, 2016 yılı yüzde 2.9 büyüme oranı ile tamamlanmış oldu. Gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) dördüncü çeyrekte iç talep ve kamu yatırımlarının etkisiyle yüzde 2.3 büyümesi beklenirken, 2016'da büyümenin yüzde 2.2 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyordu. 

Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH verileri, son çeyrekte lokomotif sektörler olarak sanayi ve inşaatı öne çıkarırken, harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH'da ise son çeyrekte yurt içi tüketimin adeta patladığı, yatırımların ise zayıf kaldığı görüldü.

İç tüketimin bu denli artmasında, devletin belli başlı teşvikleri ve vergi indirimleri gibi talebi artırıcı önlemleri önemli rol oynamış görünüyor. Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2016 yılında bir önceki yıl zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 2,3 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 59,5 oldu. 

2016 yılında devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 14,7 olurken, sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,8 oldu. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 3 artış gösterdi.

2016 çeyreklerinde revize yapıldı

Bu arada üçüncü çeyrek büyüme oranı yüzde 1.8 düşüşten yüzde 1.3 düşüşe revize edildi. İkinci çeyrekte yüzde 4.5 olan büyüme oranı ise yüzde 5.3 olarak güncellendi. Zincirlenmiş hacim endeksine göre hesaplamada 2016 üç çeyreğinde revize yapıldı. Revizeler, toplam GSYH’nin yüzde 0,46’sı kadar oldu.

Kişi başına gelir 10 bin 807 dolara düştü

Kişi başına gelir, 2016’da 10 bin 807 dolara düştü. 2015’te kişi başına gelir 9 bin 261 dolar olarak açıklanmış, daha sonra endeks hesaplama yöntemi değişikliğiyle 11 bin 14 dolar olarak revize edilmişti. 2016 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 32 bin 676 TL oldu.

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 10,8 artarak 2 trilyon 590 milyar 517 milyon TL oldu.

Sanayinin katma değeri yüzde 4,5 arttı

Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2016 yılında tarım sektörünün toplam katma değeri, zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 4,1 azaldı, sanayi sektörünün toplam katma değeri yüzde 4,5 arttı, inşaat sektörünün toplam katma değeri yüzde 7,2 arttı ve hizmetler sektörünün toplam katma değeri yüzde 0,8 azaldı.

Son çeyrek performansı beklentileri aştı

Gayrisafi yurtiçi hasıla tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2016 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,5 arttı. Piyasada ağırklı öngörü yüzde 2.3 büyüme olacağı yönündeydi.

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmini, 2016 yılının dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla 734 milyar 393 milyon TL oldu.

Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; tarım sektörünün toplam katma değeri, 2016 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,3 arttı, sanayi sektörünün toplam katma değeri yüzde 5 arttı, inşaat sektörünün toplam katma değeri yüzde 3,7 arttı ve hizmetler sektörünün toplam katma değeri yüzde 1,8 arttı.

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2016 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,8 arttı.

BÜYÜME İÇİN NE DEDİLER?

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gedikli:
Ekonomimizin temellerinin sağlamlığını gösteriyor

Büyüme oranlarını değerlendiren Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Dr. Bülent Gedikli, "Bu rakamlar 15 Temmuz darbe girişimine ve tüm yurt içi-yurt dışı saldırılara rağmen ekonomimizin temellerinin sağlamlığını bir kez daha gösterirken, kredi derecelendirme kuruluşlarının yayınladıkları raporların siyasi amaçlı olduğunu ortaya koydu. 16 Nisan sonrasında çok hızlı yükseliş ivmesine geçecek olan Türkiye ekonomisi en az %5 büyüme yakalamak durumundadır. Siyasi istikrarın,milli birlik ve beraberliğin müteşebbis ruhlu Türk halkının bu rakamları yakalayacağını biliyoruz. Yabancı,yerli yatırımcılara 16 Temmuz sabahından beri “güvenin,gelin” dememizin nedeni de budur.Hükümetimizin aldığı ekonomi tedbirlerinin 2017 2. ve 3. çeyreği rakamlarına yansımasını göreceğiz" ifadelerine yer verdi.

Başbakan Yardımcısı Şimşek:
2002’den bu yana 2.1 kat büyüme sağlandı

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, 2016 büyümesiyle birlikte 2002’den bu yana GSYH’nin 2.1 kat arttığını vurguladı. Şimşek yaptığı yazılı açıklamada, olumsuz koşullara rağmen büyümenin sağlandığını ancak potansiyel büyümenin altında kalındığını anlattı. Nisan ayından itibaren işsizliğin düşeceğini belirten Şimşek, alınan önlemlerle 2017’nin tamamında ekonomideki canlanmanın devam edeceği görüşünü belirtti. Şimşek, ekonominin şoklara direncinin bir kez daha görüldüğünü belirterek şunları kaydetti: “Büyümemizin kapsayıcı niteliği tüm olumsuz gelişmelere rağmen 2016 yılında da devam etmiştir. Geçen yıl yaklaşık 600 bin kişiye daha ilave istihdam sağlandı. Yaratılan istihdama rağmen, çalışma çağındaki nüfusumuzun ve işgücüne katılımın artması işsizliğin yüksek seyretmesine neden olmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde başlatılan istihdam seferberliği sayesinde son üç ayda 407 bin yeni istihdam sağlandı. İstihdam seferberliği, Artı İstihdam Programı ve ekonomimizdeki toparlanma ile birlikte önümüzdeki dönemde işsizliğin kademeli olarak azalmasını bekliyoruz.”.

Maliye Bakanı Naci Ağbal:
Aldığımız kararların etkisiyle hızlı büyüdük

Maliye Bakanı Ağbal, 3.çeyrekteki daralmanın ardından alınan kararların önemine dikkat çekti. Ağbal, "2016 yılının üçüncü çeyreğindeki daralmanın ardından ekonomi yönetimi olarak aldığımız kararların etkisiyle ekonomi dördüncü çeyrekte yüzde 3,5 ile beklentilerin üzerinde büyümüştür. Bu da Türkiye ekonomisinin temellerinin kuvvetli olduğunu ve dinamik büyüme yapısını sürdürdüğünü göstermiştir.Ekonominin sürükleyicisi olan iç talep son çeyrekte ivmelenmiş ve özel tüketim harcamaları yüzde 5,7 artmıştır. Bu dönemde yatırımların yüzde 2 büyümesi de ekonomik görünüm adına son derece önemlidir. Kamu harcamaları da ekonomik büyümeye pozitif katkı vermeye devam etmiştir" dedi.

CHP Tekirdağ Milletvekili Öztrak:
Makyaj tutmadı

CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak da milli gelirdeki güncellemeleri “makyaj” olarak niteleyerek, “Küresel krizden bu yana en düşük büyümenin kaydedildiği 2016’da, kişi başına gelir 10 bin 807 dolarla 8 yıl önceki seviyesinin altına indi. Tek adam olma arayışı milletin cebinden 1305 doları çekip aldı” görüşünü belirtti. Öztrak yazılı açıklamasında, “Gelen büyüme oranı 2012-2015 arasındaki makyajsız ortalama büyüme ile uyumlu, buna karşın makyajlı serilerle ciddi bir ayrışma içindedir. 2012-2015 arasında eski seriye göre ortalama büyüme yüzde 3,3 iken, aynı dönemde yeni seriyle ortalama büyüme hızı yüzde 6,1’dir. Dolayısıyla 2016 için açıklanan yüzde 2,9’luk büyüme hızı, makyajlı seride, son dört yıl ortalamasının yarısı bile değildir.” görüşünü vurguladı.