Proje bazlı teşvik dönemi resmen başladı

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA -Projeli yatırımlara süper teşvikler öngören düzenlemelerin de yer aldığı torba yasa Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bir yatırımın proje bazlı desteklerden yararlanabilmesine ilişkin kararı Ekonomi Bakanlığı verecek.

Desteklenmesi öngörülen projelerde yüzde 100’e kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanacak, gümrük vergisi muafiyeti tanınabilecek. Yürürlükteki teşvik unsurlarından farklı olarak, devlet proje bazlı yatırımlara ortak olabilecek, bu yatırımlar için gereken arazi bedelsiz olarak verilebilecek, nitelikli personel için brüt asgari ücretin 20 katına kadar destek sağlanacak. Torba yasada ayrıca, ticari aracını yenileyenlerin ÖTV’den muaf tutulması ile Bağ-Kur’lulara 5 puanlık prim indirimi içeren düzenlemeler de var.

Arz güvenliğini sağlama, dışa bağımlılığı azaltma, teknolojik dönüşümü sağlama, yenilikçe, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek nitelikli yatırımlara destek verilmesini öngören düzenlemenin de içinde yer aldığı 6745 sayılı, Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yürürlük dahil toplam 82 maddeden oluşan kanunda, ayrıca faaliyet izni kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumları ve kamulaştırma gibi konularda da düzenlemeler yer alıyor. Kanun özetle şu düzenlemeleri içeriyor:

► Kurumlar vergisi oranı yüzde 100’e kadar indirimli uygulanabilecek, yatırımın işletmeye geçmesinden itibaren 10 hesap dönemine kadar, yatırımlardan elde edilen kazançla sınırlı olmak üzere, kurumlar vergisi istisnası tanınabilecek.

► Hazine arazisine yapılan yatırımlar için 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilecek, bu yatırımda öngörülen istihdamın 5 yıl sağlanması şartıyla talep edilmesi halinde bu arazi bedelsiz olarak yatırımcıya devredilebilecek.

► Prime esas kazanç alt sınırına bağlı kalınmaksızın, 10 yıl süreyle sigorta primi işveren hissesi karşılanacak.

► İşletme döneminde 10 yıla kadar, yatırıma ilişkin enerji tüketim harcamalarının yüzde 50’sine karşılanacak.

► Sabit yatırım tutarının finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar faiz veya kar payı desteği ya da hibe desteği sağlanacak.

► Yatırım için özel önem taşıyan belirlenen sayıda her bir nitelikli personel için 5 yılı geçmemek üzere brüt asgari ücretin 20 katına kadar ücret desteği verilecek.

► Yatırım tutarının yüzde 49’unu geçmemek ve edinilen payların 10 yıl içinde halka arz veya yatırımcıya satış şartıyla devlet bu yatırıma ortak olabilecek.

► Proje bazlı yatırım konusu ürüne süresi ve miktarı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek alım garantisi verilebilecek.

► Yatırıma diğer kanunlarla getirilen, izin, tahsis, ruhsat, lisans ve tesciller ile diğer kısıtlayıcı hükümler için Bakanlar Kurulu kararı ile istisna getirilebilecek.

► Projenin gerekli kıldığı durumlarda bu yatırım için her türlü altyapı yatırımı yapılabilecek.

► Devredilen yatırımlarda, devralan kurum da ayın koşulları yerine getirmek şartıyla, istisna, muafiyet ve desteklerden yararlanabilecek.

Yatırıma katkı yüzde 100’e çıkarıldı

► Yatırıma başlama tarihinden itibaren kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmasıyla belirlenen yatırıma katkı tutarı, teşvik belgeli tüm yatırımlar için yüzde 80’den yüzde 100’e çıkarıldı. Mevzuata yeni giren proje bazlı yatırımlar da bu yatırıma katkı oranından yararlanabilecek.

► Kanunun, 30’uncu maddesi ile teşvikli yatırımlara inşaat işleriyle ilgili uygulanan Katma Değer Vergisi indiriminde, ‘stratejik yatırım’ şartı kaldırıldı. Böylece yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilmeyen KDV, stratejik olarak kabul edilmeyen yatırımlar için de iade konusu olabilecek. Bu hükümden yararlanmak için geçerli olan 500 milyon liralık asgari yatırım şartı da 50 milyon liraya indirildi.

Haziran 2019’a kadar yenilenen ticari araca ÖTV yok

Yasanın 54’üncü maddesi ile ticari taşıtların yenilenmesi için alınacak yeni araçlar için, 30 Haziran 2019 tarihine kadar ÖTV muafiyeti getirildi. Buna göre, şehir içi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs, otobüs taşımacılığı faaliyeti yürüten ya da kamyon ve kamyonetle yük taşıyan kişiler, söz konusu tarihe kadar yeni bir araç almaları halinde, bu araçlar için ÖTV ödemeyecekler. ÖTV muafiyetinden, araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası yürütenler ise yararlanamayacak. ÖTV muafiyetinden yararlanıp araç satın alanlar, mevcut araçlarını iki yıl içinde satacak. Eğer satış işlemini yapmazsa, yeni alınan araca ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecek. Aynı şekilde ÖTV’siz alınan araç, üç yıl geçmeden ticari faaliyetten çekilmesi halinde, ilk iktisap tarihindeki matrah esas alınarak, faaliyetten çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan ÖTV alınacak.

Az tehlikeli iş yerlerinde iş sağlığı yükümlülüğüne erteleme

Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme yükümlülüğünün süresi 1 Temmuz 2016’dan 1 Temmuz 2017’ye uzatılıyor. Öte yandan, torba yasa ile çalışa hayatında tartışma konusu olan bir uygulamaya da açıklık getirildi. 2009 Temmuz istatistiğine göre toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi alan sendikalar ile bu istatistiğin yayımından sonra 15 Eylül 2012’ye kadar kurulan işçi sendikalarının, bu düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 2 yıl içinde yapacakları yetki tespit başvuruları, yüzde 1 şartı aranmaksızın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca sonuçlandırılacak.

2B başvuru ve ödemelerine süre uzatımı

Kanunun 69’uncu maddesi ile 2B arazileri için zamanında başvurmayan veya başvuruda bulunmuş olmasına rağmen ödemelerini aksatanlara ek süreler verildi. Buna göre, süresi içinde başvurmayanlar, kendilerine yapılan tebligata rağmen bedeli süresi içinde ödemeyenler, taksitli satışlarda sözleşmede belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenler için 6 ay ödeme süresi verildi. İlgili kanun uyarınca Hazine’ye ait tarım arazilerini satın almak isteyenlere, madde yürürlüğe girdiği tarihten itibaren1 yıl süre verilecek. Bakanlar Kurulu, bu süreleri iki katına kadar arttırabilecek.

Tahsisli turizm arazileri için düzenleme

Turizm tesisleri yapmak üzere kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden 1 Ocak 2016-31 Aralık 2016 tarihleri arasında tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin ve tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerden hazine taşınmazlarını izinsiz kullanmaları nedeniyle tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri bir yıl ertelenecek.

Bağ-Kur’lulara da 5 puanlık prim indirimi

Yasa uyarınca, köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına bağımsız çalışanların, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak.