Sera atıkları kalkınma ajansı desteğiyle ilk kez enerjiye dönüşüyor

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA), Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsıyor. Bugüne kadar proje teklif çağrısı kapsamında 187 projeyi sözleşmeye bağladı. Doğrudan faaliyet desteği kapsamında desteklediği 44 faaliyetle birlikte bu projelere yaklaşık 48 milyon lira mali destek aktardı. Kalkınma ajanslarının yatırım tanıtım çalışmalarının yanı sıra önemli görevlerinden birisi de bölgeye yatırım yapmayı planlayan veya mevcut yatırımcılara yatırım öncesine, yatırım sırasında ve yatırım sonrasında bürokratik süreçlerde yardımcı olmak. ‘Tek durak ofisi’ yaklaşımı ile çalışan BAKA, bugüne kadar bölgesinde pek çok projenin hayata geçirilmesine aracılık etti. BAKA, yatırım destek ofisleri (YDO)’lar aracılığıyla 2011 ve 2012’de 240 milyon liralık yatırımı bölgesine çekti. Yatırım destek ofisleri aracılığıyla bin 801 danışmanlık hizmeti verdi. 480 firmaya yerinde ziyaret etti.  Firmalar tarafında yaşanan 73 problemin çözümüne destek oldu.

BAKA’nın yatırım destek ofisleri aracılığıyla gerçekleştirilmesine destek olduğu projeler arasında ilgi çekici örnekler var. Türk -Danimarka ortaklığında 30 milyon euro yatırımla gerçekleştirilen Türkiye’nin ilk sera atıklarından biyogaz ve elektrik üretim tesisi projesi BAKA aracılığıyla gerçekleştirdi.

Yaklaşık 100 bin dekar sera bulunan Kumluca ve çevresinde söküm sonrası yaklaşık 400 bin ton sera atığı oluşuyordu. Ortaya çıkan karbon, azot ve fosfor çevreyi kirletiyor. İşte bu projeyle yılların sorunu çevreye zararlı  sera atıklarından biyogaz ile elektrik enerjisi üretilecek, biyokömür, kompost gübre ve sıvı gübre ürünü elde edilecek.

Yatırım tutarı 38 milyon lira olan  Isparta’nın ilk 5 yıldızlı oteli Barida Hotels’in inşaatı için gerekli ÇED raporu, turizm teşvik belgeleri, Hazine teşviği, inşaata başlama ruhsatı alım işlemlerini de BAKA takip etti. Antalya’da 13 milyon liralık hayvancılık projesinin hayata geçirilmesinde karşılaşılan bürokratik engeller BAKA YDO’lar aracılığıyla aşıldı. Ummanlı Stone World International şirketi, BAKA’nın koordinasyonuyla mermer sektöründe Isparta’ya 3 milyon dolarlık yatırım yaptı. Firmanın 8 aydır almaya çalıştığı ÇED raporu, BAKA’nın aracılığıyla alındı. 

BAKA’nın çalışma sloganının “Mutlu Yaşam Bölgesi: Batı Akdeniz” olduğunu söyleyen Batı Akdeniz Genel Sekreteri Tuncay Engin, “2014-2023 Bölge Planı’nın çalışmalarını tamamlamak üzereyiz. Verilecek destekler ve stratejiler için kaynak olacak 10 yıllık yeni bölge planında Batı Akdeniz’in ana gelişme eksenlerini ‘Tarımda Modernizasyon ve Kırsal Kalkınmanın Sağlanması‘, ‘Turizmin Çeşitlendirilmesi ve Yaygınlaştırılması‘, ‘Sanayide Rekabetçiliğin Artırılması‘, ‘Ulaşım ve Lojistik Altyapısının Artırılması‘ ve ‘Sürdürülebilir Çevre ve Yaşam Kalitesinin Yükseltilmesi’ olarak belirledik” dedi.

