"Yatırım Danışma Konseyi" bölgede toplansın

Handan Sema CEYLAN

BATMAN - TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, çözüm sürecine inandıklarını söyleyerek, hükümete ‘Yatırım Danışma Konseyi’ bir kez de bölgede toplansın’ çağrısında bulundu.  

TÜSİAD’ın haziran ayında Cizre’de gerçekleştirdiği ziyaretle birlikte oluşturulan ‘Doğu ve Güneydoğu Anadolu Yatırımcı Danışma Konseyi’nin ikinci toplantısı Batman’da gerçekleşitirldi. Toplantıya mobilya, tekstil, inşaat sektörlerinin liderleri de katıldı. Toplantıya Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, Anadolu Endüstri Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Boydak Holding CEO’su Memduh Boydak, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyeleri, TÜSİAD ve TÜRKONFED üyeleri, DOGÜNSİFED Başkanı Şahismail Bedirhanoğlu ile çok sayıda işadamı katıldı.

Toplantıda konuşan TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, “Haziran’da Cizre’deki ilk toplantımızda ‘çözüme yatırım için buradayız’ demiştik, şimdi ‘çözüme yatırıma devam’ diyoruz. Artık bölgenin yatırım fırsatları ile anılacak bir bölge olarak adlandırılması için çabamızı açıkça gösteriyoruz. Çözüm sürecine inanıyoruz. Bu konuda büyük desteğin oluştuğunu da görüyoruz. Kimliklerin yük değil zenginlik sayıldığı bir anlayışın oturması ile mümkün, AB sürecini de bu nedenle önemsiyoruz. 3 yıllık bir aradan sonra ilişkilerin yeniden canlanmasına seviniyoruz. AB sürecinin devamlı bir takipçisi olmayı sürdüreceğiz” diye konuştu. Bölgenin kalkınmışlık farkını gidermek için oluşturdukları konseyin amaçlarını da sıralayan Yılmaz, “Birincisi güven ortamının tesisine katkıda bulunmaktır.

Çözüm önerilerimizi de yerinden dile getirmektir. Tüm yatırımcıları bölgeye yatırım yapmaya özendirmeye çalışıyoruz. Cizre’de açıkladığımız analize göre bölge ekonomisinin ülkemizin büyümesine yüzde 1 katkı sağlaması mümkündür. Bu, hizmet sektörüyle başlayacak, sanayi ile yatırımlar devam edecek. Bu da bölgenin Türkiye büyümesinin 3 katı büyüyeceği anlamına geliyor . Türkiye’nin 5.5 büyüme oranı yakaladığı zaman, bölgeye yapılan yatırımlarla burada büyemenin yüzde 16 olacağını öngörüyoruz” diye konuştu. Türkiye’nin komşularında nisbi istikrar gözlemlediklerini anlatan Yılmaz, “Türkiye önemli bir enerji koridoru olacak, sanayi ve hizmetler sektöründe Türkiye bölgesinde öne çıkacak” dedi.

Ayrıca oluşturdukları konseyin calışmalarına da değinen Yılmaz, “Yatırımların hayata geçmesi elbette bir günde olmuyor. Belirli ağılıklarla, yerli ve yabancı yatırımcıları bu bölgede ağırlayacağız. Üyesi olduğumuz uluslararası kuruluşlara da bu çalışmalarımızı aktaracağız. Bugün aramızda olan büyükelçilerimizde bu çalışmalar konusunda bilgilendirme yapmaya devam edeceğiz. Yatırımların finansmanı da, güvenlik problemi nedeniyle sıkıntılıydı. Çözüm süreci kapsamında bölge riskini, ülke riskine eşitlemek konseyimizin ana amacı olacak. Özel finansman Gelişen Anadolu Girişim Sermayesi adıyla sağlanacak” açıklamalarında bulundu.

