Makineciler dönüyor, dericilere ‘üretime gelin’ deniliyor

GAMZE ŞENER

İSTANBUL - Rusya’nın AB ile kötü giden ilişkileri, beklenenin aksine Türk ihracatçısı için krizi fırsata çevirme yolu olmadı. Özellikle hazır giyim, deri ürünleri, makine, demir ve demir dışı metallerde düşüş gözlenirken; yaş sebze ve meyvede ise beklenen artışın oldukça gerisinde kalındığı görülüyor. Bu süreçte, makine sektöründe çok sayıda şirketin Rus pazarından geri çekildiği belirtiliyor. Deri ürünleri sektöründe de Ruslar’dan üretim talebi aldıklarını söyleyen TÜRDEV Başkanı Ruken Mızraklı, “Rusya’da üst düzey devlet yöneticileriyle yaptığımız toplantılarda, üretimi Rusya’ya kaydırmamıza yönelik talepler geliyor” bilgisini verdi. 

AB ile yaşadığı politik ve ekonomik kriz, petrol fiyatlarının düşmesi, rublenin durmadan kan kaybetmesi, Rusya’yı son dönemde bir darboğazın içine soktu. Aylar önce Rusya’daki bu kötü gidişin, Türk ihracatçısına olumlu geri dönüşleri olacağına dair güçlü bir beklenti olsa da ekim ayı ihracat rakamları durumun böyle olmadığını gösterdi. Geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında Rusya’ya ihracatımız yüzde 20 düştü. Türkiye’nin lokomotif sektörleri olarak görülebilecek çok sayıda sektör de bu düşüşten payını aldı.

TİM Sektörler Konseyi Makine ve Aksamları Sektör Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, Rusya’da gerçekleşemeyen beklentilerle ilgili, “Fırsatın aksine bundan sonra mevcut durumu korumak bile bizim için bir başarı olacaktır” dedi. Son aylarda kendileri için umut vaateden Rus pazarından çok sayıda makinecinin geri dönmek zorunda kaldığını ifade eden Dalgakıran, Rus eknomisinin durma noktasına geldiğini belirtti ve “Rusya önümüzdeki yıl yüzde sıfır büyüme açıkladı. Fırsattan bahsetmek için ekonominin canlı olması lazım. Yaptırımlar yüzünden önümüzdeki yıl bizim için durum eksi bile olabilir” diye konuştu. 

Dericilerin en büyük pazarı düşüşte 

Deri sektörünün lider ihracat pazarı Rusya, ihracat rakamlarına bakıldığında deri ürünlerinde bile küçülmeye gitmiş görünüyor. Geçen yılın ilk 10 aylık rakamlarına bakıldığında Rusya’ya 402 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilirken; bu yılın aynı döneminde ise 337 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti. Ukrayna’da yaşanan krizin, Rusya’da gergin bir ortam yarattığını kaydeden TÜRDEV Başkanı Ruken Mızraklı, insanların daha tedbirli olmaya başladığını söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Bireysel kredilerde Rus bankaları artık kredi vermekte imtina etmeye başladı. Tüketiciler eskisi kadar rahat kredi kullanamıyor. Bizler durumu değiştiremeyiz. Deri sektörü olarak pazar çeşitlendirmeye çalışıyoruz. Çin, ABD gibi hedef pazarlara yönelmeye başladık. Üretimi daha fazla Rusya’ya kaydırın gibi talepleri oluyor. Üst düzeyde, devlet yöneticileriyle yapılan toplantılarda bu beklentilerini hep dile getiriyorlar ama bunu hemen yapmak kolay değil. Kalifiye eleman ve uygun ortam gerekiyor.” 

Hazır giyim de daralmadan nasibini aldı 

İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki de Rusya’dan gelen haberlerin gelecek aylarda ihracatçıyı zorlayacağını dile getirdi. İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi de Rusya’da son dönemde yaşanan daralmanın bir süre daha devam etmesini beklediklerini kaydetti ve şunları söyledi: “Uzak Doğu’ya nazaran umarım biz daha kısa sürede atlatırız. Ruble ile ticaretin hızlandırılması konusunda çalışma yapıyoruz. Şu an o bölgede, işyeri olan firmalarımıza devletin daha ciddi şekilde destek vermesi en azından devlet yardımlarını hızlandırması gerektiğini düşünüyoruz.”

Rusya’da ithal her mal pahalı hale geldi 

İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Ünal da “Rusya’daki tüketici için ithal mal her alanda pahalı hale geldi. Taze sebze meyvede hüsrana uğramamız söz konusu olmaz. Hafif de olsa satışlarda bir düşüş olabilir. Bizim sektörümüz bisiklete binmek gibidir, durduğunuz zaman düşersiniz. Şu anda sezondayız. Mal sevkiyatına devam ediyoruz. Türk işadamlarının orada dağıtım sevkiyatına yönelik anlaşmaları var. Bugünden yarına bir değişme olmaz” dedi