'Merkez'in 'faiz koridoru' devrede... Dr. Mahfi Eğilmez faiz değişikliklerini tek tek anlattı

Merkez Bankası 2024'ün son faiz kararını açıkladı, marttan beri yüzde 50’de sabit tuttuğu politika faizini yüzde 47,5'e indirdi. Banka, borç alma ve borç verme faizini yüzde 46 ve yüzde 49 olarak belirlerek faiz koridorunu da daralttı.

İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, bugünkü blog yazısında, Merkez Bankası'nın gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık marjla belirlenmesine karar verdiğini anımsattı.

Eğilmez, bu kararın politika faizi olarak kabul edilen 1 hafta vadeli (repo ihalesi yoluyla) borç verme işleminin yanına gecelik borç verme ve alma işleminin de yeniden faiz koridoru uygulamasının devreye sokulduğunu gösterdiğini ifade etti.

Deneyimli iktisatçı, son oranların ardından şekillenen tabloyu şöyle aktardı:

Eğilmez, tabloda yer alan tanımları da şu sözlerle açıkladı...

1 Haftalık Repo İhalesi Yoluyla Borç Verme nedir?

TCMB, açık piyasa işlemleri yapmaya yetkili kuruluşlardan, ileri bir tarihte geri satmak taahhüdüyle menkul kıymet alır. Burada süre bir hafta olarak uygulanmaktadır. Bir haftalık vade sonunda TCMB menkul kıymeti geri verir ve yüzde 47,50 faizle birlikte verdiği anaparayı geri tahsil eder.

Gecelik Borç Verme / Alma nedir?

Gecelik fonlama faizi Merkez Bankasının gecelik olarak borç almak ya da borç vermek isteyen bankalara yönelik uyguladığı faiz türüdür. Bugünkü oranlara göre TCMB gecelik borç aldığında yüzde 46 faiz vermekte, gecelik borç verdiğinde yüzde 49 faiz almaktadır.

Geç likidite penceresi nedir?

Merkez Bankasının son borç verici (lender of last resort) sıfatıyla, gün sonunda ödeme sistemlerinde ortaya çıkabilecek sorunların önlenmesi için bankalara geçici nitelikteki likidite ihtiyaçlarını karşılamaları için teminatları karşılığında sağladığı Türk lirası borçlanma imkânıdır. Gün sonunda ellerinde likidite fazlası olup da bunu TCMB’ye yatıranlara Banka herhangi bir faiz vermemektedir.

Reeskont İşlemlerinde İskonto nedir?

TCMB, bankaların geçici likidite ihtiyaçlarını gidermek üzere verecekleri ticari senet ve vesikaları reeskont faizi denilen bir oranda faiz almak kaydıyla reeskonta kabul edebilir.

Avans İşlemleri nedir?

TCMB, reeskonta kabul edebileceği senetler karşılığında avans da verebilmektedir. Avans için  teminat olarak alınan bu senetler; ticari senet ve belgeler, devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahvillerdir.