Mısır'da işler yoluna giriyor

Yener KARADENİZ / Özlem ERMİŞ BEYHAN

İSTANBUL - Mısır'da temmuz ayında ordunun yönetimi el koyması sonrası iki ülke ticaretinde yaşanan sıkıntı sona eriyor. Yönetim değişikliği sonrası Türkiye'den Mısır'a ilk yatırım yıl sonunda Elvan Şirketler Grubu tarafından hayata geçirilecekken, mağazasını geçici bir süre kapatan Damat ise yeni mağaza açma planları yapıyor. Üretimini durduran bir diğer şirket Ülker'de ise üretim çoktan başladı... 

DÜNYA'ya konuşan işadamları, önümüzdeki aylarda eski cirolarına kavuşacaklarını hatta yeni mağaza açacaklarını söyledi. İlişkilerin düzelmesinde, CHP'nin ülkeye ziyaretinin de etkili olduğu belirtiliyor. Türk-Mısır İş Konseyi Başkanı Zuhal Mansfield, iki ülkenin ortak kaderlerinin bulunduğunu, kısa süreli de olsa yaşanan sıkıntıların iki ülke ticaretini etkilemeyeceğini belirtti. Mansfield, Türkiye ile Mısır arasında yaşanacak herhangi bir sorunun bölgenin sorunu olacağına dikkat çekerek kısa süreli yaşanan sıkıntıların geçmişte kaldığını vurguladı. Öyle ki Mansfield, geçen yıl 5.2 milyar dolar olarak gerçekleşen iki ülke dış ticaret hacmi için 2013  hedefini de revize etmeyerek 7 milyar dolarda tuttu. Türkiye ile Mısır arasındaki dış ticaret hacmi yılın ilk yarısında 3.2 milyar olarak gerçekleşmişti. İki ülke arasında başlayan ticareti artık kimsenin druduramayacağını söyleyen Zuhal Mansfiel şöyle konuştu: 

"Ticareti başlatmak sıkıntıdır. Başlayan ticareti durduramazsınız, büyür mutlaka. Mısır'da üretim durmadı, durmayacak da. Çünkü Mısır, siyaset ve ticareti birbirinden ayırt edecek bir ülkedir. İki ülkenin ortak dili ticarettir. Diğer ortaklıkların üzerine bu bizim bonusumuzdur ve gelişmeye devam edecektir. Siyaset bir gün, ticaret her gün yapılır."

Damat yeni mağazalar açacak 

Ekonomide Türkiye'nin güçlü partnerlerinden Mısır'da Türkiye'den 250 kadar firma bulunuyor. Anılan yatırımların toplam büyüklüğü 2 milyar dolar seviyesinde. Özellikle inşaat ve tekstildeki yatırımlar öne çıkıyor. LC Waikiki, Colin's, Yeşim Tekstil Mısır'da öne çıkan Türk tekstil yatırımları... Bölgede mağaza açan Damat-Tween markasının Genel Müdürü Süleyman Orakçıoğlu da satışların devam ettiğini, ilerleyen dönemde yeni mağaza açacaklarını söyledi. Orakçıoğlu, satışlarda sadece kısa süreli bir duraklama olduğunu fakat şu anda her şeyin olağan seyrinde devam ettiğini belirtti. Sıkıntılar döneminde üretimine 3-4 gün ara veren Ülker de üretimini devam ettiriyor.

'CHP'nin Mısır ziyareti çok işimize yaradı'

[PAGE]

'CHP'nin Mısır ziyareti çok işimize yaradı'

Avrupa'nın en büyük iç giyim üreticilerinden Eko Tekstil ve Suwen markasının sahibi Özcan Sümen, Mısır'daki üretiminin hız kesmeden devam ettiğini söyledi. Eko Tekstil, halen Mısır-Giza, Gürcistan-Batum, İstanbul, Zonguldak ve Kırklareli'de üretim yapıyor. Giza'daki fabrikasının olaylar sırasında sadece 2 gün durduğunu anlatan Sümen, "Ancak ülkede Türkiye'nin aldığı tavır sonrası Türk yatırımcılara karşı belirgin bir bakış farklılığı oldu. Kendimizi anlatmakta çok zorlandık. CHP'nin yaptığı Mısır ziyareti bu açıdan çok işimize yaradı. ‘Türklerin hepsi gelişmeleri aynı şekilde okumuyor' dedirtti bu ziyaret" diye konuştu. Eko Tekstil'in Giza fabrikasında halen 600 Mısırlı çalışıyor. Fabrikada 4 Türk yönetici bulunuyor. Sümen, olaylar sırasında Avrupalı alıcıların siparişleri ‘risk var' diyerek azalttığını ama bu açığı Türkiye'deki üretimi ile kapattığını, şimdi ise siparişlerin normale döndüğünü söyledi.

