Mermerde geri kalıyoruz!

MAHİR SOLMAZ

DİYARBAKIR - Tüm maden ruhsat izinlerini doğrudan Başbakan’a bağlayan 2012 tarihli genelge doğaltaş sektöründe sıkıntıları artırdı. Genelgeden sonra genişletilecek ya da yeniden açılacak ocakların durduğunu, mevcut ocaklarıyla yetinmek zorunda kaldıklarını belirten sektör temsilcileri, genelgenin üretim ve ihracatlarını da düşürdüğünü ifade etti. Mermerde modanın gerisine düşmemek için sektörün 2-3 yılda bir dünya piyasasına yeni ürün sürdüğüne dikkat çeken doğaltaşçılar, genelgenin yeni ürün çabalalarına da zarar verdiğini dile getirdi. Sektörde bir başka sorunun da pek çok yatırımın izinler durdurulunca atıl duruma düşmesi olduğu ifade edildi.

ÜNAL: Genelge nedeniyle beklemek sezonun kaybolmasına yol açar

Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünal, Başbakan’ın iyi niyetle hareket ettiğinden şüpheleri olmadığını belirterek, “Ancak kendilerine bilgi aktarımında eksiklikler olduğunu tahmin ediyoruz.Zira sektörümüz mevsimlerle sınırlı sezonlar yaşıyor. Ülkemizde 12 ay çalışan açık işletme de, 6-7 ay çalışan işletme de var. Sektörde kısa dönem çalışılmasının nedeni mevsim şartlarının zor geçmesidir. Hal böyle olunca bir de genelge için beklemek sezonun tamamen kaybolmasına neden oluyor. Bunun da Sayın Başbakan’a iletilmesi gerekir” dedi.

Çin’e blok mermer ihracatının eleştiri konusu yapılmaması gerektiğini ifade eden Ünal, “Çin blok ürün alıyor ama ABD hiç blok ürün almıyor, bizden nihai ürün talep ediyor..Bazı ülkelere ise yarı mamül ihraç yediyoruz. Bu konuda yanlış bir müdahale sektörü çok zorlayabilir. İhracatta olumsuzluk yaşamamız başka ülkelerin ekmeğine yağ sürer. Böyle bir duruma fırsat verilmemelidir. Bürokrasi ve kırtasiyecilikten kurtulabilirsek iyi niyetle ve dürüstçe çalışırsak bulunduğumuz yerden çok çok farklı yerlere gelebileceğimize inanıyoruz. Başbakan’ın Van konuşmaları biraz şevkimizi kırsa da umudumuzu kaybetmedik. Sektör için iyi haberler bekliyoruz”açıklamasını yaptı.

TÜRKMEN: Pazarda güçlü olmazsak yerimizi başka ülkeler doldurur

TÜMMER Yönetim Kurulu Üyesi Ferah Türkmen de Haziran 2012’de yürürlüğe giren genelgenin madencilik sektörünün sıkıntılarını artırdığını savunarak, “Henüz açıklık kazanmış bir şey yok. Her türlü sektörel ve bölgesel sorunlarla boğuşarak, kırsaldan başlayarak ciddi bir istihdam yaratan mermer ve doğaltaş sektörü genelge nedeniyle adeta boğulmuş durumda. Yeni ocaklar açılamaz oldu. Pek çok yatırım izinler durdurulunca atıl durumda kaldı. Oysa pazarda güçlü olunmaz ise mutlaka yerimiz başka taşlar ve ülkeler tarafından doldurulur” dedi. Yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen sektörün 2013 yılını umutla ve katma değer yaratmaya devam ederek geçirdiğini kaydeden Türkmen, “İhracatımızdaki artış da dikkatlerden kaçmıyor. Tabii bir de blok satışımız sorgulanıyor. Bloku nereye satıyoruz? Çin ve Hindistan’a. Peki satmazsak ne olur? Mermer sektörü biter. Çin zaten tüm dünyadan hammadde ithal ediyor. Biz vermediğimiz takdirde yerimizi başka bir ülke dolduracaktır. Madencilik sektörünün önü açılmaz ise 2023 yılı için belirlenen hedefe ulaşmak hayal gibi” şeklinde konuştu.

