OVP’nin tarım teşhisleri doğru sıra uygulamada

Fahriye K. ŞENYURT-Kenan SERTALP-Özlem SARSIN-Ziya İPEK

Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan tarıma yönelik temel hedefler ile planlanan politika tedbirleri, sektörde heyecan yarattı.

DÜNYA’nın görüşüne başvurduğu sektör temsilcileri, ele alınan konuların sektörün yıllardır gündeminde olan başlıkları içerdiğini anlatarak, “Sektörün potansiyelini gösteren, güzel işlerin yapılacağına olan inancı pekiştiren, ikna edici bir yol haritası” görüşünde birleşti. OVP’de belirlenen hedeflerin, taviz verilmeden uygulanmasını isteyen tarım sektörü temsilcileri, en son 2001 yılında yapılan tarım sayımının güncellenmesi gerektiğini ve hayvancılık desteklerinin OVP’de yer bulamadığına işaret etti.

Orta Vadeli Program’da üretim planlaması, ürün bazlı üretim alanlarının belirlenmesi, nadas alanları ve atıl alanların da içerisinde yer aldığı tarımsal arazi varlığının korunması ve etkin kullanımının yer bulmasının önemine işaret edilirken, sulama altyapısının güçlendirilmesi, özellikle stratejik ürünlerde kendi kendine yeterlilik oranın artırılması, Sera Organize Tarım Bölgelerinin kurulması gibi önemli konular yer almasının mevcut yapıyı destekleyecek güncel adımlar olduğu kaydedildi.

Türkiye’nin önde gelen isimleri, tarımsal enerji ihtiyacının karşılanmasında alternatif enerji kaynaklarına yönelinmesinden, kent tarımının desteklenmesine, ürün bazında arz risklerine yönelik Üretim-İhracat-İthalat Konsolidasyon Programı hazırlanmasının sektör açısından memnuniyet verici gelişmeler olduğunu ifade etti.

Ayrıca, iklim değişikliği ve kuraklık ile mücadelede yeni teknolojiler kullanılması, tarımsal veri temini ve rekolte tahmininde yapay zeka, coğrafi bilgi sistemleri oluşturulması, ortalama yaş düzeyi 60’a dayanan tarım sektöründe genç nüfusun tarıma özendirilmesi şeklinde belirlenmiş hedefler önemli adımlar olarak değerlendirildi.

Bilgiç: Her yerde tarımı yaygınlaştırılmalı

 Orta Vadeli Program’da yıllardan beri her platformda ve toplantıda ifade ettikleri konuların mevcut olduğunun altını çizen Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, tarım sektöründe lojistiğin öneminin altını çizdi. Bilgiç, “Bugün tarımda en büyük sıkıntı lojistik. Siz tarladan bir ürünü bedavaya da alsanız İstanbul’a gönderdiğiniz zaman bir kamyonun nakliyesi 50 bin liradan liradan aşağı tutmuyor.

Bedava bile olsa nakliye ile ürün 7-8 liradan aşağı satılamıyor. Lojistikte yaşanan bu sıkıntıyı önleyebilmenin tek yolu da tarım alanı olabilecek her yerde tarımı yaygınlaştırmak. OVP’de bu konuyu gördüm; tarım için şehirlerin çevresinin kullanılmasını. Bu uygulamalar aksatmadan ve zenginleştirilerek devam ederse başarılı olacağını düşünüyorum” açıklamasını yaptı.

Özdemir: Zaman içinde güçlenmeli

 Açıklanan programın tarım sektörüne yönelik pek çok maddesinin sektörde umut vadettiğini belirten Mersin Ticaret Borsası Başkanı Ö. Abdullah Özdemir, “Sektörümüzün tüm bileşenlerinin bu hedefler etrafında kenetlenmesi, uyum içerisinde çalışması ve programın dirayetle uygulanmasıyla ülkemiz tarımının önemli bir ivme kazanacağı kanısındayız” dedi.

Ele alınan tüm sorunların ve çözüm önerilerinin sektöre moral ve motivasyon kaynağı olduğunu belirten Özdemir şöyle devam etti: “OVP'de tarım sektörümüze yönelik belirlenen hedefler, öncelikler ve tedbirler açısından bizleri ikna eden bir program oldu. Ülkemiz tarımsal hasılada Avrupa’da birinci, dünyada ilk 10 arasında yer alıyor. Bu performansımızın ve rekabetçi gücümüzün güçlenerek sürmesi için taviz verilmemesi en büyük temennimizdir.”

