"Suriye boşluğunu doldurmalıyız"

İSTANBUL - İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz, Suriye'deki iç savaş nedeniyle bu ülkedeki zeytinyağı arzında sorunlar oluştuğuna dikkati çekerek, "Suriye'de yaşananlar elbette yüreğimizi burkuyor. Ama, öte yandan hayat devam ediyor ve zeytin üretimindeki söz sahibi bir ülkenin bu alanda zayıf düşmesi bizim ürünümüzü daha da değerli kılıyor" dedi. 

Kopuz, İSTİB tarafından organize edilen, "Zeytin ve Zeytinyağının Ülkemizde ve Dünyada Önemi" konulu panelin açılış konuşmasında zeytinyağı üretimi, zeytinyağı üretiminde potansiyelin etkin kullanımı ve dünya zeytinyağı üretim dağılımına ilişkin değerlendirmeler yaptı. 

Günümüzde dünya genelinde 37 ülkede ekonomik anlamda zeytin üretimi yapıldığını belirten Kopuz, "Dünyada toplam 9,8 milyon hektar zeytin üretim alanlarının yüzde 95'i kuzeyde Akdeniz bölgesinde yer aldığı görülmektedir. Yaklaşık 13 milyon ton olan dünya tane zeytin üretiminin yüzde 86'sı, altı Akdeniz ülkesinde yoğunlaşmıştır. Bunlar sırasıyla, üretimin yüzde 26'sı İspanya, yüzde 23'ü İtalya, yüzde 15'i Yunanistan, yüzde 9'u Türkiye, yüzde 8'i Tunus ve yüzde 5'i Fas tarafından sağlanmaktadır" bilgisini verdi. 

Türkiye'nin, ortalama 1 milyon tonu aşan dane zeytin üretimiyle dünyada üretici ülkeler arasında 4.sırada yer aldığını aktaran Kopuz, şöyle devam etti: 

 "Dünya zeytinyağı üretimi 2 milyon 765 bin ton olup, bu üretimin 2 milyon 170 bin tonu AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Dünyadaki zeytinyağı arzının yüzde 75'ini sağlayan AB ülkeleri dünya zeytinyağı üretimine şekil veriyor. 

Aynı zamanda AB ülkeleri üretilen zeytinyağının yüzde 68'ini tüketmekte ve yaklaşık yüzde 20 civarında dünya ticaretinde ithalattan pay almaktadır. ABD dünya ithalatından yüzde 45 pay alan önemli ithalatçı ülke konumundadır." 

"Türkiye sofralık zeytin üretiminde İspanya ve Mısır'ın arkasından 368 bin ton ve yüzde 15,5'lik pay ile 3. sırada yer almaktadır" 

Türkiye'nin 2008-2012 yılları üretim ortalamalarına göre, 155 bin tonluk zeytinyağı üretim hacmiyle İspanya, İtalya, Yunanistan ve Suriye'nin ardından yüzde 5,4'lük payla 5. sırada yer aldığını dile getiren Kopuz,  yıl sonuna ilişkin 180 bin ton üretim tahmini bulunduğunu anlattı. 

Dünya sofralık zeytin üretiminde 2 milyon 365 bin ton dünya arzının 707 bin tonluk bölümünün AB ülkeleri tarafından üretildiğini aktaran Kopuz, "AB ülkeleri dünya sofralık zeytin arzının yüzde 30'unu sağlamaktadır.  

AB ülkelerinde üretilen sofralık zeytinin yüzde 25'i tüketilirken, dünya zeytin ithalatından aldığı pay ise yaklaşık yüzde 24'tür. Türkiye ise sofralık zeytin üretiminde İspanya ve Mısır'ın arkasından 368 bin ton ve yüzde 15,5'lik pay ile 3. sırada yer almaktadır.  

Rakamlar ortaya koyuyor ki, gerek zeytinde gerekse zeytinyağında kat etmemiz gereken daha çok merhaleler var" diye konuştu. 

İSTİB  meclis üyelerinden edindiği bilgilere göre Mayıs ayında havaların soğuk seyretmesi nedeniyle zeytin üretiminde bu yıl beklenenden düşük bir üretim olacağını kaydeden Kopuz, mevcut zeytinlerin daha iyi değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. 

 Suriye'deki zeytinyağı üretimi sıkıntıda 

Suriye'deki iç savaş nedeniyle bu ülkedeki zeytinyağı arzında sorunlar oluştuğuna dikkati çeken Kopuz, bu arz boşluğunun her durumda birileri tarafından doldurulacağını belirtti. Kopuz şunları kaydetti: 

"Büyük bir üzüntüyle takip ettiğimiz Suriye'deki iç karışıklık da zeytin ve dolayısıyla zeytinyağı üretiminde arzda bir eksiklik oluşturmaktadır. Hepinizin dikkatini çekmiştir. Haber bültenlerinde Türkiye'den Suriye'ye zeytinyağı götüren kamyonlarla ilgili konu gündeme geldi. Savaşın oradaki tahribatını göstermesi açısından bu haberler önemli. 

Suriye'de yaşananlar elbette yüreğimizi burkuyor. Ama, öte yandan hayat devam ediyor ve zeytin üretimindeki söz sahibi bir ülkenin bu alanda zayıf düşmesi bizim ürünümüzü daha da değerli kılıyor.  

Zeytin piyasasındaki tüm bu gelişmeler üreticilerimiz ve sanayicimiz için yeni fırsatlara kapı aralamaktadır. Bunu aklımızdan çıkarmamalı ülkemizin dünya zeytin ticaretinden daha fazla pay alabilmesi için var gücümüzle çalışmaya devam etmeliyiz." 

Etkinliğin panel kısmında düzenlenen oturumlarda ise akademisyenler ve zeytinyağı tüccarları, zeytinin tarihi, mitolojideki yeri, coğrafyalara göre dağılımı, üretim biçimleri ve zeytin üretiminin artırılması için yapılması gerekenleri ele aldı.