Bilgisayar ve robot yönetimli “Ön Boylama Sistemi” geliştirdi

Gülbudak Gıda, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı‘nın mali desteğiyle ‘bilgisayar ve robot kontrollü ön boylama sistemi’ kurdu. Boylama ürünü ölçeklerine göre sınırlandırma, ayırma anlamına geliyor. Gülbudak Gıda’nın kurduğu robot sistemi, saatte 20 ton elmayı çap yani kalibre, gramaj, renk ve tat açısından ayırma özelliklerine sahip. 1 milyon liraya mâl olan projenin hayata geçirilmesi için Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı 400 bin lira kaynak aktardı. Gülbudak Gıda, bu yeni yatırımla Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda ve Fransa’ya ihracat yaptı.

1.5 milyon dolarlık yatırımla pasta altı kek üretimine başladı

HASTEL Gıda, geliştirdiği 1.5 milyon dolarlık ‘pasta altı kek üretimi’ projesinin 980 bin liralık dilimini BAKA’ya sundu. BAKA, projeyi onaylayarak projeye 320 bin lira kaynak aktardı. HASTEL Gıda bu destekle, bin m2 kapalı alanda bilgisayar destekli “pasta altı kek” üretimine başladı. Şirket, şimdi kalkınma ajansı desteğiyle kurduğu tesiste günde 7 bin 200 adet pasta altı kek üretiyor. Ürettiği keklerin büyük bir bölümünü Almanya, İsviçre, Avusturya, Belçika, Fransa, Bulgaristan, Irak, Romanya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) ihraç ediyor.

MGK Metal, atık mermeri ihracat ürününe dönüştürdü

MGK Metal, BAKA desteğiyle bölgede mermer üretimi sonrası ortaya çıkan atık mermer parçalarından dekoratif mermer eklentileri üretti. Bütçesi 150 bin lira olan projeyle bilgisayar kontrollü CNC ve karot makinesi alındı. MGK Metal kurduğu bu üretim sistemiyle Burdur Beji, Bucak Traverteni ve Isparta Beji mermeri atıklarından yılda 31 bin 200 adet dekoratif eklenti parçası üretmeye başladı. Şirketin cirosu bu üretimle 350 bin liradan 1 milyon 800 bin liraya yükseldi. Atık malzemeyi ihracat ürününe dönüştürer şirket ilk ihracatını Irak’a yaptı. Şimdiki hedefi Avrupa.

Sebat Kozmetik, papatya ve zambak kökü yağını ihraç edecek

Sebat Kozmetik, papatya ve zambak kökünden yağ çıkarmak için 6 ana damıtma (distilasyon) ve 3 yardımcı cihazdan oluşan üretim sistemi kurdu. BAKA’nın 230 bin lira mali kaynak sağladığı sistem 169 m2’lik alanda inşa edildi. Cihazların prototipini de kendisi geliştiren şirket Keçiborlu’da 700, Dinar’da 3 bin 500 dekar’ın bir kısmında ve anlaşmalı çiftçilikle papatya ve zambak üretimi gerçekleştirecek. BAKA’nın desteklediği projeyle şirket gülyağının ardından papatya ve zambak kökü yağı çıkarıp ihraç etmeyi hedefliyor.

Yüzde 100 yerli malı yürüyen merdiven üretiyor

AKE Asansör Malzemeleri şirketi, ileri teknoloji ile yürüyen merdiven sistemleri kurmak için 2 milyon 800 bin lira bütçeli proje geliştirdi. Şirket, yatırımın 698 bin 650 lirasını BAKA’ya proje olarak sundu ve ajanstan 348 bin 556 lira mali destek aldı. Projeyle  5 bin 700 m2’lik üretim tesisinde Türkiye’nin yüzde 100 yerli sermayeli yürüyen merdiven ve bant sisteminin üretimi gerçekleştirildi. Şirketin projeyle Türkiye’de yürüyen merdiven ve bant sistemlerindeki 680 milyon dolarlık ithalat tersine çevrilmek ve yılda 340 yürüyen merdiven üretmeyi hedefliyor.