Piyasalardan 'kredilerin kilidi açılmalı' çağrısı
Tahsilat sıkıntısı çeken piyasalar, banka kredileri konusunda daha esnek davranılmasını istiyor
SERCAN AKINCI
İSTANBUL - Piyasada tahsilat sürelerinin bir yıla kadar uzanması nedeniyle sıkıntıların yaşandığı iş dünyasından, şimdi de kredi bulmakta zorlanıldığına dair haberler geliyor. Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yükseltmesinden bu yana krediye ulaşmanın daha da zorlaştığını dile getiren temsilciler, çareyi likidite musluğunun açılmasında buluyor. Hükümet ise bu fikre “enfl asyonu yükseltir” diyerek sıcak bakmıyor. Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği (OTİAD) Başkanı Ali Ulvi Orhan, mevcut durumda piyasadaki bütün oyuncuların birbirlerini idare ettiğini kaydederken KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç, kredi kartındaki kısıtlamaların da KOBİ’ler üzerinde baskı yarattığını savundu. Türkiye Genç İş Adamları Derneği Başkanı (TÜGİAD) Ali Yücelen, küçük şirketlere uygulanan uzun vade dayatmacılığının önüne geçilmesi için yeni adımlar atılması gerektiğini ifade etti. Perpa Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yümlü de bu ortamda iş dünyasının var olmak adına kârlarından vazgeçtiğinin altını çizdi.
İş dünyasının hem tahsilatlarda hem de kredi bulma konusunda sıkıntı yaşadığını söyleyen OTİ- AD Başkanı Ali Ulvi Orhan, iş dünyasının birbirini idare ettiğini belirtti.
Tekstil sektöründe kumaşçıların konfeksiyoncuları idare ettiğini bildiren Orhan, “İşler iyi değil. Eğer bu durum devam ederse kumaşçılar yeni mal getiremez, biz de yeni ürünleri rafl ara süremeyiz. Eskiden Türkiye’nin güneyindeki ülkelerde sorun varken kuzeye mal satıyorduk. Şimdi kuzeyde de sıkıntı var. Bu yıldan pek umutlu değiliz. Önümüzdeki yıl işlerin düzelmesini bekliyoruz. Piyasaya likidite basılması işleri biraz rahatlatır” dedi.
Piyasadaki durgunluğu seçimlere bağlayan Perpa Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yümlü ise şunları aktardı:
“Bir seçimden çıkıp yeni bir seçim dönemine girdik şimdi. Piyasa banka kredisiyle ya da tedarikçilerin verdiği kredilerle döndürülmeye çalışılıyor. Bunun yanında bir de tedarikçilerden vadeli mal alımı yapılmaya çalışılıyor. Fakat bunların ödeme tarihi gelince ne olacağı meçhul. Dolaylı yoldan dahi olsa piyasaya para basılmalı. Bir kısım iş adamı yurt dışından kredi kullanıyor. Burada da dövizin yükselmesiyle bir sıkıntı oldu. Bu ortamda var olmak için karlardan vazgeçiliyor.”
Esnaf parayı bulmalı
Piyasalarda bir kısır döngü olduğunu savunan KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç de, bankaların tüketici kredisi sunmasına karşılık esnaf kredisi vermediklerini ifade etti. Daha önce esnafl arın kredi kartı sayesinde kendilerini döndürebildiğini anlatan Özgenç, kredi kartlarına kısıtlama gelmesinin ardından bu yolun da kapandığına dikkat çekti. Özgenç, ekonominin iyi olmasına karşın KOBİ’lerin yeterli düzeyde desteklenmediğini belirterek, şunları söyledi: “Faizlerin yükselmesinin ardından bankalar KOBİ’lere daha soğuk bakmaya başladı. Artık reel sektör bankacılığı yapılmalı. Millet birbirini borçlu şekilde idare ediyor. Mal alınan yerlere param yok denilerek zaman isteniyor. KOBİ’ler artık kar etmekten vazgeçti ayakta kalmaya çalışıyor. Bunların aşılması için piyasaya para sürülmesi lazım. Tüketici kredilerinin 4’te 1’inin KOBİ’lere verilmesi halinde piyasa canlanır. Cari açık artar mı, enfl asyon yükselir mi diye düşünmek yerine piyasaya para sunulmalı. Esnafl ar parayı bulmalı ki döngü olsun.”
Kredileri geri çağırma imkanı ortadan kalksın
KOBİ’lerin 2013'te stoğa çalıştıklarını belirten TÜGİAD Başkanı Ali Yücelen, “Böylesi bir iç talep durgunluğu ile stok maliyeti ve finansman maliyetinin KOBİ’lerin üstünde yük olarak kaldığını gösterir. Ayrıca KOBİ’lerin yabancı para ve TL cinsinden borçlanmalarının büyük çoğunluğunun kısa vadeli olduğu gerçeğini de göz önünde bulundurursak bu iki etkenin birleşimi KOBİ’leri büyük bir finansal sıkıntı ve dar boğaz içinde bırakıyor” dedi. Sıkıntıların aşılması için başta KOBİ’lere uzun vadeli borçlanma imkanı sağlanması gerektiğini söyleyen Yücelen, şöyle devam etti: “Bunun yanında bankaların uzun vadeli kredileri bile keyfi olarak geri çağırma imkanının ortadan kaldırılması amacıyla düzenleme yapılmalı.”