Özel yatırım fonları atakta

İBRAHİM EKİNCİ

Türkiye’de yerli private equity (özel sermaye fonu) yatırımlarında ciddi artış var. Deloitte raporuna göre doğrudan yabancı sermaye girişinde düşüş olmasına karşın,  2013’te finansal yatırımcılar 2.1 milyar dolarlık işlem hacmine ulaşarak, toplam işlem hacminin yüzde 12’sini oluşturdu ve kriz sonrası dönemdeki en yüksek yüzdesine ulaştı. Yabancı özel sermaye fonları 100'den fazla yerli şirkete yatırım yaptı. 5 yılı dolduran veya çıkış için uygun zaman diyen satıp çıktı.
 
Ancak asıl dikkat çekici olan yerli özel sermaye fonları ve ‘venture capital’ denilen girişim sermayesi yatırımları... Türk sermayedarlar bu alanı keşfetti.  Bu tür yatırımlar yapan özel yerli sermaye veya girişim sermayesi fonu sayısı 18'i buldu şimdiye kadar toplam 119 şirkete yatırım yaptılar. Sadece geçen yıl 42 şirkete iştirak ettiler. Bu konuda sıklıkla yeni haberler geliyor.

Türk sermayedarlar bu alanı önemli bir yatırım alanı olarak görmeye başladı. 2013’te Aslanoba Capital, Ossis, Doğa, Revo gibi yeni kurulanların yanı sıra Gözde, Esas, Gedik gibi eski özel sermaye fonları toplamda 42 yatırım yaptı.

Yerli sermaye private equity’ler de bu tür global fonların çalışma prensiplerine göre hareket ediyor. Yatırım yapıyor ve birkaç yıl sonra çıkıyorlar. En aktif fonlardan İş Girişim, şimdiye kadar 15 şirkete iştirak etti ve bunların 11’inden çıktı. Portföyünde halen 4 şirket bulunuyor.
Aktif yatırım fonlarından Esas Holding şimdiye kadar 14 şirkete iştirak etti. Şirketin web sitesindeki bilgilere göre halen portföyünde 8 şirkette devam ediyor. Son olarak Ayakkabı Dünyası’na yatırım yaptı.
 
Gözde Girişim’in yatırımları 12’yi buldu

Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı, Ülker ailesi ve grup şirketlerinin ortaklığıyla kuruldu. 2011’de adı Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı oldu. En büyük hissedarı Murat Ülker. Şimdiye kadar 12 şirkete yatırım yaptı. Finasta üç katılım bankasında yatırımı var.  Perakendede Şok ve Ziylan yatırımlarını yaptı. Madencilik, enerji ve sanayi yatırımları bulunuyor. Gözde’nin yatırımları ağırlıkla satın alma biçiminde. Genellikle şirketin tamamını veya yüzde 50’sinin üzerinde hisse alarak yatırım yapıyor. Sadece Şok ve Azmüsbet’te hisse payı yüzde 50’nin altında. Birçok özel sermaye fonu aksine Gözde’nin yatırımları, İş Girişim ve Esas gibi büyük ölçekli yatırımlar.
 
KOBİ Girişim, 9 şirkete yatırım yaptı

TOBB, Halk Bankası, 16 sanayi ve ticaret odası, KOSGEB ve TESK ortaklığıyla kurulan KOBİ Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı, en özellikli fonlardan biri. Şimdiye kadar 9 şirkete yatırım yaptı. Bunlar arasında BuTech, Makim, İntermak gibi şirketler bulunuyor. Yatırım yaptığı şirketlerden ATB’den çıktı.  Aslanoba Capital’in sahibi Hasan Aslanoba’nın ‘melek yatırımları’ dışında,Turkcell’in eski yöneticilerinden Cenk Bayrakdar ve Tahincioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu ortaklığıyla teknoloji ve internete odaklanan yeni bir yatırım fonu da kuruldu, yatırıma başladı. Birçok şirkete yatırım yaptı. Cenk Bayrakdar’ın eski çalışma arkadaşlarıyla birlikte kurduğu Revo isimli bir başka fon da 2013’te ilk yatırımlarını yaptı.
 
iLab’ın alanı internet yatırımları

iLab Ventures, Access Turkey Capital Group bünyesinde yüksek büyüme potansiyeli olan sektörlerdeki şirketlere ve projelere yatırım yapmak üzere 2000 yılında kurulan iLab Holding’in iştiraki. İnternet odaklı ve internet teknolojilerini kullanarak iş yapan şirketlere ve projelere yatırım yapan iLab Holding, bir “girişim sermayesi” ( “venture capital”) şirketi. Olgun Çelik ve Firaret yatırımları dışında, iLab Girişim’in ayrıca 12 yatırımı daha var.

