Seçim sonucu ne olursa olsun kazanan yine onlar olacak!

İSTANBUL - Ekonomide yerel seçim hareketliliği başladı. 6 milyar dolarlık bir ekonomi oluşturması beklenen yerel seçimler için siyasi partilerin adaylıklarla ilgili çalışmaları sürerken, 30 Mart 2014’te yapılacak seçimler için reklamcılıktan promosyona, maatbacılıktan araştırma şirketlerine kadar çok sayıda sektör, çalışmaların hız kazanmasını bekliyor.

Henüz sınırlı da olsa bazı partiler, belli il ve ilçeler için belediye başkan adaylarını belirlerken, adayların henüz belli olmadığı çok sayıdaki il ya da ilçede ise partisince “belediye başkan adayı seçilmek” isteyenler de çalışma yapıyor. Aday adayların seçim çalışmasına başlamasında, bağlı bulundukları siyasi partilerin, anket ya da yoklama yöntemiyle o il ya da ilçenin belediye başkan adayını belirleyeceğini açıklamasının etkisi büyük. 

Meclis’te yer alamayan bazı partilerin bu seçimde aday gösterecek olmaları ve yerel seçimin, akabindeki Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimleri de etkileyeceği düşüncesi heyecanı artıracağı gibi rekabeti de kızıştıracak. Bu rekabet ise “seçimin sonucu ne olursa olsun kazananının onlar olduğu” reklamcılık, promosyon üreticileri, matbaa, bayrak üreticileri, otobüs firmaları ve web tasarımı şirketlerini ihya edecek. Yerel seçimlerin, söz konusu alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin 2014 cirolarına da önemli bir katkı sağlaması bekleniyor. İthalat yapılmaması halinde yerel seçimlerin sadece promosyon sektöründe 500-600 milyon dolarlık hareketlilik yaratması öngörülüyor. 

Seçim aktiviteleri ile ortaya çıkacak pastadan fotoğrafçılar, diksiyon kursları ve podyumstand yapan firmalar da nasiplenecek. Tanıtım bürosu açılacağı için ilgili ticari gayrimenkulün sahibi, emlakçılar, oteller, taşıma şirketleri, ses tesisatçıları, araba kiralama şirketleri, çiçekçiler ve seyyar satıcılar da seçim çalışmalarından olumlu yönde etkilenecek diğer sektörleri oluşturuyor. 

Paralar sandığa gömülecek 

Bazı sektörler gibi seçime giren partilerin de kasası dolacak. Partiler, seçim daha sonuçlanmadan da kazanacak. Aday adaylarından başvuru ücreti alan siyasi partilerin kasasına, seçimler dolayısıyla alacakları Hazine yardımlarının yanı sıra on milyonlarca lira para girecek.  Bu arada, Mart 2014’te yürürlüğe girecek Büyükşehir Belediye Yasası kapsamında 14 il ile büyükşehir belediyesi sayısı 30’a yükselecek. Bu durumun, söz konusu illerde rekabeti daha da artırması bekleniyor. 30 büyük şehirde yaşayan nüfus, toplam nüfusun yüzde 77.5’ini oluşturuyor.

Sınırların değişmesi ankete yönlendirecek

Yasa değişikliği ile bazı belediyelerin sınırlarının değişmesi; “aday için daha önce sonucu tahmin edilebilen yerler ile ilgili belirsizliğin artmasını beraberinde getirdiği”, bunun da adayları anket firmalarına yönlendirirken, araştırma şirketlerine yönelik talepte de artışa neden olduğu belirtiliyor. Araştırma şirketlerinden temsilciler, sektördeki hareketliliğin önceki seçimlere kıyasla daha fazla olacağını ifade ediyor. 

