Özelleştirmeden 11 yılda 61.2 milyar dolar geldi

ANKARA - Mehmet Şimşek, Maliye Bakanlığı ile bağlı kurumların 2015 yılı bütçesine ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı sunumda, bakanlığın 2013 Yılı Kesin Hesabı'na ilişkin geniş bilgiler verdi.

Bakanlığı bütçesinde 2013 sonu itibarıyla 98 milyar lira olan ödeneğin 96,9 milyar liralık kısmının kullanıldığını ifade eden Şimşek, ödeneğin 1,8 milyar lirasının bakanlığın kendi ihtiyaçları için harcandığını, kalan 95,1 milyar liranın ise diğer idarelere aktarıldığını söyledi. Şimşek, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumuna 36,5 milyar lira, mahalli idare payları olarak 32,4 milyar lira, yükseköğretim kurumlarına 14,7 milyar lira, fon payları olarak 6,7 milyar lira, il özel idarelerine; kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün devredilen personel ücretleri için 1,5 milyar lira, köylerin altyapısını desteklemek amacıyla 878 milyon lira, belediyelere altyapılarının desteklenmesi amacıyla 526 milyon lira, diğer idarelere ise 1,9 milyar lira kaynak transferi yapıldığını dile getirdi.

Bakanlığın gider bütçesi için 2015 yılı için 127,3 milyar lira ödenek teklif edildiğini belirten Şimşek, bu ödeneğin 2,4 milyar lirasının bakanlık ihtiyaçları için kullanılacağını ifade etti. Şimşek, bu çerçevede, personel ve sosyal güvenlik giderleri için 1,6 milyar lira, mal ve hizmet alım giderleri için 639 milyon lira, sermaye giderleri için 162 milyon lira, cari transferler için 13 milyon lira ödenek öngörüldüğünü belirtti.

Şimşek, 2015 yılı ödenek teklifinin yüzde 98,1’ine tekabül eden 124,9 milyar liranın ise ilgili idarelere transfer edileceğini söyledi. Bakan Şimşek, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumuna 46,3 milyar lira, mahalli idare payları için 44,7 milyar lira, yükseköğretim kurumlarına 17,2 milyar lira, fon payları için 9 milyar lira, yedek ödenekler için 3,6 milyar lira, il özel idarelerine kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün devredilen personel ücretleri için 818 milyon lira, köylerin altyapısını desteklemek amacıyla 367 milyon lira, belediyelere altyapısının desteklenmesi amacıyla 590 milyon lira, diğer idareler için ise 2,4 milyar lira ödenek öngörüldüğünü kaydetti.

Gelir İdaresi Başkanlığının 2015 Yılı Gider Bütçesi için 2,4 milyar lira ödenek teklif edildiğine değinen Şimşek, bu ödeneğin 1,9 milyar lirasının personel ve sosyal güvenlik giderlerini, 282 milyon lirasını mal ve hizmet alım giderlerini, 186 milyon TL’si sermaye giderlerini, 13 milyon TL’si cari transferleri oluşturduğunu ifade etti.

Şimşek, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 2015 Yılı Gider Bütçesi'nde ise personel ve sosyal güvenlik giderleri için 18,1 milyon lira, mal ve hizmet alım giderleri için 5 milyon lira, cari transferler ve sermaye giderleri için 1,5 milyon lira olmak üzere toplam 24,6 milyon lira ödenek teklif edildiğini belirtti.

Hazine taşınmazlarının etkin kullanımı ve yönetimine ilişkin çalışmalara devam ettiklerini dile getiren Şimşek, kamuoyunda "2/B Kanunu" olarak bilinen 6292 sayılı Kanun kapsamında 21 Kasım itibarıyla yaklaşık 708 bin kişinin satın alma başvurusunda bulunduğunu bildirdi. Şimşek, şöyle konuştu:

"Satışı yapılabilecek nitelikte olan taşınmazlara ilişkin olarak yaklaşık 619 bin hak sahibinden 497 bininin satış işlemlerini tamamladık. 378 binin üzerinde taşınmazın mülkiyetini hak sahiplerine devrettik. Geri kalan hak sahiplerinin satış işlemleri ise hızla devam etmektedir.

21 Kasım itibarıyla 2GB taşınmazlarının satışından 3,2 milyar lira tahsil ettik. 6292 sayılı Kanunda yaptığımız değişiklikle Hazineye ait tarım arazilerinin hak sahiplerine satışına ilişkin son başvuru tarihini 27 Nisan 2015’e kadar uzattık.
Satış bedellerinin belirlenmesi ve kontrol çalışmalarının bitmesi ile  hak sahiplerine satış bedeli, ödeme süresi ve ödeme şekillerine ilişkin seçenekleri gösteren satış tebligatı göndereceğiz." 

