Limanlar hareketlendi beklentiler olumluya dönüştü

Türkiye Liman İşletmecileri DerneğiTÜRKLİM Başkanı Aydın Erdemir Ocak Haziran 2023 döneminde Türkiye’deki limanların dış ticaret performansını ve kruvaziyer gemi trafiğini Dünya’ya değerlendirdi.

Aydın Erdemir deprem sonrası dönemde İskenderun Limanı’nın gerek yük gerekse konteyner elleçleme rakamları konusunda önemli bir toparlama yaşadığını belirterek "Deprem sonrası konteyner elleçleme rakamları olağanüstü düşen İskenderun Liman Başkanlığı içindeki limanlarımızda (İskenderun Limak ve Assan) konteyner hareketi yeniden hızlı bir şekilde yükselişe geçti ve depremden önceki ve 2022 yılındaki aylık elleçleme rakamlarına yaklaşıldı.

Yapılan bakım ve onarım çalışmalarıyla yeniden daha aktif hale gelen liman tesislerinin katkısıyla İskenderun Liman Başkanlığı’ndaki elleçlenme rakamlarının da yeniden yükselişe geçtiğini görüyoruz”dedi. Aydın Erdemir'in sorularımıza yanıtları şöyle:

Limanlarımızda 2023 ilk yarı performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?

2023 yılının ilk yarısında (Ocak-Haziran) elleçlenen tonajları 2022 yılının aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda 11,6 milyon ton eksiğiyle toplamda yaklaşık 260,9 milyon ton yükün elleçlendiğini görüyoruz. Mart ayından bu yana sürekli pozitif olan ithalat yüklerinde Ocak-Haziran ayları toplamında yüzde 8,39 oranında bir büyüme izliyoruz.

Fakat ithalattaki bu büyümeye karşın en büyük düşüş ise yüzde 16,70 ile ihracat yüklerinde meydana geldi ve yine ihracatı yüzde 16’lık düşüş oranıyla transit yükler izledi. Kabotajdaki düşüş oranı ise yüzde 9,20 seviyesinde bulunuyor. Ocak ayından bu yana düşme eğiliminde olan toplam yük hareketi ithalattaki büyüme ile negatif pozisyonundan ilk kez pozitife geldi. Ve Haziran ayında çok sınırlı da olsa yüzde 0,1 oranında bir büyüme ortaya çıktı.

Bu durum bize Haziran ile birlikte limanlarımızdaki hareketliliğin daha pozitife döneceğini de gösteriyor. Toplam yükte artan ithalata ilave olarak düşüş eğilimi giderek azalan ihracat, kabotaj ve transit yüklerle birlikte yılın ikinci yarısı için daha olumlu gelişmelerin olacağını bekliyoruz.

Kocaeli Limanı İlk sırada

 Toplam elleçlenen yükte limanların konumu nasıl?

 İlk yarıda toplam yükte Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı 40 milyon ton ile en fazla yük elleçlemesi gerçekleştirirken, Aliağa Bölge Liman Başkanlığı 40,5 milyon ton ile Kocaeli’ni takip ediyor ve 28,6 milyon ton ile Ceyhan Liman Başkanlığı üçüncü, 28,5 milyon ton ile İskenderun Bölge Liman Başkanlığı da dördüncü sırada bulunuyor.

Türkiye’de en fazla yük elleçlemesi gerçekleşen ilk 10 liman başkanlığı toplam yükün yüzde 84,5’ini elleçlemeye devam ediyor.Konteyner elleçlemesinde ise Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı toplamda 1,6 milyon TEU ile ilk sırada yer alırken onu 1 milyon TEU ile Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı izlerken, 971.458 TEU ile Mersin Bölge Liman Başkanlığı üçüncü, 824.464 TEU Tekirdağ Liman Başkanlığı dördüncü durumda.

Konteyner taşımalarında ilk yarı sonunda rakamlar nasıl seyrediyor?