Toplam 2 bin 500 kişilik istihdama ulaştıklarını anlatan Sümen'in en büyük endişesi ihracatta 2023 hedeflerinin tutturulmasında… Sümer, "Bu hedefler, Türkiye'nin organizatör ülke olması stratejisi paralelinde kuruldu. Biz organize edecek, Suriye, Mısır'da ürettirecek, İran'a satacaktık… Oysa son dönemde dış politikadaki gelişmeler ve tavır bunu imkansız hale getirdi" dedi. 

Gürcistan'da üretmek karlı

Suwen ile birlikte 30 milyon euro ciroya ulaşan Eko Tekstil, Marks&Spencer'ın dünyadaki en büyük üreticisi. Aylık 2 milyon adetlik üretimi var. Üretim yaptığı noktalardan biri de Gürcistan. Özcan Sümen, Batum'daki üretim tesisini neden kurduğunu şöyle anlattı: "Batum'a gümrüklerde legal bir yapı kurulamadı. Ancak Gürcistan bizim için çok büyük bir pazarın kapısı. ABD ile serbest ticaret anlaşması da söz konusu. Böyle olunca orada üretim yapmak karlı hale geldi. Türkiye'de asgari ücret için 2002'de ödediğimiz vergi 50 dolardı, şimdi 300 dolara kadar çıktı. Maliyetleri tutturmak zorundayız." Batum'a bir otel yatırımı da olan Sümen, Rize'de de bir otel yaptığını söyledi. Özcan Sümer, Suwen markası ile 15 mağazaya ulaştıklarını, yılsonunda bu rakamın 20'ye çıktığını belirtti. Sümen, "Mağaza sayımız 25'e çıktığında global bir marka olmak için yabancı ortak alabiliriz" dedi. 

"Overlokçunun 5 katı maaşla" girişimci

Özcan Sümen'in hayatı bir başarı hikayesi ve bu hikayenin yazılmasında çok etkili bir cümle var… Sümen, yetiştirme yurdunda okumuş, ekonomi eğitimi aldıktan sonra bir tekstil şirketinde çalışmaya başlamış. Çalıştığı şirkette genel müdür pozisyonuna yükselen Sümen'e bir gün patronu maaşını artırmak isteyerek, "Sana overlokçunun 5 katı maaş" demiş. Sümen için bu söz kendi şirketini kurma yolunda ilk motivasyon olmuş. Bugün Eko Tekstil Avrupa'nın en büyüklerinden ve üretim kapasitesinin yüzde 30 fazlasında sipariş alır durumda. Sümen, "Oysa bugün ben biliyorum birçok iç giyim atölyesi boş duruyor Türkiye'de. Sorun sadece kaliteyi tutturmak değil. Ya vazgeçeceksiniz ya da büyüyeceksiniz. Kümelenmek de büyük fırsat barındırıyor ama Türkiye'de böyle bir kültür yok" diyor.

Mısır'da ticaret canlandı ilk yatırıma biz gittik

[PAGE]

Mısır'da ticaret canlandı ilk yatırıma biz gittik

Geçtiğimiz yılı 150 milyon dolarlık ihracat ile kapatan Elvan Şirketler Grubu, yaşanan olaylar sonra pekçok global firmanın tedirginlikle baktığı Mısır'da yeni dönemin ilk yatırımlarından birine imza atıyor. 130'u aşkın ülkeye ihracat yapan ve Mısır'daki fabrika ile Afrika ülkelerinde bilinirliğini daha da artırmak isteyen Elvan, Kahire'de 20 bin metrekare alan kurulu fabrika için 40 milyon euro yatırım yaptı. Şirketi önümüzdeki ajandasında da Hindistan fabrikası var. Elvan Şirketler Grubu Başkanı Hidayet Kadiroğlu, 3 yıl önce Mısır'a yatırım yapma kararı aldıklarını, fakat yurtiçinde başta Cici olmak üzere yeni yatırımlara odaklanmaları nedeni ile Mısır yatırımının biraz geciktiğini belirtti. Elvan Şirketler Grubu 3 yıl önce ülkedeki teşviklerden faydalanarak Kahire'de 20 bin metrekare bir alan satın almış. Bu arazide yükselen yeni fabrikada üretim için geri sayım başlamış durumda. 