Türkiye’nin en aktif girişim şirketleri arasında yer alıyor. Yatırımlarını, Sigortam.net, ChemOrbis ve SteelOrbis gibi holding içinde geliştirilen projelerin şirketleri ile Kariyer.net, GittiGidiyor.com, Neredekal.com ve Türkiye’deki profesyonellere yönelik bir sosyal ağ olan Zinncir.com gibi holding dışında geliştirilen proje ve şirketlere ortak olma biçiminde gerçekleştiriyor.

2013'te 74 fon yatırımı oldu, 15 çıkış gerçekleşti

Yerli, yabancı özel sermaye fonları geçen yıl Türkiye’de toplam 74 yatırım yapmış gözüküyor. Bunların içindeki en önemli yatırımlar Yörsan, Çelebi Havacılık, Kamil Koç, Standart Profil, Ayakkabı Dünyası, Ziylan, Tümosan, Namet, Medical Park, Uno, Şok, Graniser de bulunuyor. Deloitte tespitlerine göre 15 şirketten çıkış oldu. Ashmore Arzum’d an, CVCI Boyner ve Beymen Mağazacılık’tan, GMR İSG’den, İş Girişim Aras Kargo’dan, Esas Holding Electro World’den, Abraj Acıbadem’den çıktı.
 
Hangi şirketlere yatırım yaptılar
 
1. İş Girişim:  Probil, Nevotek, Mars Sinema, ITD, Step Halıcılık, Beyaz Filo, Ode Yalıtım, Numnum, Toksöz, Aras Kargo, Havaş, Frik İlaç, Turkmed, Ortopro, Tüyap.
2. Esas Holding: Medline, Pegasus, BSK, AirLease, Renty, Promed, Bonservis, Electro World, Airberlin, Peyman, Mars, Mac & Macfit, Esaslı Gayrimenkul, Ayakkabı Dünyası.
3.Gözde Girişim: Türkiye Finans, Albaraka, Kuveyt Türk, Şok, Ziylan, Kümaş Manyezit, Saf Gayrimenkul, Karma Tarım, Üç Yıldız, Makine Takım, Alartes Enerji, Azmüsbet Çelik.
4. Egeli Co: Batı Tarımsal, Doğa Tarım, Talina Tarım, Karesi Jeotermal, Enda Enerji, EGC Elektrik, KRC Gayrimenkul.
5. İLab Holding: Kariyer.net, Sigortam.net, Chemorbis, Steelorbis, gittigidiyor.com, Cimri.com, Dijimecmua.com, Hangikredi.com, Hangisi.net, Neredekal.com, Unisbul.com, Unnado.
6. KOBİ Girişim: Bu Tech, Makim, İntermak, Imicryl, ATB, Uçak, EMD
Tıbbi Cihazlar, EMD Savunma, SL Enerji.
7. Hedef: Afyon Jeotermal, Tümosan, Garanti Yatırım Ort.
8. Anadolu Girişim: Ulaşlar, Oylum, Tepa
9. Gedik: Orya Organik
10. Rhea: OEP, RML Lojistik, Dentistanbul, Seta, Netsafe
11. Verusaturk: Acıselsan, Anel Telekom
12. Güler: Dinamo
13. Aslanoba: Buldumbuldum.com, Ehil.com, CloudArena, Hemenkiralık.com, AlwaysFashion, Bitaksi, Boni, Dugun.com, Fırsat bu Fırsat, Fit&Color,
GüvenRehberi.com, Hazinem.com, İdemama.com, İncir.com, InfoDif, İninal.com,  Lilakutu, MailMag, Modanisa.com, OnlineMarket.com.tr, Sopsy, Tablet Seminerler, Tasit.com, Metrekare.com, Vivense.com.
14. Ossis Yatırım Holding: CLK Holding, Çelik İplik
15. Doğa Girişim: Crushmania.com
16. Revo Capital: 8digist Onedio, eDefter
17.) Globaltürk Capital: Tempo Çağrı Hizmetleri.
18. Girişim Holding: Enda Enerji.