TÜRKONFED ve SEDEFED ile birlikte bölgeler arası ortak girişim projesini başlattıklarının altını çizen Yılmaz, “Belirlenecek pilot sektörlerde, bölgedeki sektör temsilcileri ile sektörün önemli isimleri bir araya getirilerek, yatırım zemini oluşturulacak. Buraya gelirken de bazı sektör temsilcileri ile bir araya geldik” diye konuştu. TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, hükümete de çağrıda bulunarak, “Yatırım Danışma Konseyi 
toplantısı bir kez bölgede toplansın” dedi.

Onatça’dan ‘Bölgesel Kalkınma Bankaları Sistemi’ önerisi

Adı barışla anılan bir süreçte Batman’da olmaktan mutluluk duyduklarını kaydeden TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça, “Türkiye, kendi içerisinde barışı sağlayamamanın bedelini ağır ödedi. Kaybedilen canlara paha biçilemeyeceğini biliyoruz. Hiçbir maddi değerin bir ananın yanan yüreğindeki acıyı ödeyemeyeceğini de biliyoruz. Bu nedenle, bugünkü barış ve huzur ortamının değeri çok büyük” şeklinde konuştu.  

Federasyon olarak ‘Orta Gelir Tuzağı’ndan Çıkış: Hangi Türkiye?’ raporunun ikinci cildini yayınladıklarını anımsatan Onatça, “Bu çalışmamızın temel bulgusu, hedeflediğimiz gibi 2023 yılında 2 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşmamız, ihracatımızı 500 milyar dolara, kişi başına gelirimizi de 25 bin dolara çıkartabilmemiz, bir başka ifadeyle ülkemizin orta gelir tuzağından kurtulması için bölgesel farklılıkları kapatmamız gerektiği. Eğer, doğu ve güneydoğudaki illerimiz daha hızlı kalkınırsa, bu batıdaki illerimizin de yararına. Çünkü, bu sayede doğuda oluşacak pazar hacmi, batıda üretim yapan girişimcinin de işinin gelişmesini sağlayacak” değerlendirmesini yaptı. Doğu’nun kalkınmasını hızlandıracak önemli bir hamlenin de etrafındaki iller için çekim merkezi olacak iller yaratmak olduğunu anlatan Onatça, “Türkiye’nin doğusunda, güneyinde ve kuzeyinde 3 İstanbul’a daha ihtiyaç var.  Bölgedeki illere yaptığımız ziyaretlerde görüyoruz ki Doğu’nun İstanbul’u olmaya aday epey sayıda ilimiz var” diye konuştu.

Bölgeler arası gelişmişlik farkını gidermek üzere uygulanacak projeler için finansmana ihtiyaç duyulduğunu belirten Onatça, Bunun için ‘Bölgesel Kalkınma Bankaları Sistemi’ geliştirmeyi öneriyoruz. Bu bankalar, bir taraftan kamu politikalarının hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırırken, diğer taraftan ticari prensiplere göre kredi kurumları gibi yönetilerek piyasayla olan bağlantıyı sağlamalılar. Bu bankalar, mevduat bankalarıyla rekabet içerisinde olmamak için mevduat kabul etmeyecek olup, kaynaklarını piyasaya çıkartacakları ticari borçlanma kâğıtlarıyla sağlayabilirler. Bu bankaların bölgenin kendine has dinamikleri üzerinde uzmanlaşarak hem projeleri, hem de bireysel girişimcileri destekleyebileceklerini düşünüyoruz” açıklamalarında bulundu.

Bölgeye yapılacak yatırımların ortaklıklar yoluyla da yapılabileceğinin altını çizen Onatça, “Bu amaçla Bölgeler Arası Ortak Girişim Projesi, yani BORGİP adıyla yeni bir proje başlattık. Bu proje dahilinde bölgede odaklanacağımız sektörler ve illerde, bölge ve bölge dışı iş insanları arasında işbirliği olanaklarının geliştirilebileceği bir zemin oluşturmayı hedefliyoruz” dedi.