TUTAL: Maden Bakanlığı kurulsun, işler tek noktadan hızlı bir şekilde çözülsün

Diyarbakır Mermerciler ve Madenciler Derneği (DMD) Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Tutal, 16 Haziran genelgesinin hazırlanma sürecinde Başbakan’a yanlış bilgiler gittiğini düşündüklerini belirterek, “Bu genelge maden sektörüne kilit vurdu. Ruhsatlar durdu. Devirler durdu. İdam cezamız onanmış, bekliyoruz durumundayız şu anda. Mermer sektörü 2- 3 yılda bir yeni ürün sahaya sürme zorunluluğu olan bir sektör. Eğer yeni ürününüz olmazsa dünya pazarında yavaş yavaş yok olursunuz. Bu da ülke ekonomisine büyük darbe vurur. Başbakan bu genelgeden vazgeçmeli. Ayrıca Maden Bakanlığı kurulsun. İşlerimiz tek noktadan hızlı bir şekilde çözülsün. Mermer sektörü bir dönem bölgemizin lokomotif sektörü durumundaydı. Bölge bu ürünü 12- 13 yıldır üretiyorudu. Şimdi elimiz kolumuz bağlı” dedi.

GÜR: Dünyadan talep gören Burdur beji de genelgeye takıldı

Gür Mermer firma sahibi Ali Gür, Başbakanlık genelgesinin sektöre büyük darbe vurduğunu ifade ederek, “Genişletilecek ya da yeniden açılacak ocaklar durdu. Mevcut ocaklar ile yetinmek zorunda kaldık. Üretim ve ihracat düştü. Burdur beji olarak ön plana çıkan taşımıza dünyadan talep vardı. Büyük firmalar geldi, ocak buldular, devir aldılar. Verimli bir şekilde çalışmaya başlamışken genelgenin çıkması ile birlikte izinlere takılıp kaldık. Hızımız düştü. Başta Burdur olmak üzere ülke ekonomisi zarar gördü. Her platformda bu konudaki talebimizi dile getirdik. Ama bir arpa boyu yol alamadık” diye konuştu.

SEKTÖRÜN FIRSATLARI
• Avrupa’da doğaltaş rezervlerinin tükenmeye başlamasıyla yaşanan üretim düşüşü
• Jeolojik yapısı gereği verimli yeni rezerv alanlarının var olması ihtimali
• Dünyada doğaltaş ürünlerine talebin her geçen yıl artma trendinde olması
• Sektörde ikinci ve üçüncü nesil temsilcilerin firma yönetimlerinde daha çok yer alması
• Bütün kıtalarda Türk mermerine olan talebin artıyor olması

SEKTÖRÜN SORUNLARI
• Toplam üretim maliyetinde enerji giderlerinin yüzde 35’lere ulaşması rekabet gücünü azaltıyor
• İşletmeye geçiş sürecinde izinler konusunda yaşanan bürokratik zorluklar.
• Orman izinleri için verilen ağaçlandırma bedelleri dışında doğaya kazandırma işlemlerinin de
işletmeciye ödetilmesi
• Bir kızılçam ormanı ile kıraç bir ‘orman alanı’ değerinin işletmeci için aynı tutulması.
• Kamu kurumlarının ithal doğaltaş kullanımına olan eğilimi.
• Yargı sürecinde karşılaşılan bilirkişilerin yetersiz kalması ve onların seçilme yöntemleri
• Her kademede karşılaşılan çevre baskısı
• Terör nedeniyle yeni kaynak aramalarının yapılamıyor olması.
• AB uyum sürecinde madencilik karşıtı düzenlemelerin oluşturulması eğilimi