Piyasa, ‘dalgayı’ göğüslemeye hazır

Ece CEYHUN 

Bankacılar, bugün piyasanın dalgalı açılmasını ardından hızlı bir dengelenme çabası yaşamasını bekliyor. Bugün dolarda düşüş, borsada ise turizm, havacılık ve ulaştırma hisseleri başta olmak üzere satış baskısının hissedileceğini düşünen piyasa analistleri, “Bol dalgalı, karışık grafik çizen bir piyasa oluşacaktır” yorumunu yapıyor. Piyasa profesyonellerinin her biri kendisini çok hareketli bir güne de şimdiden hazırlamış durumda. 

Cuma günü piyasada dolar/TL, 2.8895 TL, 2 yıllık gösterge tahvil yüzde 8.57, Borsa bileşik endeksi ise 82 bin 825 puandan günü tamamladı. Gece saat 22:00 sıralarında gelen darbe haberi dolar/ TL’yi uluslararası piyasada 3.05’e kadar çıkardı. Fakat dolar/ TL’de bu seviyeden satış geldi. 3.05’ten dönen kur, kapanışını 3.02 TL’nin bir kademe altından gerçekleştirdi. Doların zirveden dönüşü bugün piyasanın açılışı içinde önemli bir sinyal oldu. Vatandaş için en büyük ‘gösterge’ konumunda olan doların bugün sabah ilk açılışta cumanın etkisiyle yükselerek güne başlasa, ki hemen hemen herkes düşerek açılacak diyor, gün içinde 3.0 TL’nin altına gerileyeceği inanlıyor. Bankacılar, doların ilk etapta Türkiye piyasalarının kapanışındaki seviyesine gerilemese de ilk 2 gün içinde önce 2.95-3.0 TL aralığına oturacağına inanıyor. Kurun, yeniden 2.90 TL’nin altına inmesi ise biraz daha zaman alacak. Ama vatandaşın genel olarak dolarda yükselişi satış fırsatı olarak kullanma eğiliminin bugünde devam edeceği varsayılıyor. Burada TCMB’nin faiz kararı ve yabancı yatırımcının algı yönetimi önem kazanıyor. 

Kur, 2.88 de olmaz, 3.5 TL de... 

DÜNYA’ya yorum veren Ekonomist Evren Bolgün, “Bugün piyasada volatilite yüksek olacak. 2.88 TL’den kapatmıştık o fiyata hemen gelmez ama mutlaka düşecektir. Açılışta 3.02’den başlasak da 2.95-2.96’ya kadar geriler. Borsada ise satış baskısının daha fazla hissedileceğini düşünüyorum. Yabancı yatırımcı açısından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in telekonferansı çok önemli. Bu onları sakinleşecektir. Ama dış basında çıkan siyasi yorumları okuyacaklar. NYTimes’taki yorumlar ağırlık kazanırsa bundan sonra portföy yatırımcısı da 2 kere düşünecektir” dedi. 

Bir borsacı ise gelişmeler dikkatle izleyen piyasalar için gelen her haberin veri değerinin arttığını işaret etti. Yabancı yatırımcıların ilk etapta ‘nötr’ bir politika izleyeceğine değinen borsacı, turizm, havacılık ve ulaştırma hisselerinde bir baskı yaşanacağını vurguladı. 

Bir başka borsacı ise borsada satışların bazı yatırımcılar için alım fırsatı olacağını söyledi. Borsacı, “Yabancı yatırımcılar ya tatile girdi, ya da girecek. Zaten rehavet vardı. Bugün (dün) Başbakan Yardımcısı Şimşek tarafından yapılacak telekonferans yabancının sert bir tepki vermesini engeller” yorumunu yaptı. 

Alnus Yatırım Genel Müdürü Egemen Kaya, “Piyasa kararsız açılır. Ama şimdiden Merkez Bankası’ndan gelen ‘piyasanın arkasındayız’ mesajı önemli. Bunu satış fırsatı olarak kullanmak isteyen de olacak, alım fırsatı olarak kullanan da. Ama borsada yukarı çıkışlarda yabancıdan satış gelir” diye konuştu. 

Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Murat Sağman ise "Dolar/ TL 3.0 TL'nin üzerinde, Borsa yüzde 2 aşağıda açılır. Kur, 2,95 - 3,0 TL arası dengelenir, 2,95'te tıkanır. Yabancıdan bir miktar satış gelir. Ama sonuçta kur borsadan hızlı toparlanır" dedi. 

PPK’da Merkez ne yapar? 

Merkez Bankası’nın takvimine göre yarında Para Politikası Kurulu toplantısı var. Cuma gecesi saat 22:00’ye kadar piyasa Merkez Bankası’ndan bu toplantıda da 50 baz puanlık bir indirim bekliyordu. Şimdi piyasa %50- 50 karar konusunda bölünmüş durumda. Şöyle ki; Merkez Bankası’nın bu toplantıda kuru dengelemek adına da bu toplantıda faiz indirimini pas geçip bir sonraki aya bırakmasını bekleyenler olduğu gibi 50 baz puan yerine 25 baz puan indirim bekleyende var. Bir bankacı “Doların yönü Merkez Bankası’nın faiz kararında önemli bir belirleyici olarak öne çıkacaktır” yorumunu da yaptı.