Reklamın lokomotifi basın-açık hava

Reklamcılar Derneği Başkanı Alper Üner, medya, özellikle açık hava ve gazetelerin sayısının artmasından dolayı kurumsal reklamverenlerin seçim dönemlerinde sessiz kalmayı tercih ettiğini belirterek, “Bundan ötürü seçimler/adayların katkısı olan ciro ile durgunlaşan kurumsal reklamverenlerin daralan bütçesi hemen hemen birbirini dengeler” dedi. 2011’deki yeni RTÜK Yasası’nın TV’lerde seçim propagandası yapılmasına elverdiğini hatırlatan Üner, genel seçimlere kıyasla yerel seçimlerde adaylara odaklı bir iletişim yapıldığından TV’den çok, basınaçık havanın lokomotif mecra konumunda olduğunu söyledi. Üner, yerel seçimlerde adayların saha faaliyetleri ve baskılı işlere bütçe ayırdığını da kaydetti.

Promosyona  çok yarayacak

Seçimlerde rakamsal değeri küçük olmasına karşın seçmenlere ulaşma anlamında büyük önem taşıyan anahtarlık, kalem, not defteri, şapka, tişört, mutfak eşyası ve havlu gibi çok sayıda promosyon ürünü de üretiliyor.  Promosyon Ürünleri İmalatçıları ve Satıcıları Derneği (PROMOTÜRK) Genel Başkanı Esad Ahmet Özdem, yerel seçim dolayısıyla büyük bir beklenti içerisinde olduklarını ifade ederek, Çin’den ithalat yapmak yerine Türkiye’de çok daha ucuza üretilen ürünlerin tercih edilmesini istedi. Özdem, EPDK’nın birkaç yıl önce akaryakıt satışlarında bayilere getirdiği promosyon yasağının sektöre darbe vurduğunu belirterek, “Seçimler bu yarayı sarabilir. Ama adaylarımız yüzde 5060’a ulaşan ithalattan vazgeçmeli, iç piyasada kendi üreticileriyle çalışmalı” diye konuştu. Özdem, ithalat yapılmaması halinde yerel seçimlerin promosyon sektöründe 500-600 milyon dolarlık bir hareketlilik yaratmasının beklendiğini kaydetti. 

web sayfalı, sosyal medyalı seçim

Artık cep telefonunda taşıdığımız internet, seçimlerde adayların da vazgeçilmezi olacak. Adaylar, kendilerine özel web sayfası hazırlatırken, seçmenlerine, sokakların yanı sıra sosyal medyadan da seslenecek. İnternet üzerinde reklam ve web sitesi tasarımları konusunda faaliyet gösteren şirketlerden hizmet alacak adaylar, önceki seçimlerden farklı olarak, sosyal medya için de harcama yapacak. Google, twitter ve facebook, belediye başkan adaylarının seçimlerde yüzünü göstereceği yeni mecralar olurken, adayların, bu sosyal paylaşım sitelerinin reklam modellerini “ilk kez” kullanacağı belirtiliyor. Aday adaylarıyla başlayan sosyal medya kullanımı önümüzdeki dönemde artarak devam edecek. Kişiye özel web sayfası hazırlamanın maliyeti 2 bin 5007 bin 500 lira arasında değişirken, sosyal medya harcamalarının Türkiye geneli için 30 milyon lirayı aşması bekleniyor.  Evrimnet İnteraktif Reklam Ajansı Genel Koordinatörü Cem Harputluoğlu, yerel seçimlerin öncekine kıyasla daha hareketli geçeceğini, bunun internete de yansıyacağını ifade ederek, “Aday, bu yol ile daha çok kişiye ulaşabiliyor. Adaylar yerine danışmanları, aktif olarak internet ve sosyal medyayı onlar için kullanacaktır. Bütün adaylar web sayfası için şirketlerle çalışmaz, bazı adayların kendisi ya da yakını web sayfası kuracaktır” diye konuştu. 

