Perakendede mecburi istikamet yurtdışı

Merve YİĞİTCAN

İSTANBUL - Türkiye’deki perakendecilerin yurtdışı mağaza sayılarında artış hızlandı. Markaların birçoğu hem global vizyonları hem de yurtdışındaki yatırım fırsatları çerçevesinde mağazalaşma yatırımlarını şekillendiriyor. Ancak tüm bunların yanında yurtiçinde başta AVM kiraları olmak üzere çeşitli maliyet kalemlerinde yaşanan artış, pazarın ulaştığı doygunluk perakendecilerin yurtdışına yönelmesinde en başlıca nedenler olarak dikkat çekiyor.

Birleşmiş Markalar Derneği’nin verilerinden elde edilen bilgiye göre, 95 Türk markasının yurtdışı mağaza sayısı 2016 Ağustos ayı itibarıyla 2 bin 416’ya ulaştı. Söz konusu bu markalar aynı dönemde yurtdışında 12 bin 102 satış noktasına ulaştı. Son iki yılda yurtdışı mağaza sayısını en çok artıran markalar incelendiğinde, LC Waikiki, Koton, Colins, Damat, Defacto, Derimod, Flo, Penti, Simit Sarayı, US Polo Assn mağaza sayılarıyla dikkat çekiyor.

Türk perakendecileri için yurtdışına çıkış, aynı zamanda iç pazardaki durgunluktan da çıkış anlamını taşıyor. Yan yana açılan AVM’ler iç pazarı büyütürken 10 yıl içinde doygunluğa da ulaştırdı. Köklü ve zincir mağazalar artık yurtiçi mağaza açılış rakamlarını ‘mütevazı’ seviyede tutuyor. Çoğu büyük markanın bu yıl içinde açıkladığı yurtdışı mağaza hedefleri yurtiçindekilerle ya kafa kafaya oldu, ya da yurtiçi hedefini geçti. Yurtiçinde 30-40 mağaza açma hedefi belirleyen LC Waikiki, yurtdışında 120 mağaza hedefi koymuştu. Bu rakamının 150’ye çıktığı öğrenildi. Uzun yıllar yurtdışında mağazacılık deneyimi olan Damat da bu yıl 20 yurtiçi mağazaya karşı 50 yurtdışı mağaza açma hedefi koydu. 49 yurtdışı mağazasıyla yılı kapatacak olsa da önümüzdeki yıl için şimdiden 41 yeni yurtdışı mağazası için anlaşmalar imzalandı; hedef ise 60 mağaza. Yurtiçinde ise 5-10 arası yeni mağaza açılabilir. Koton, 2016 yılını planlarken, yurtdışında 61 yurtiçinde 30 mağaza açmayı hedefledi. Yurtdışında son 5 yıl içinde hızla büyüyen Penti de 2016’da 45 mağaza hedefi açıkladı, 2018’e kadar yurtdışında 150 mağaza daha açma potansiyeli var. Ayakkabı perakendecisi FLO, gelecek yıl için iddialı bir 2017 hedefi koydu. FLO markasıyla yurtiçinde 40, yurtdışında ise 45 mağaza açacak. 2017 hedefini paylaşan bir diğer marka ise Avva oldu. Avva gelecek yıl Türkiye’de 5 mağaza açmayı planlarken yurtdışında 12 mağaza açmayı planlıyor.

“Her yeni mağaza, diğer mağazamızın payını alıyor”

Türk markalarının yurtdışı mağazalaşma yolculuğuyla ilgili DÜNYA’ya konuşan LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, sektörün yurtdışı yatırımlarının yerinde atılmış adımlar olduğunu söylerken, iç pazarın doygunluğa ulaştığını, artık yeni büyüme getirmediğini kaydetti. “Yeni açılan her mağaza artık diğer mağazanızın payını alıyor” diyen Küçük, büyümek isteyenlerin artık yurtdışına açıldığını belirtti.

Küçük, kur artışının Türk markalarının yurtdışı yatırım iştahını doğrudan etkilemediğini, ancak artışın perakendecilerin yurtdışındaki rekabet gücünü artırdığını dile getirdi. Türk perakendecilerin doymuş pazar yerine bakir pazarları ağırlıklı olarak tercih ettiğini ve bunun da doğru olduğunu savunan Küçük, “Bakir pazar zor görünse de başarılı olursanız geri dönüşü daha büyük olur” dedi.

“Yatırımcı yurtdışında AVM açsın, biz de oraya gidelim”

Bünyesinde Damat, D’s Damat ve Tween markalarını bulunduran Orka Group’un Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, Türkiye’de Türk markaları için pazarın doygunluğa ulaştığını düşünüyor. DÜNYA’ya konuşan Orakçıoğlu, pazarda yaşanan daralmanın yanlış yatırımların sonucu olduğunu söyledi. “AVM’lerle yaşadığımız sorunlar ortada” diyen Orakçıoğlu, bu sorunların içinde kendilerini bulmak istemediklerini kaydetti. Orakçıoğlu, AVM kiralarında TL’ye dönüş olursa iç pazar hedeflerini revize edebileceklerini aksi halde yurtdışı yatırımlarının hızlanarak devam edeceğine dikkat çekti. Orakçıoğlu, “Pazarda doygunluk var, AVM yatırımcıları artık çevre ülkelerde yatırımlarını artırsın. Biz de onların yurtdışındaki yatırımlarında yerimizi alalım” diyerek de önerisini dile getirdi.

Rusya, krize rağmen en çok mağaza açtığımız ülke

BMD verileri incelendiğinde, Türkiye ile Rusya arasında süren gerginliğin Türklerin bu ülkedeki mağaza yatırımlarını da etkilediği görülüyor. 2014’te Rusya’da Türklere ait 706 mağaza varken, bu rakam 2016 yılında 481’e düştü. Mağaza sayısını bu süreçte artıranlar da oldu. Koton mağaza sayısını 16’dan 34’e, Derimod 3’ten 8’e, LC Waikiki 10’dan 20’ye yükseltti. Yaşanan tüm sorunlara rağmen Türklerin mağazalarının en yaygın olduğu ülke yine Rusya. Rusya’yı 230 mağaza ile Suudi Arabistan, 160 mağaza ile Ukrayna, 157 mağaza ile Kazakistan, 124 mağaza ile İran ve 103 mağaza ile Azerbaycan takip ediyor.