Şimşek, 21 Kasım itibarıyla Hazineye ait tarım arazilerini satın almak için yaklaşık 134 bin kişinin başvurduğunu ifade ederek, "Hazine taşınmazlarının yönetiminden Ocak-Ekim 2014 döneminde 2B taşınmaz satış gelirleri de dahil olmak üzere 2,5 milyar TL gelir elde ettik" dedi.

'Şeffaf bütçe'

Kamu kaynağı ile topluma sağlanan yararlar arasındaki ilişkiyi güçlendiren, vatandaşa yönelik, daha şeffaf ve anlaşılır bütçeler hazırlamayı hedeflediklerini vurgulayan Şimşek, 2012 yılından bu yana yürüttükleri program bazlı performans bütçe çalışmalarıyla bütçeyi ve kamu hizmet programlarını yeniden tasarladıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Bu kapsamda uluslararası kuruluşlar ve kamu idareleriyle işbirliği içerisinde çalışıyoruz. Onuncu Kalkınma Planında da yer verilen Kamu Harcamalarının Rasyonelleştirilmesi Programı kapsamında kamu idarelerinin bütçelerinde yer alacak programlara nihai şeklini vermeyi ve merkezi yönetim bütçesini program bazlı hazırlamayı öngörüyoruz. 

İç kontrol sisteminin uluslararası standartlar ve uygulamalara uyum düzeyini artırma, kamu idarelerinin uygulamalarına yön verme ve idari kapasitelerini artırmaya yönelik çalışmalar yürütüyoruz. İç denetim faaliyetinin uluslararası standartlara uyumlu olarak gerçekleştirilmesi için idarelere yol göstermek amacıyla Kamu İç Denetim Rehberini hazırladık ve yayımladık. Böylece mevzuat çalışmalarını tamamladık. İç denetimin bütün aşamalarını içeren bir otomasyon yazılımı geliştirdik.

Kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde gerçekleştirdiğimiz yatırımları, taahhütler ve varlıklar olarak muhasebe sistemi içinde takip edeceğiz. Muhasebe kayıtlarının uluslararası standartlara uygun olarak oluşturulmasına ilişkin son aşamaya geldik. Çalışmanın tamamlanmasıyla kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde yapılan yatırımları kamuoyuyla paylaşacağız."

Mali risklere kapsamlı değerlendirme

Kamuda nakit esaslı bütçe sonuçları üzerinden yürütülen mali analiz uygulamasını tahakkuk esaslı mali tablolar üzerinden yürüterek zenginleştirmeyi hedeflediklerini dile getiren Şimşek, ayrıca bu alanda hazırlanan AB eşleştirme projesinin tamamlanmasıyla mali riskleri daha kapsamlı değerlendireceklerini söyledi.

Genel yönetim mali istatistiklerini 2015'ten itibaren üçer aylık dönemler itibarıyla yayımlayacaklarını bildiren Şimşek, 
kamu harcama süreçlerinde e-fatura kullanımına yönelik hazırlıklara devam ettiklerine değindi. Şimşek, böylece kamuda tasarruf sağlamanın yanısıra e-Devlet dönüşümü adına önemli bir adım daha atmış olacaklarını belirtti.

Bakan Şimşek, mali suçlarla mücadeledeki kararlılığı neticesinde Türkiye'nin FATF kamuoyu listesinden (gri liste) çıkarıldığına, ayrıca FATF tavsiyelerinin tamamına uyum sağlanması kapsamında kaydedilen gelişmeler ile Türkiye’nin FATF 3. Tur Değerlendirmesi Takip Süreci'nden çıkarılmasına karar verildiğine işaret etti.

AB katılım müzakereleri sürecinde çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Şimşek, gelinen aşamada Mali Kontrol ve Vergilendirme fasıllarının müzakerelere açıldığını, kapanış kriterlerinin karşılanmasına yönelik çalışmalara devam ettiklerini söyledi.

Gelir vergisine yönelik çalışma

Mehmet Şimşek, Gelir Vergisi Kanun Tasarısı'na ilişkin çalışmaların TBMM Alt Komisyonunda devam ettiğini belirterek, 1961'de yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu, uluslararası standartları esas alan ve modern vergi ilkelerine uygun bir yapıda olması için kapsamlı ve bütüncül bir anlayışla gözden geçirdiklerini dile getirdi. Şimşek, "Geçtiğimiz hafta içerisinde Afyonkarahisar'da buna yönelik çalıştay yaptılar. Ünit ediyorum ki çalışmalarımız tamamlanır tamamlanmaz bu tasarıyı Plan ve Bütçe Komisyonu'na getirmiş olacağız" dedi.

