MB: TL'de değer kaybının birikimli etkileri hafifledi

İSTANBUL  - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, haziran ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonunun yüzde 9,16'ya gerilediği anımsatılarak, "Gıda grubunun yüksek seyri tüketici fiyatlarındaki düşüşü sınırlamıştır. Bu dönemde, Türk Lirası'ndaki (TL) değer kaybının birikimli etkileri hafiflerken çekirdek göstergelerde yıllık enflasyon nispeten yatay bir seyir izlemiştir" denildi. 

TCMB Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, haziran ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonunun yüzde 9,16'ya gerilediği ve gıda grubunun yüksek seyrinin tüketici fiyatlarındaki düşüşü sınırladığı belirtilerek, bu dönemde, TL'deki değer kaybının birikimli etkileri hafiflerken çekirdek göstergelerde yıllık enflasyonun nispeten yatay bir seyir izlediği kaydedildi. 

Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,31 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9,16'ya geriledi. Bu dönemde yıllık artış oranı Özel Kapsamlı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Göstergesi-H (ÖKTG) endeksinde yüzde 10,17 ile yatay seyrederken ÖKTG-I endeksinde sınırlı bir düşüşle yüzde 9,65'e geriledi. 

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda grubunun katkısı 0,36 puan düşmüş, enerji ve hizmet gruplarının katkısı da sınırlı miktarda geriledi. Diğer alt grupların katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmedi. 

Haziran ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 0,88 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu şoför kurs ücretlerindeki bazın da etkisiyle yüzde 8,18'e geriledi. Gıda enflasyonundaki seyir yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz yönde etkilemeye devam etti. Bu doğrultuda lokanta otel grubunda yıllık enflasyon, hizmet alt kalemleri arasında en yüksek seviye olan, yüzde 13,22 oranına yükseldi. 

Kira yıllık enflasyonu yüzde 6,80 ile yukarı yönlü seyrini sürdürdü 

Bu dönemde kira yıllık enflasyonu yüzde 6,80 ile yukarı yönlü seyrini sürdürdü. Öte yandan, hizmet grubu diğer alt kalemlerinde ılımlı seyir korundu. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubu enflasyonu ana eğiliminin yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini koruduğuna işaret etti. 

Temel mal grubu yıllık enflasyonu haziran ayında yüzde 11,4 ile yatay bir seyir izledi. Dayanıklı tüketim malları fiyatları TL'nin nisan ve mayıs aylarında sergilediği değerlenme eğilimi sonucunda mayıs ayının ardından bu dönemde de aylık bazda geriledi. Buna karşılık, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir şekilde hissedildiği giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi sürdü.  

Giyim fiyatlarında ise haziran ayı indirimlerinin bir önceki yıla kıyasla daha sınırlı kalması ile grup yıllık enflasyonu yüzde 8,5 düzeyine yükseldi. Sonuç olarak, temel mal fiyatları bir önceki aya benzer bir görünüm sergilemiş, dayanıklı tüketim mal fiyatları azalış gösterirken diğer gruplar üzerinde TL'deki birikimli değer kaybının gecikmeli etkileri yavaşlamakla birlikte sürdü. Bu doğrultuda, mevsimsellikten arındırılmış veriler grup enflasyonunun ana eğiliminde belirgin bir iyileşmeye işaret etti. 

Haziran ayında enerji fiyatları yüzde 0,40 oranında yükseldi. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak yurt içi akaryakıt fiyatları yüzde 1,42 oranında artarken, katı yakıt ve tüp gaz kalemlerinde fiyat düşüşleri görüldü. Bu gelişmelerle yıllık enerji enflasyonu yüzde 4,25'e gerileyerek ılımlı seyrini korudu. 

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yaklaşık 1,6 puanlık düşüşle yüzde 12,47'ye geriledi. İşlenmemiş gıda grubu fiyatları sebze ve beyaz et fiyatları kaynaklı olarak düşmüş ve grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle yüzde 12,7'ye geriledi. Bu dönemde endekse yeni giren taze meyve fiyatlarının yüksek seyri işlenmemiş gıda fiyatlarındaki azalışı sınırladı. 

Öte yandan işlenmiş gıda fiyatları arz yönlü sorunlara bağlı olarak yukarı yönlü seyrini sürdürdü. Bu grupta yıllık enflasyon alt gruplar geneline yayılan artışlarla yüzde 12,2'ye yükseldi. Ekmek ve tahıllar alt grubu fiyatlarındaki artış eğilimi yurt içi buğday fiyatlarındaki yükseliş paralelinde bu dönemde de sürdü. Diğer işlenmiş gıda grubunda ise et ve süt ürünleri ile çay ve şeker fiyatlarındaki artışlarla beraber yükseliş eğilimi devam etti. 

Yİ-ÜFE 

Yurt içi üretici fiyatları haziran ayında nispeten yatay seyretti ve grup yıllık enflasyonu yüzde 9,75'e geriledi. Bu dönemde uluslararası emtia fiyatlarındaki artışa paralel olarak petrol ürünleri yüzde 1,72, ana metal sanayi fiyatları ise yüzde 0,61 oranında yükseldi. 

Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatları yatay seyretti ve grup yıllık enflasyonu yüzde 12 seviyesine geriledi. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, haziran ayında dayanıksız tüketim malları fiyatlarında azalış kaydedilirken, diğer ana gruplarda fiyatlar sınırlı oranda yükseldi.  

Dayanıksız tüketim malları grubunda yıllık enflasyon büyük ölçüde gıda imalatı fiyatları kaynaklı olarak yüzde 13 seviyesine geriledi. Yıllık enflasyon dayanıklı tüketim mallarında yatay seyrederken, ara ve sermaye mallarında gerilemeye devam etti. Sonuç olarak, imalat sanayi fiyatları son aylarda yatay bir seyir izleyerek tüketici fiyatları üzerinde maliyet yönlü baskıların hafiflediğine işaret etti.