Türkiye’de zenginlerin Portekiz’in yaşam standartlarına sahip, yoksul insanların Ermenistan’ın yaşam standartlarında olduğunu anlatan Onatça, “2025 yılına geldiğimizde zengin Türkiye, İtalya’nın bugünkü yaşam koşullarına ulaşacak, yoksul Türkiye ise Çin olacak. Az önce sıraladığım öneriler hayata geçirilirse, zengin Türkiye, 2025 yılında İngiltere düzeyine, yoksul Türkiye ise Sırbistan düzeyine ulaşacak” diye konuştu. Onatça ayrıca şunları söyledi: “ TÜSİAD ve TÜRKONFED’in bu etkinliğinin bu sürecin küçük bir adımı olarak değerlendirilmesini arzu ediyorum. Zira çok sevdiğim bir Kürt Atasözünü hatırlatmak istiyorum. ‘Rêya dirêj bi gavên biçûk dest pê dike’ yani deniyor ki, “Uzun yol küçük adımlarla başlar.”

Konseyimizin mayası sağlam oldu Batman’a hayırlı bir iş için geldik

TÜSİAD Tarkan Kadoğlu, bugün Batman’a hayırlı bir iş için geldik. Cizre’de Nuh’un Gemisi’nin şehrinde biz bir gemi inşaa ettik. Mayası sağlam oldu. Şimdi onu Batman’dan akan Dicle üzerinde yüzdürmek. Güneydoğu Yatırımcı Konseyi işte bu gemidir. Bunu çocuklarımıza bırakmak istiyoruz. Toplum artık huzur ortamına alıştı. Kimse barıştan geri adım atamaz. Barış sürecinin en önemli ayaklarından biri ekonomik kalkınmadır. TÜSİAD olarak bu süreçte elimizden geleni yapacağımızı söyledik. Bunun için bölgeye yatırımcıları getiriyoruz, buradaki yatırım zeminini iyileştirilmesi için teknik çalışmalara devam ediyoruz.

Dicle Sanayici ve İşdünyası Federasyonu Başkanı Nasır Duyan da, 10 aydır bölgede tek bir kurşun bile atılmadığını kaydederek, “ Bu biz işadamlarını mutlu ediyor. Artık bölgede güven ortamı var. Barış için atılan her adımı destekliyoruz. Siz iş dünyası temsilcilerine de bu süreçte bizimle olduğunuz için teşekkür ediyoruz” dedi.

Koç’tan TÜPRAŞ Batman’ın kapasitesini artırılmasını istiyoruz

Batman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Abdülkadir Demir, yapılan toplantı saayesinde kentin tarihi bir gün yaşadığını kaydederek, “30 yıldır yatırımcı çekmeyi bırakın, mevcut işadamlarımızı kaybettik. Ancak çözüm süreci ile güven ortamı sağlandı. Bunu, kentimize yatırım araştırması yapmak için gelen işadamlarından anlıyoruz. Ancak bu yeterli değil, sizin gibi büyük işadamlarının da bizim sanayimize lokomotif etkisi yapmasını arzu ediyoruz. Kentimizde bir 5 yıldızlı otel yok, bu konuda yatırım yapacakları kentimize bekliyoruz. Koç Holding Başkanı Mustafa Koç’tan da bir isteğim var. Batman Rafineri bölgemizin işdünyası için önemli bir yere sahip. Kamyoncu esnafımız en önemli sezonda kapasitenin bitmesi nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Kapasitenin artırılmasını istiyoruz” diye konuştu. Kentte, Ford, KİA bayilikleri dışında otomotiv bayilği de olmadığını anlatan Demir, “Bu alanda yatırımcımıza açık. Dicle Kalkınma Ajansı ile Japonya’ya gittik. Orada Japonların inanç turizmi için önemli bir kısmı seyahat ediyor. Ancak Güneydoğu bu alanda tehlikeli gösteriliyor. Japonlar gelmiyor, bu konuda da iş dünyamıza gönül elçiliği yapmanızı istiyoruz” diye konuşuyor.

Petrolden doğan kent Batman’a yatırım için 123 firma bekliyor

‘Petrol ile doğan kent’ olarak nitelendirdiği Batman’ın ekonomik altyapısı hakkında bir konuşma yapan Batman Valisi Yılmaz Arslan ise sosyo ekonomik endeksinde Batman, 81 il içinde 70’inci sırada olduğunun bilgisini vererek, “Bunu değiştirmek için kamu yatırımları hızla sürüyor. Kara, demir ve havayolu ulaşımımız var. Haftada kentimizden 70 uçak seferi yapılıyor. Çevrenin en gelişmiş sağlık yatırımları kentimizde. Sadece bölgeye değil, yakın coğrafyadaki ülkelere de kentimiz sağlık alanında hizmet veriyor” diye konuştu. Kentte 200 işletmede 10 bin kişinin de istihdam edildiğinin bilgisini veren Arslan, “48 firma OSB’de faaliyet gösteriyor. OSB’yi genişletmek için çalışmalar devam ediyor. 30 yatırımcımıza da bu arazileri tahsis edeceğiz. Bunun dışında123 yatırımcının arsa talebi bekliyor. 2000 bin dönüm bir alanın OSB’ye eklenmesi için çalışacağız. 13 tekstil firması OSB dışında çalışıyor. Tekstil kent kurulması için çalışmalar da son noktaya geldik. Burada 2 bin kişinin çalışmasını bekliyoruz. Yeni Teşvik 16 aydır hizmette. Bu kapsamda 100 teşvik belgesi alındı. Bununla 6 bin 500 kişilik istihdam, 339 milyon TL yatırım getirecek. Buna çözüm sürecinin etkisi büyük” şeklinde konuştu.

TPO ve TÜPRAŞ’ın kentte faaliyet gösterdiğinin altını çizen Arslan, “Türkiye’de üretilen petrolün yüzde 71’inin  bölgemizden çıkartılıyor. Çıkan petrolün önemli bir bölümü düşük kalitede olduğu için asfalt sanayinde kullanılıyor. Geri kalanı da motorin olarak işleniyor. Bölgede 965 petrol kuyusu var. İlimizdeki TÜPRAŞ’ın kapasitesinin geliştirilmesini istiyoruz” dedi.

Dicle Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Tabip Gülsoy da toplantıda bir sunum yaparak iş adamlarına bölgenin yatırım imkanlarını anlattı. Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak ile aynı kalkınma bölgesinde bulunuyor.

Her işadamına 1 milyon dolar gelirse 200 milyon dolarlık ortak şirket kurarız

Patronlar kulübu TÜSİAD’dan 37, TÜRKONFED’ten 10 olmak üzere bölgeden yaklaşık 200 işadamının katıldığı toplantının sabahki bölümünde söz alan Sentez Sağlık Hizmetleri Yöneticisi ve Medikal Park Hastanesi Müdürü Veysi Kubba, “Bu sabah size ülkenin en pahalı kahvaltısını ettirdiğimiz için özür dileri. Bu kahvaltıyı size ikram etsek ama her bir işadamı da 1 milyon dolar sermaye koysa burada 200 milyon dolarlık sermayesi olan ortak bir şirket kursak” şeklinde bir öneride bulundu.

Başbakan’a ‘Kürdistan’ desteği

Toplantıya katılan bölge işdünyası temsilcileri, Başbakan’ın Diyarbakır’da yaptığı konuşmada Kürdistan sözünü kullanmasını eleştirenlere yanıt vererek, var olan gerçeğin göz ardı edilemeyeceğini söylediler. Toplantıda iş dünyası Başbakan’ın bu tavrını destekledi. Her toplantıda insanların Kürtçe mesajlar verdiğini belirten iş dünyası temsilcileri, bunun batıda da yapılmasını istediler.