 Ar-Ge’yi güçlü bir şekilde desteklediklerini vurgulayan Şimşek, bu amaçla yapılan mevzuat değişikliklerine ilişkin bilgi verdi. Şimşek, özel sektörün Ar-Ge harcamaları içerisindeki payını artırarak elde edilecek çıktıların ticarileştirme ve markalaşma süreçlerini hızlandıracak ve katma değer artışı sağlayacak çalışmalara devam edeceklerini söyledi.

Çevre ve enerji verimliliğine yönelik çalışmalar

Çevre kirliliğinin azaltılması ve enerji verimliliğinin sağlanması kapsamındaki çalışmalarının devam ettiğini dile getiren Şimşek, şöyle konuştu:

"Bu çerçevede sonuçlandırmayı ümit ettiğimiz üç önemli düzenleme bulunmaktadır. Bunlardan ilki binalardaki ısı yalıtımının teşvik edilmesidir. İkincisi elektrik tüketiminde cimri beyaz eşyaların kullanılmasının yaygınlaştırılmasıdır. Üçüncüsü ise karbondioksit salınımı düşük olan araçların vergisel açıdan teşvik edilmesidir. 2015 içinde tamamlamayı hedefliyoruz. Bu çalışmalarımızı 2015 yıl içerisinde tamamlamayı hedefliyoruz."

'Türkiye en rekabetçi 9. ülke'

Şimşek, Türkiye'nin, Uluslararası Vergi Rekabeti Endeksine göre, bu yıl 34 ülke arasında en rekabetçi 9. ülke olduğunu ifade etti. 

Kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye kararlılıkla devam ettiklerinin altını çizen Şimşek, bu kapsamda iki eylem planı hazırladıklarını ve bu planları başarıyla yürüttüklerini söyledi. Şimşek, 2015-2017 dönemi Eylem Planının hazırlık çalışmalarını ise yıl sonuna kadar tamamlamayı hedeflediklerini bildirdi. 

Vergi denetiminde etkinliği artırdıklarını belirten Şimşek, vergi kayıp ve kaçağı ile etkin mücadele kapsamında 54 projeyi hayata geçirdiklerini ifade etti.

Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi ile gayrimenkul sermaye iradı elde eden mükelleflerin vergi beyannamelerini internet üzerinden kolay, hızlı ve güvenilir bir şekilde gönderebilmelerini sağladıklarını anlatan Şimşek, şunları kaydetti:

"Sistemin devreye girdiği 2012 yılı öncesine oranla; verilen beyanname sayısı yüzde 50 artarak 1,3 milyon, beyan edilen kira geliri yüzde 69 artarak 23,2 milyar lira, beyan edilen matrah yüzde 65 artışla 14 milyar lira, hesaplanan vergi ise yüzde 67 artışla 3,3 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Gayrimenkul Bilgi Sistemi ile sektördeki kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir adım daha atmayı planlıyoruz. Vergisel Uyum Analiz Modeli ile 2,5 milyon mükellefi kapsayan analiz sonuçları üretiyoruz. Bu Sistem sayesinde uyumlu ve uyumsuz mükellefleri ayrıştırarak uyumsuz mükellefleri caydırmayı, uyumlu mükellefleri de iade, tecil gibi alanlarda getireceğimiz teşvikler ile pozitif ayrımcılığa tabi tutmayı amaçlıyoruz."

Elektronik uygulamalar

Elektronik uygulamalarla vergiye uyum maliyetini azalttıklarını belirten Şimşek, bu sayede kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandırdıklarını bildirdi.

Mükelleflere, borçlarını nakit veya kartla ödeme imkanı getirerek ödeme noktalarını yaygınlaştırdıklarını anlatan Şimşek, böylece hem zamandan tasarruf edildiğini hem de ödeme kolaylığı sağladıklarını söyledi. 

Bakan Mehmet Şimşek, 6552 sayılı Kanun ile mükelleflere borçlarını yapılandırma imkanı getirdiklerini belirterek, "Böylece yapılandırma kapsamındaki alacakları gecikme zammı ve gecikme faizi yerine Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi oranında güncelleyerek ve vadelere yayarak ödeme kolaylığı sağlıyoruz" dedi.

'2003 yılından bugüne kadar 61.2 milyar dolar özelleştirme'

Özelleştirme uygulamalarıyla önemli kazanımlar elde ettiklerini aktaran Şimşek, şöyle devam etti: 

"Özelleştirme uygulamalarıyla ekonomide rekabetin ve verimliliğin artmasına, kamunun üzerindeki istihdam ve finansman yükünün azalmasına büyük katkı sağladık. Gösterilen istikrar, şeffaflık ve açık rekabet ortamı sayesinde 2003 yılından bugüne kadar 61,2 milyar dolarlık özelleştirme uygulaması gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde başta enerji, ulaşım, sigortacılık, telekomünikasyon ve şans oyunları sektörleri olmak üzere kapsama alınan tüm sektörlere yönelik özelleştirme çalışmalarına kararlılıkla devam edeceğiz." 

