Riskini iyi yöneten KOBİ'nin alıcısı çıktı
2018'de yatırımcının merceğine kendi teknolojisine sahip, ülke ve kur riskini ihracat ile dengeleyebilmiş, farklılaşarak büyüme fırsatı barındıran firmalar girebildi. (Ece Ceyhun)
ECE CEYHUN
Geçen yıl yaşanan dalgalanma satın alma ve birleşme işlemlerinde (M&A) yatırımcının ilgi gösterdiği şirket profilini de değiştirdi.
Artık yatırımcı ortak olacağı ya da satın alacağı KOBİ'de 'risk'ini iyi yönetene bakıyor. SBS Capital Partners Yönetici Ortağı Özge Germeyanoğlu, 2018'de M&A ikliminin tüm sermayedarlara, 'risk'lerin yönetilmesi gereken en önemli kalem olduğunu açıkça gösterdiğini vurguladı. Germeyanoğlu, "Gelirin elde edildiği ülke dağılımı, ödemeler dengesi ve döviz riskleri de 2018 yılında M&A görüşmeleri ajandasında üst sıralara çıktı" dedi.
KOBİ segmenti birleşme ve satın alımlarında 202 işlem adedi ile hareketlilik korundu ama işlem adedi ve ortalama işlem büyüklüğü yüzde 10 düştü. İşlem adedindeki düşüş yerli yatırımcılardan kaynaklandı. Cirosal olarak bakıldığında, hareketliliği sağlayan start-up girişimleri ortalama işlem hacmini düşürmeyi sürdürdü. Ortalama işlem büyüklüğü, kur artışının da etkisiyle, 2018 yılında yüzde 10 azalarak 4.1 milyon dolar oldu.
SBS Capital Partners Yönetici Ortağı Özge Germeyanoğlu, 2019 yılında şirket satın almalarında ilk üç sıradaki motivasyonun; coğrafi genişleme, ürün gamında büyüme ve teknoloji transferi olacağını düşünüyor. Germeyanoğlu, "Mevcut pazarında önemli bir yere sahip olan, farklı coğrafyalara ulaşabilen, kaliteli ürün portföyü ve bünyesinde yeni teknolojilere ve ARGE'ye yer açan firmalar gelecek dönemde yatırımcıların radarına daha hızlı ve yüksek değerleme ile girecekler. Gözden kaçırılmaması gereken bir konu ise, şirketlerin nakit yaratma oranlarını azaltan, sermaye maliyetini artıran faiz artışının, firma değerlemelerini negatif etkilenecek" diye konuştu.
Germeyanoğlu, 2018'de KOBİ'lerdeki birleşme ve satın alma işlemlerinde yerli yatırımcıların bilişim, teknoloji ve enerji alanlarına yoğunlaştığını, yabancı yatırımcıların odağında ise üretim, bilişim, hizmet ve teknoloji olduğunu kaydetti. Germeyanoğlu şu bilgileri verdi:
• KOBİ segmentindeki yüzde 100 ya da çoğunluk hisse satın alım tercihi iki yıldır değişti. İşlemlerin yüzde 41'i çoğunluk ya da tamamen hisse satışı ile sonuçlandı. Bu oran 2014'de yüzde 81'di. Stratejik alıcılarda ise bu oran yüzde 68'e çıktı. Hisse oranları açıklanan işlemlerin 46 adedi tamamen satın alım olarak gerçekleşti. 2015 yılında 95 olan yabancı yatırım adedi son 3 yıldır 60'ı geçemedi.
• Yüksek bütçeler ile yatırım yapan stratejik yatırımcılar, işlem hacmi olarak pazarın yüzde 88'ine hakim. Adetsel bazda ise stratejik yatırımlar geçmişteki baskın güçlerinin yerine, yüzde 50-50 pay ile dengede devam ediyor.
• KOBİ segmentinde finansal yatırımcılar, özellikle girişim sermayeleri ve melek yatırımcılar çok aktif. 2018 yılında 94 işlem gerçekleştiren bu erken dönem yatırımcıları piyasada yüzde 10'luk işlem hacmine sahip oldular.
• 2018 yılında bilişim ve teknoloji melek, bireysel ve girişim sermayeleri ilgisi ile en çok yatırım alan lider sektör konumunu korudu. En büyük ilk 10 işlemin 3 adedi enerji sektöründe gerçekleşti.