Kestelli: Çevre dostu politikalar dikkat çekici

Orta Vadeli Program’da tarım sektörünün uzun yıllardır çözüm bekleyen yapısal sorunlarına çözüm aranmasının önemine vurgu yapan İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli, programda düşük emisyonlu ve yüksek teknolojiye dayalı üretim tekniklerinin öncelikli hale gelmesi ve yeşil dönüşüm vurgusunun sık sık tekrarlanması gibi çevre dostu politikaların benimsenmesinin dikkat çekici olduğunu söyledi.

Dünyanın içinde bulunduğu koşullarda tarıma yönelik stratejilerin ertelenemez olduğunu belirten Kestelli, şunları söyledi: “Son 30-40 yılda ciddi kayıplar yaşanan tarım arazilerinin yeniden artırılmasına yönelik adımlar, stratejik tarım ürünlerinde hedef yeterlilik oranları belirlenerek üretim planlaması yapılması, jeotermal enerji kaynaklı sera organize tarım bölgelerinin sayılarının artırılmasını son derece olumlu buluyorum.”

Matlı: Zaman kaybetmeden harekete geçilmeli

Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı ise özellikle yeşil dönüşüm odaklı sürdürülebilir, düşük emisyonlu, yüksek teknolojiye dayalı üretim tekniklerinin önceliklendirilmesi, toprak ve su kaynaklarının verimli kullanılması, tarımda genç nüfusun istihdamına yönelik bütünleşik ve çevre dostu politikaların önemine değindi.

Matlı, ayrıca girdi maliyetlerini azaltacak, gıda fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlayacak hedeflerin ortaya konulmasının kritik adımlar olduğunun altını çizdi. OVP'nin geniş ve iyi planlanmış bir program olduğunu belirten Matlı, hedeflenen politika ve tedbirlerin, belirlenen takvim çerçevesinde hiç zaman kaybetmeden hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.

“Sektörümüzün tüm bileşenlerinin bu hedefler etrafında kenetlenmesi, uyum içerisinde çalışması ve programın dirayetle uygulanmasıyla ülkemiz tarımının önemli bir ivme kazanacağı kanısındayız.”

Teke: Kararlı hareket edilirse sonuç alınır

OVP’nin belki de en önemi meselesinin tarım sektörü olması gerektiğine dikkat çeken Tarsus Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Teke,“OVP’de tarım arazilerinin korunması ve amacı dışında kullanımının önüne geçilmesi için hem zorlayıcı hem de özendirici düzenlemelerden bahsedilmiş. Eğer kararlı hareket edilirse ve düzenlemelerin tespitinde tüm paydaşların bilgisine başvurulursa etkin sonuçlar alınacağına inanıyorum” dedi . Teke, OVP'de özellikle tarımsal üretimde verimliliğin artırılması için planlamanın önemi, katma değerli ürünlerin desteklenmesi, genç nüfusun sektöre katkısına etkisi ve sorunların doğru tespit edildiğine dair gösterge olarak görülmesi gerektiğini söyledi.

Orta Vadeli Programın içinde olmalıydı...

'OVP'de hangi konuların yer almasını görmek isterdiniz?’ diye sorulduğunda Mersin Ticaret Borsası Başkanı Ö. Abdullah Özdemir, en son 2001 yılında yapılan tarım sayımının güncellenmesi konusunun da programda yer almasını arzu ettiklerini belirtti. Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, hayvancılıkla ilgili tek bir satır olmadığına değinerek, et ve sütte pek çok sıkıntı yaşandığını hatırlattı.

Ülkemizde, AB standartlarına göre et, süt ve peynir tüketiminin çok düşük olduğunu belirten Bilgiç, "Büyükbaş hayvancılık destekleriyle köylerde besicilik ve süt hayvancılığı geliştirilebilir. OVP’ye bu konunun eklenmesi fayda sağlar diye düşünüyorum. Bir de ithalat yoluyla temin ettiğimiz ve daha çok ektiğimiz bazı ürünlerde desteklerle dışa bağımlılığı azaltmak gerekiyor” diye konuştu.