Mısır'da yaşanan siyasi gerilim sırasında ülkede faaliyette olan pek çok şirket üretimi durdurdu. Bu şirketlerden bir bölümü üretime yeniden başladı ancak yeni yatırım planları ertelenmiş durumda. Elvan ise yatırımı erteleme yoluna gitmemiş. Kadiroğlu, bunun nedenini anlatırken ordunun yönetime el koymasının ülkede ticareti yeniden canlandırdığını belirterek ülkedeki gözlemlerini şöyle aktardı: "Karışıklıklar hepimiz için üzücü ama ilerisi için umutluyuz ve Mısır'a güveniyoruz. Geçmiş hükümetin son zamanlarında uzun süredir benzin kuyrukları vardı, piyasada döviz yoktu bu yüzden ticaretimiz sekteye uğramıştı fakat ihtilal ile birlikte benzin kuyrukları bitti, piyasada döviz bollaştı, ticaret hareketlendi. Bu gelişmeler ile biz ülkeye olan ihracatımızı yüzde 10 artıracağız. Halkta Tür ürünlerine karşı sempati hala devam ediyor. Bundan sonraki dönemde de ilişkilerin bir an önce yerine oturmasını temenni ediyoruz."

Mısır'dan Afrika'ya uzanacak

Şu anda ince işlerin yapıldığını yıl sonunda üretime başlayacaklarını dile getiren Hidayet Kadiroğlu, tesis hakkında şu bilgileri verdi: 

"Oradaki tesislerde Türkiye'de ürettiğimiz kategorilere destek olacak ürünleri üretmeyi planlıyoruz. Bu şekilde Türkiye'deki ihracatı düşürmeden Afrika'da da bilinirliğimiz artacak. İlk aşamada 3 hatta günlük 100 ton üretim olacak. İçerde de ciddi bir tüketim hacmi var. Daha önce oraya giden uluslararası firmalar ilk fabrikaları bizim gibi kurdular. İlk fabrikanın ardından 7'nci, 8'inci fabrikayı da açtılar ama yurtiçinde öyle bir tüketim var ki hala ihracata odaklanamadılar." 

Elvan Şirketleri Grubu'nun ülkedeki yatırım hacmi 40 milyon euroya ulaşmış durumda. 2014'ün ilk yarısına kadar istihdam da 200 kişiye ulaşacak. Grubun ülkeye ihracatı ise 10 milyon dolar seviyesinde bulunuyor. 

Suriye'ye ihracat sıfırdan 6 milyon dolara çıktı

Bölgede iç savaşın yaşandığı bir diğer ülke olan Suriye'ye de ihracatta önemli oranda arttı. Son rakamlara göre 2012 Ocak-Ağustos döneminde Suriye'ye 1.5 milyon dolar olan ihracat bu yılın aynı döneminde 44.5 milyar dolara yükseldi. Aynı trendin Elvan şirketler Grubu'nda da görüldüğüne dikkat çeken Hidayet Kadiroğlu, iç savaş öncesi sıfır olan ihracatın 6 milyon dolara kadar yükseldiğini söyledi. Kadiroğlu, "Savaş döneminden sonra özelikle oluşan tampon bölgedeki tüccarlar vasıtası ile ciddi bir sınır ticareti söz konusu. Parayı Türkiye'deki Türk bankalarına yatırıyorlar. Tırlara yüklüyoruz kapıda teslim ediyoruz sonrası onlara ait. Ciddi bir performans yakaladık. Son 1 yılda 6 milyon dolarlık ihracat yaptık. Biz bunun artarak devam edeceğimi düşünüyoruz. Fırınların kapalı olması ve açlık ihtiyacını pratik bir şekilde giderebilmek için daha çok doyurucu kek gibi ürünler gidiyor" dedi. 

Sıradaki fabrika Hindistan'a

Elvan'ın ajandasında bir diğer yatırım alanı ise Hindistan. Elvan'ın şu anda Irak ve Mısır'da ofisi var. Cezayir'de de faaliyete geçmek üzere. 10 milyon dolar ihracat yaptıkları bölgeye ofis açan Elvan, belli kategorilerde belirlenmiş sınırları aşan ülkelere de fabrika kuruyor. Bu anlamda Mısır'ın ardından sıradaki ülkenin Hindistan olduğunu belirten Hidayet Kadiroğlu, "Hindistan hızlı yükselen bir pazar. İthalatçı noktasında gümrüklerde ciddi baskı ile karşılaşıyoruz. Rakip firmaların yatırımları var Hindistan'da. Bizzat fabrika kurdular ülkede. Gümrüklerde hükümete ciddi baskı yapıyorlar. Biz 1 yıl içinde yatırım kararını verip mevcut distribütörümüzün olan bir yeri fabrikaya dönüştürmek istiyoruz" açıklamasında bulundu.