Sekiz Türk markası daha İran pazarına girdi

GÜLAY SOYDAN PEHLEVAN

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, Rusya’daki kayıtlı ihracat kaybının yüzde 50’leri, bavul ticaretindeki kaybın da yüzde 80’leri bulduğunu belirterek, diğer yandan yılbaşında yürürlüğe giren tercihli ticaret anlaşması ile birlikte İran’a satışlarının yüzde 35 arttığını söyledi. “Rakamlar çok fazla bir şey ifade etmiyor. Çünkü hem İran hem de Rusya ile aramızdaki ticaret daha çok bavul ticareti şeklinde gerçekleşiyor” diyen Tanrıverdi, “İran’da Türk mağazaları açılmaya başladı. Önümüzdeki dönemde markalarımız daha hızlı bir şekilde çoğalacak. Bu yıl 8 markamız mağaza açtı. Bunlar; Koton, Collection, Penti, LC Waikiki, Derimod ile Aydınlı Grup’un Pierre Cardin, Cacharel ve U.S Polo ASSN markaları. Roman da mağaza açmak üzere. Şu an oraya giden, araştıran ve partner arayan markalarımız var. Bunlar da yıl sonuna doğru mağaza açmaya başlar. Türk markaları İran’da ciddi ilgi görüyor” dedi. 

Bu gelişmelere rağmen Türkiye- İran Tercihli Ticaret Anlaşması ile birlikte yapılan gümrük indiriminin yeterli olmadığını savunan Tanrıverdi, “Vergiler daha az uygulanırsa Türk firmaları İran’da ciddi bir şekilde boy gösterir” dedi. 

BMD Genel Sekreteri Ekrem Utku, eylül ayında İran’a gideceklerini söyledi. Utku, “Pazar araştırması için gidiyoruz. AVM’lere, AVP projelerine, caddelere bakılacak. Daha önce 14 - 15 markayla böyle geziler olurdu. Bu geziye ilgi var, 30 markayı buluruz sanıyorum. İran pazarı ilgi çekiyor. Geçen hafta bir toplantı yaptık. İranlı bir AVM yatırımcısı BMD’ye gelerek sunum yaptı” dedi. BMD’nin düzenlediği toplantıda konuşan İran Mall CEO’su Reza Samizadeh, İran ekonomisinin yeni dönemde hızlı büyüme potansiyeline sahip olduğunu belirterek, yurtdışına yatırım planlayan Türk marklarını ülkesinde daha etkin olmaya davet etmişti. İran’daki fırsatları anlatan Samizadeh, “Türk markalarını 30 milyar dolarlık ticaret hedefinden yaralanmaya davet ediyoruz. İran’da çok sayıda AVM yatırımımız var. Dünya markalarının yanında Türk markalarını da mutlaka görmek istiyoruz” demişti. 

‘Rusya kaybını telafi edebilir’ 

Uludağ Meyve Sebze Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Gençoğlu, Rusya pazarındaki kayıplarının ilk dört ayda yüzde 15 olduğunu aktardı. Sektörün İran’a ihracatının gelecek aylarda hızlanabileceğini Gençoğlu, “TTA yeni devreye girdiği için çok hissetmedik. İran’a olacak artışları sektörümüz açısından avantaj olarak görüyoruz. Rusya’daki kaybı telafi eder” dedi. 

Mobilyacılar da umutlu 

İran’ın yakın zamana kadar en iyi pazarlarından biri olduğunu anımsatan İnegöl Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı Yavuz Uğurdağ, değişen vergi oranları, ithalat şartları ve kur hareketi nedeniyle pazardaki paylarının düştüğünü vurguladı. TTA ile birlikte yeniden İran pazarında ilerlemeye başladıklarının altını çizen Uğurdağ, şöyle dedi: “Özellikle üç yıl içinde her yılın ilk gününden itibaren yüzde 30 oranında yapılacak vergi indirimi neticesinde üç yılın sonunda gümrük vergileri ciddi oranda düşmüş olacak. İran pazarında kaybettiğimiz pazarımızı tekrar kazanıp payımızı artıracağımızı öngörüyoruz. Rusya’ya dönük son birkaç yıldır çok ciddi pazarlama yatırımları ve pazarlama faaliyetleri yapılmıştı. Siyasi sıkıntılar iyi olmadı. 2015’in ilk üç ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracat oranımız yüzde 30 geriledi.”

Anlaşma ve ambargonun gevşemesi umutları artırdı

İran’la yapılan Tercihli Ticaret Anlaşması Türkiye’nin Serbest Ticaret Anlaşmaları dışında ticaretin artırılmasına yönelik yaptığı ilk anlaşma. Onaylanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu kararı ve söz konusu anlaşma metni, 4 Kasım 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. 1 Ocak 2015 itibariyle yürürlüğe girdi. Bu anlaşmayla; meyve, sebze, peynir, ton balığı, orkinos, uskumru gibi su ürünleri başta olmak üzere 140 tarım ürününün Türkiye’ye ithalatında gümrük vergisi indirimi ve ithal edilecek malların miktarına artış izni (kota artışı), buna karşılık tekstil, mobilya, otomotiv, sabun, iplik, demir-çelik gibi 125 sanayi ürününün de İran’a ithalinde gümrük vergisi indirimi sağlandı. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte bu ürünlerde ihracatın, 3 yıl sonunda iki katına çıkması bekleniyor. Anlaşma kapsamında İran’a taviz verilen tarım ürünlerinin İran’dan yapılan toplam tarım ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 57 seviyesinde. Anlaşma kapsamında, her iki ülke, birbirlerine sağlamış oldukları tavizleri daha da genişletmek üzere çalışmayı da taahhüt etti. İran, gümrük vergilerinde oranlı vergilerin haricinde spesifik vergiler de uyguluyordu. Özellikle kilogram başına vergi alınan ürünler nedeniyle sanayi ürünleri İran’a çok pahalı giriyordu. Bazen ürünün üç katı vergi çıkıyordu. Bu nedenle bölgeye başta mobilya ve otomotiv yan sanayi olmak üzere birçok sektör ihracat yapamıyordu. Anlaşma ile yüzde 40’a varan vergi indirimlerinin yanı sıra ürünlerden spesifik vergi alınmayacağı için indirimler üç katı bulmaya başladı. İran’la ticarette umutları artıran bir başka gelişmede ambargo ve yaptırımların kalkma yolunda olması... Kasım 2013’te Cenevre müzakereleri olumlu sonuçlandı. AB İran’a uyguladığı ekonomik yaptırımları kaldırma kararı aldı. ABD de altı aylık izleme süreleriyle bazı yumuşamalar yapacak. Bu da İranla ticarette kısıtları kaldıracağı gibi bankacılık sisteminin işlemesini sağlayacak. dolarlık ithalat yapıldı.