Sokak duvarı yerine sosyal medya duvarı

Adayların sosyal medya hesaplarını yönetecek ve hazırladıkları metinleri il veya ilçedeki sosyal medya kullanıcılarına ulaştıracak olan sosyal medya ajansları da hareketli günler yaşayacağa benziyor. Uzmanlar, artık “sokaklardaki duvarlara afiş asmanın yerine sosyal medyadaki duvarlara ismini yazmanın daha önemli olduğu” bir döneme girildiğini ifade ediyor.  Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Başkanı Said Ercan, adayların, izleyecekleri strateji konusunda sosyal medya uzmanları ya da ajansları aramaya başladığını ifade ederek, sosyal medyanın sadece twitter’dan ibaret olmadığını savundu. Bazı seçmenlere İnstagram, bazılarına Facebook, bazılarına Foursquare, Google Plus, Slideshare ya da linkedin’in daha sempatik gelebildiğini anlatan Ercan, şunları kaydetti:  “Sosyal medya optimizasyonu dediğimiz bir olay var; bütün sosyal medya mecralarında yer alan, resmi sayfasını açmış, bunu kamuoyuna duyurmuş siyasetçiler daha çok seviliyorlar. Siyasetçilere önerimiz, yanlarında mutlaka bir sosyal medya uzmanı gezdirmeleridir. Hem adayların açıklamalarını anında sosyal medyaya yansıtacak hem de gelen sorulara anında cevap vermek için... Artık anında cevap isteyen seçmen, oy vereceği adayın foursquare ararcılığıyla nerede olduğunu öğrenip oraya gitmek de isteyebilir.  Ama sosyal medya uzmanı konusunda Türkiye’de açık var. Siyasetçiler, sevenlerinden oluşan gönüllü bir sosyal medya ekibi de kurabilir.” Ercan, ücretlerin freelance olarak çalışan sosyal medya uzmanlarında 25 bin lira arasında değişirken, ajanslarda 20 bin liraya kadar çıkabildiğini belirterek, siyasetçilerin maddi olarak daha uygun olacağı gerekçesiyle twitter ve facebook reklamlarını şimdiden kapatmaları tavsiyesinde de bulundu. 

Başkan adayları matbaalara koşacak

Seçimlerde adayların, afiş, broşür, poster, tanıtım kitapçığı ve kartvizit için koşacağı basım sektöründe de hareketlilik yaşanacak.  İstanbul Matbaacılar, Ciltciler ve Sanatkarlar Esnaf Odası Yönetim Kurulu Başkan Vekili Lütfü Bozkuş, adayların açıklanmasıyla birlikte sektörde hareketliliğin de başlayacağını ifade ederek, seçimlerin yüzde 50’ye varan oranlarda ciro artışlarına neden olacağını, İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerde işlerinin artacağını söyledi. 

Bayrakçılar da seçimi bekliyor

100 civarında bayrak üreticisi seçimi bekliyor. Seçimler için daha çok gönder bayrağı, sokaklara dizili olan bayraklar, tanıtım bayrakları, flama ile araç ve konvoy bayrakları üretiliyor. Bir aday için en az 10 bin, en çok 250 bin adet bayrak üretilmesi, İstanbul genelinde da bayrak tüketiminin 1 milyar adedin üzerine çıkması bekleniyor. Yerel seçimlerde en çok üzerinde adayın resmi ve sloganların yer aldığı bayraklar ile posterler tüketiliyor. Partiler, bayrak tekliflerini seçimlere 2 ay kala üretici firmalara veriyor. Yerel seçimlerin sektörde milyonlarca liralık hareketlilik yaratması bekleniyor.  Fors Bayrak Genel Müdürü Remziye Sağlam, yerel seçimlerin üretimlerini ciddi ölçüde etkilediğine işaret ederek, “Seçimler, 2014’te, bayrak üreticisi firmaların cirosunu en az 2, en çok da 6 kat etkiliyor” dedi.  Can Atakan Bayrak Flama’nın Satış Müdürü Recep Can da bu aydan itibaren sektörde hareketlilik yaşanmasının beklendiğini kaydetti. “İş bazında yüzde 5070 arasında artış bekleniyor. Bu seçimler, sektörümüzde 5 milyon liranın üzerinde bir hareketlilik yaratır” dedi. 