Şimşek: İşimizin başındayız 

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, dün “İşimizin başındayız. Kaygıya gerek yok” açıklamasını yaptı. Dün görüşlerine başvurmak için aradığımız Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, DÜNYA ile bir fotoğrafını da paylaşırken “An itibariyle çalışıyorum. Hızla normale döneceğiz” dedi. Dün sabah açılışa hazırlanan piyasalar için ilk mesaj Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’ten gelirken tweeter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada “Milletimizin püskürttüğü darbe girişimi sonrası ülkemiz hızla normale dönüyor” ifadelerini kullandı. Şimşek, dün küresel yatırımcılar ile saat 19:00’da Bank of America Merill Lynch, Deutsche Bank ve Renaissance Capital tarafından ortaklaşa düzenlen bir telekonferansta bir araya geldi. Şimşek ayrıca Hazine Müsteşarı Osman Çevik ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya ile gereken tüm tedbirlerin kararlaştırıldığını da ifade ederek Şimşek, “Ülkemizin makroekonomik temelleri sağlam. Gereken tüm tedbirleri alıyoruz. Güçlenen siyasi istikrar ve milletimizin desteği ile daha güçlüyüz” vurgusunu yaptı.

TBB: Olağanüstü tedbir alacak bir durum yok 

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın, “Bankacılık sektöründe olağanüstü tedbir alacak bir durum bulunmamaktadır. Piyasalar, normal seyrinde çalışmaya devam edecektir” dedi. Aydın, bankaların Hazineden sorumlu yöneticileri ile durum değerlendirmesi yapmak üzere TBB’de bir toplantı gerçekleştirdiklerini belirtti. İlgili tüm kurumlarla iletişim halinde olduklarını vurgulayan Aydın, “Bankacılık sektöründe olağanüstü tedbir alacak bir durum bulunmamaktadır. Piyasalar yarın (bugün) açık ve normal seyrinde çalışmaya devam edecektir. Her şey normal seyrindedir ve bu şekilde de devam edecektir” diye konuştu.

Merkez, ‘musluklar açık’ beklemede 

Merkez Bankası finansal piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amacıyla alınan tedbirleri de açıkladı. Ağırlıklı olarak piyasadaki likiditeyi rahatlatacak 7 madde şöyle sıralandı: 

1) Merkez Bankası tarafından bankalara gerekli likidite limitsiz olarak sağlanacaktır. 

2) Bankalara sağlanan gün içi likidite imkânının komisyon oranı sıfır olarak uygulanacaktır. 

3) Türk lirası likidite sağlamak amacıyla, ihtiyaç duyulması halinde, bankalar tarafından limitsiz tutarda teminat döviz deposu getirilebilmesine imkân tanınacaktır. 

4) Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar ABD doları seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde artırılabilecek ve kullanım şartlarında (teminat ve maliyet) iyileştirmeye gidilebilecektir. 

5) Merkez Bankası nezdindeki tüm piyasalar ve sistemler (Elektronik Fon Transfer ve Elektronik Menkul Kıymet Transfer) işlemler tamamlanıncaya kadar açık tutulacaktır. 

6) Piyasa derinliği ve fiyat oluşumları yakından takip edilecektir. 

7) Gerekli görülmesi halinde, finansal istikrarı korumaya yönelik ihtiyaç duyulacak tüm önlemler alınacaktır.

Bankalar dirsek temasında 

Cuma akşam darbe haberinin yayılması ile bankaların ATM’lerinin önünde uzun kuyruklar oluşurken internet şubelerinden de parasını dövize çeviren oldu. Bankaların Hazine müdürleri ve ilgili genel müdür yardımcıları hafta sonu Türkiye Bankalar Birliği’nin koordinasyonunda dirsek temasını kesmediler. Merkez Bankası ile acil bir toplantı olmadı ama TL’nin patronu, birebir bankalarla iç iletişimdeydi. Bankaların hazine müdürleri, nakit sıkışıklığı olmadığını, ATM’lere nakit aktarımının sorunsuz yapıldığını işaret ederek “Piyasa pek çok kötü haberi ve krizi atlattı. Normal bir açılış bekliyoruz, OHAL olmaz” diye konuştular.

Yabancı yatırımcı belirleyici olacak

IşıkFX Araştırma Direktörü Halil Reçber, 28Şubat Postmodern darbesi ile 27 Nisan e-Muhtırasına atıf yaparak, o dönem ilk tepkilerin borsa yüzde 7-8 düşüş, dolarda ise yüzde 3-4 yükseliş yönünde olduğunu hatırlattı. Reçber, şunları anlattı: “Ancak alınan tedbirlerle 1-2 gün içinde normalleş oluyor. Dün de ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası proaktif davrandı. Buna karşın yabancıların tutumu daha belirleyici olacak. Çünkü durgun seyreden Avrupa ekonomisinde sıkıntı sürüyor. Türkiye'nin sıkıntısı ise çekirdek enflasyon. Bu nedenle yabancı bankalarının, Fitch ve Moody’s gibi kurumların açıklamaları ve tutumları 1-2 gün içinde belirleyici olacak. Dolarda 2,98-3,09 aralığında bir süre seyir beklenebilir. 3,0’ın üzerinde kalıp kalmaması yön konusunda önemli işaret verebilir. BIST 100’de ise 80-77 bin bölgesi destek, 84-86 bin direnç bölgesi. Faizler yüzde 9-8,2 aralığında seyredebilir. Dünya piyasalarında güçlenen bir trend içinde olan ‘Dolar Endeksi’ de yakında izlenecek.”