Limanlarımızda 2023 yılının ilk yarısında 2022 yılının aynı dönemine kıyasla 291.335 TEU azalışla yaklaşık 6,1 milyon TEU konteyner elleçlendi ve bu sonuçla yüzde 4,56 oranında bir düşüş yaşandı.

2023 yılının ilk yarısında en büyük düşüş yüzde 17,22 ile transit yüklerde yaşanırken, onu yüzde 5,86 ile kabotaj takip ediyor. Geçmiş aylara göre ihracatta yaşanan artışla birlikte önemli bir toparlanma oldu ve bundan dolayı da ilk yarı toplamında ihracat konteynerdeki artış yüzde 0,24 ile pozitife döndü. İthalat konteynerlerinde de bir önceki aylara göre yaşanan büyük düşüş oranları hız keserek azaldı ve ilk yarıda düşüş oranı yüzde 2,91 oranında kaldı.

Özellikle yılın başından bu yana, Karadeniz’deki çatışma nedeniyle sürekli düşen transit konteynerdeki gelişmeler Haziran ayında yeniden hızlı bir şekilde olumluya döndü ve böylelikle transit konteynerde beklentilerimizin de çok üstünde yüzde 17,2 seviyesinde bir büyüme gerçekleşti. Kurun ihracata olası etkilerinin üçüncü çeyrekte daha fazla görüleceği, böylelikle verilerin daha olumlu seyredeceği düşünüldüğünde özellikle konteynerde önemli bir toparlanmanın yaşanacağını öngörebiliriz.

Kruvaziyer limanlarında son 8 yılın en yüksek rakamı

Ocak-Mayıs ayı sonunda son 8 yılın en yüksek yolcu sayısına ulaşan Kruvaziyer limanlarda 2023 yılının ilk yarısında toplamda 482 bin 925 yolcuya ulaşıldığını kaydeden Aydın Erdemir şu bilgileri paylaştı: “2022 yılının ilk yarısında 255 bin 827 yolcu ağırlayan limanlarımız 2023 yılının aynı döneminde yüzde 47 oranında artış yaşadı.

2023 yılının ilk yarısına baktığımızda; 2015 yılından sonra son 8 yılda ulaşılan en yüksek yolcu sayısına ulaşılmış olması kruvaziyer limanlarımızın yeniden yükselişe geçtiğini gösteriyor Bu gelişmeler yıl sonunda sektörün hedefi olan 1,5 milyon yolcunun da üstüne çıkılacağına işaret ediyor.

2,3 milyon yolcu sayısı ile zirveyi 2013 yılında yaşayan kruvaziyer limanlarımız 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde 726 bin 844 yolcu ağırlarken devamında sürekli düşüşe geçen yolcu sayısı 2014 yılında 538 bin 801, 2015 yılında 647 bin 719 olmuş, izleyen yıllarda ise 200 binli rakamlarının altına inerek yaşanan pandemi ile birlikte 2019 yılından sonra bütünüyle sonlanmıştır. Kruvaziyer limanlarımıza ilk yolcunun 2021 yılının Ekim ayında geldiğini düşündüğümüzde 2022 yılı bir toparlanma yılı olurken,2023 yılı ise potansiyelimizi test edeceğimiz bir yıl olarak son derece kritiktir."

Türkiye’de kruvaziyer gemilerin yanaşabildiği limanlara göre yolcu dağılımı bilgisini aktaran Erdemir’in verdiği bilgiye göre Ocak-Haziran aylarında Türkiye’ye gelen kruvaziyer yolcunun yüzde 53,6’sı Kuşadası limanına, yüzde 24’ü Galataport’a, yüzde 4,8’i Bodrum’a, yüzde 4,2’si Çeşme’ye, yüzde 3,3’ü Antalya’ya, yüzde 1,9’u Çanakkale’ye, yüzde 1,7’si Marmaris’e ve yüzde 1,6’sı da İzmir’e geldi. Kuşadası ve Galataport toplam yolcunun yüzde 77,5’ini ağırlarken ilk 8 kruvaziyer limanı ise toplamda yüzde 95’lik paya sahip bulunuyor.