İl ya da ilçede en az 60 seçim otobüsü 

Seçim süresince bir il ya da ilçede en az 60 minibüs ya da otobüsün ortalama 2 ay hizmet veriyor. 10 bin liradan başlayan kiralama ücretleri, VIP’de 62 bin liraya kadar çıkıyor. Bu ücretlere reklam giydirme, ses donanımı ve şöfor de dahil. Seçim otobüslerinde henüz hareketlilik başlamadı.  Mart 2014’te yapılacak yerel seçimler, reklamdan promosyona, matbaadan bayrak üreticilerine, araştırma şirketlerinden otobüs firmalarına çok sayıda sektörü hareketlendirecek. Başkan adayları, seçmenlerine sokakların yanı sıra sosyal medyadan da seslenecek.  Yerel seçim sonrasında cumhurbaşkanlığı, sonra genel seçim gündeme gelecek. Kıyasıya rekabetin sektörlerin beklediği hareketliliği daha da artırması beklenirken, bazı şirketlerin 2014 cirolarına katkısı büyük olacağa benziyor. Harcama tahminleri milyarları buluyor.

ADAYLARIN CEBİNDEN MİNİMUM 100 BİN MAKSİMUM 2 MİLYON LİRA ÇIKACAK

Geçtiğimiz ay İstanbul Fuar Merkezi’nde Seçim Hazırlıkları Fuarı düzenleyen Demos Fuarcılık’tan verilen bilgiye göre, Türkiye’de kurulacak 199 bin  125 sandıkta, bin 395 belediye başkanlığı için 30 bini aşkın  aday yarışacak. Yerel seçimler için adayların cebinden minimum 100 bin lira, maksimum  2 milyon lira çıkacak. Yerel seçimlerin yaklaşık 6 milyar dolarlık bir ekonomi oluşturması ve devlete maliyetinin 400 milyon lirayı bulması  bekleniyor. 

Harcamaların ‘milyarları’ bulacağı tahmin ediliyor

 Bu seçimlerde, partilerin, adayların ne kadar harcama yapacağı konusunda net bir rakam yok. Ancak bazı tahminler var. Bu konunun fuarlarını düzenleyen Demos Fuarcılık Genel Müdürü Hüseyin Aslan’ın tahminine göre 6 milyar liralık harcama yapılacak. Bu kadarı bulmasa bile; 1.395 belediye için 4 parti ve bir de bağımsız aday olmak üzere 5 adayın yarışacağı, her bir adayın ortalama 200 bin lira harcama yapacağı varsayımıyla bile ortaya sadece aday harcaması olarak 1.4 milyar çıkıyor. Devletin harcaması 500 milyonu geçecek. İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük ve kritik illerde harcamalar on milyonları geçecek. Demos Fuarcılık Genel Müdürü Hüseyin Aslan’ın verdiği rakamlar şöyle:

• Seçimde 22 siyasal parti yarışacak, 54 milyon seçmen oy kullanacak. 199 bin 125 sandıkta 1.395 belediye başkanlığı için 30 bini aşkın aday rekabet edecek. 

• 3 bin 122 il genel meclisi, 34 bin 75 belediye meclis üyeliği, yaklaşık 160 bin muhtar adayı da 38 bin muhtarlık için yarış olacak.

• Adayların ceplerinden minimum 100 bin lira, maksimum 2 milyon lira çıkacak. 

• 4 milyon sandık görevlisi çalışacak, seçimin devlete maliyeti 400 milyon lira. 

• Seçim şarkısı 310 bin lira. 

• Profesyonel özel tanıtım filmi 1030 bin lira. 

• Kaset CD çoğaltımları ortalama 47 bin lira.

 • 1.0005.000 wat ses  donanımlı seçim otobüsleri  1520 bin lira. 

• Bir seçim otobüsünün giydirilmesi yaklaşık 3 bin lira.

 • Adaya özel web sayfası 2 bin 5007 bin 500 lira.

• Kağıt baskılı bir billboard 3540 lira

• Işık geçiren baskı tekniği ile bilboard 125150 lira. 

• Yerel televizyonlara reklamlar harcaması 5 bin lira

• Tanıtım bürosu 15 bin lira. 

• Branda, folyo ve kağıt üzerine yapılan baskıların metrekaresi 15 dolar. 

• El ilanları, afişler, bayrak, çakmak, kalem gibi tanıtım malzemesi 5 bin lira.