2015 yılı gelir bütçesi 

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2015 yılı gelir bütçesi hakkında da bilgi verdi.

Önümüzdeki yıl, merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 452 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini belirten Şimşek, bu dönemde vergi gelirlerinin nominal büyümeye paralel bir şekilde yüzde 10,8 oranında artarak 389,5 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise 62,5 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.

Vergi dışı gelirlerin detaylarını da veren Şimşek, bütçede teşebbüs ve mülkiyet gelirlerinin 9,5 milyar lira, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirlerin 1,9 milyar lira, faizler, paylar ve cezaların 30,4 milyar lira, sermaye gelirlerinin 10,4 milyar lira, alacaklardan tahsilatın 804 milyon lira olarak yer aldığını açıkladı. 

Sayıştay'ın eleştirileri 

Maliye Bakanlığı'nın, 2013 Yılı Sayıştay Denetim Raporu hakkında da bilgi veren Şimşek, eleştirilere cevap verdi. 

Şimşek, taşınmaz kayıt işlemlerinin yapılmamış olması eleştirisine ilişkin, belirlenen takvim dahilinde işlemleri tamamladıklarını ve Sayıştay'ın önerisi doğrultusunda gerekli form ve cetvelleri sistem üzerinden üretilebilir hale getirdiklerini bildirdi. 

Hazine taşınmazlarının muhasebe kayıtlarına ve mali tablolara doğru yansıtılmaması eleştirisine ilişkin de Şimşek, şunları söyledi: 

"Haziran ayında ilgili yönetmelikte yapılan değişiklikle Hazine taşınmazlarının muhasebe kayıtlarına aktarılması işlemlerine başladık. Ekim ayı itibarıyla muhasebe sistemine aktarılması gereken yaklaşık 3 milyon taşınmazın, yaklaşık 2,9 milyonunun envanter işlemlerini tamamladık. Geriye kalan taşınmazların kayıtlara alınmasını bu ay sonu itibarıyla tamamlamış olacağız."

Hazine taşınmazlarına ilişkin taksitli satış, kira, irtifak hakkı ve bedelsiz devir işlemlerinin hatalı muhasebeleştirilmesi eleştirisine de cevap veren Şimşek, uygulamadan kaynaklanan hataların en aza indirilmesi amacıyla Bakanlıkça taşra teşkilatını detaylı şekilde bilgilendirdiklerini bildirdi. 

Marmara çevresindeki bazı yolcu/araç taşıma iskelelerinin üçüncü kişilerce bedelsiz kullanılması eleştirisi üzerine de Şimşek, yapılan düzenlemeler sonrasında söz konusu taşınmazların tasarruf hakkının Türkiye Denizcilik İşletmelerine geçtiğini, bu taşınmazlar üzerinde Bakanlığın herhangi bir inisiyatifinin bulunmadığını söyledi.

Bakan Şimşek, Hazine taşınmazlarının Yap-İşlet-Devret modeli kapsamında irtifak hakkı tesis edilmeksizin bedelsiz kullandırılması eleştirisine de "Gümrük kapılarının Yap-İşlet-Devret modeli kapsamında yaptırılması ilgili mevzuatına uygun olup, yatırımcılar lehine irtifak hakkı kurulmasına yönelik işlemler usule ilişkindir. Eleştiri konusu irtifak hakkı tesisi işlemleri de tamamlanmak üzeredir" şeklinde cevap verdi. 

Kamu İhale Kurumu

Kamu İhale Kurumu Başkanı Mahmut Gürses de kurumun bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, 2013'te 105,5 milyar lira kamu alımı yapıldığını, bu yılın 10 ayında ise toplam kamu alımı tutarının 96,7 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi. 

Yılın 10 ayında, yaklaşık 3 bin 300 şikayet incelemesi yapıldığını aktaran Gürses, yıl sonunda bu rakamın 400 bin civarında olacağının tahmin edildiğini söyledi. 

Gürses, 2013 yılında ilgililer ile idareler arasındaki uyuşmazlıkların yaklaşık yüzde 85'inin yargı yoluna başvurulmadan Kurumları tarafından çözümlendiği bilgisini de verdi. 

Yılın 10 ayında Kurumun, sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan 38 milyon lira, ihalelere ilişkin itirazen şikayet başvuru bedellerinden 17 milyon lira ve ihale ilanlarından 36 milyon lira olmak üzere, toplam 91 milyon lira gelir elde ettiğini açıklayan Gürses, ilgili kalemden Hazineye aynı dönemde yaklaşık 56 milyon lira aktarıldığını kaydetti. 

Mahmut Gürses, Kurumun önümüzdeki yıl elde edeceği gelirin ise 130 milyon lira olarak tahmin edildiğini sözlerine ekledi.