KOBİ’lere verilen kredi 4’e katlandı

ECE CEYHUN

Geçen yıl KOBİ kredilerindeki artış, 2016'daki artışın 4 katına ulaştı. 2016 yılında bankacılık sisteminden KOBİ’lere 21 milyar TL kaynak aktarılırken 2017 yılında bu miktar 82 milyar TL olarak gerçekleşti. Geçen yıl sistemdeki toplam kredi artışı 281 milyar TL ile 2016’nın iki katına ulaşırken KOBİ kredilerine bireysel krediler de eklendiğinde aslan payı ağırlıklı olarak ‘küçük’lerin oldu. Krediler cephesinde kamu ve katılım bankaları hacimlerini sektör ortalamalarının üzerine çıkardı.

Krediler maraton koşarken mevduat ise yaya kaldı. 2016’da 123 milyar TL artan mevduat hacmi 2017’de sadece 131 milyar TL artarak 1.3 trilyon TL’ye çıktı.

Bankacılık sektörünün krediler cephesinde 2017’nin hikayesi Hazine destekli Kredi Garanti Fonu kefaleti oldu. Piyasada yaşanan canlanma bankacılık sektörünün verilerinde de net olarak görünüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık bültenlerinden derlenen verilere göre 2.1 trilyon TL’ye yükselen toplam kredi hacminde artışlar rekor seviyelere geldi. Geçen yılın ilk 9 ayında hızlı bir tırmanış gösteren toplam kredi hacmi son çeyrekte normale döndü. Toplam mevduat hacmi ise yıl boyunca aynı hızda büyüse de TL ve yabancı para mevduat artış hızlarında dalgalı bir seyir yaşandı.

29 Aralık tarihli verilere göre toplam kredi hacminin yüzde 19 artışla 2.1 trilyon TL olduğu sektörde bu rakamın 1.4 trilyon TL’sini TL cinsinden, 703.4 trilyon TL’sini ise yabancı para cinsinden kullandırılan krediler oluşturdu. Geçen yıl TL kredilerdeki artış yüzde 25 olurken, yabancı para kredilerindeki artıştan kur etkisi arındırıldığında yerinde saydığı görüldü.

Bireysel 500 milyar TL sınırında

Rakamlara, kurumsal/bireysel ayrımıyla bakıldığında ise yüzde 21’lik artış hızı yakalayan kurumsal kredi hacmi 1.6 trilyon TL oldu. Bireysel tarafta hacim 500 milyar TL sınırına dayanarak, 486.6 trilyon TL’ye ulaşırken artış hızı yüzde 16 olarak hesaplandı. Geçen yıl bir dikkat çekici noktada belli kredi hacimlerinde belli eşiklerin aşılması oldu. Kurumsal krediler geçen yıl 1.5 trilyon TL eşiğini aşarak 1.6 trilyon TL’ye gelirken büyük işletmelere akan krediler 1 trilyon eşiğini aştı ve 1.1 trilyon TL oldu. KOBİ kredileri ise 500 milyar eşiğini aşarak 513.5 milyar TL’ye çıktı.

Miktarsal olarak bakıldığında ise rakamlar daha çarpıcı bir resmi gösteriyor. 2016 yılında sabit kurlarla toplam kredi hacmindeki artış 141 milyar TL’ydi. Bu rakam 2017 yılında 281 milyar TL’ye yükselirken bir yıl önceye göre ikiye katlanmış oldu. Kurumsal kredilerde de miktar artışı iki katı bir büyümeyi işaret ederken bu segmentte KOBİ kredilerindeki miktarsal artışın ise dörde katlandığı dikkat çekiyor. 2017 yılında kredi artışının 214 milyar TL’si kurumsal kredilerden gelirken bunun da 82 milyar TL’si KOBİ ve 132 milyar TL’si büyük işletmelerden kaynaklandı. Sektörde kredi büyümesinin artış hızı ortalama yüzde 19 olurken bu hız katılım bankalarında yüzde 26, kamu bankalarında yüzde 27, özel bankalarda yüzde 15 ve yabancı bankalarda yüzde 16 oldu.

Mevduat yıl boyunca aynı hızda büyüdü

Kredilerin 2.1 trilyon TL arttığı yılda mevduat hacminin geldiği nokta 1.3 trilyon TL oldu. Mevduat artış hızı 2017 yılı boyunca yüzde 11 oranında arttı. Buna karşılık, TL mevduat ve YP mevduat artış hızlarında dalgalı bir seyir yaşandı. TL mevduat artışı yüzde 12 olurken sabit kurlarla yabancı para mevduatındaki artış yüzde 7 oldu.

Miktarsal bazda bakıldığında mevduat tarafında yabancı paradaki artış dikkat çekti. 2016’da 123 milyar TL olan mevduat büyümesi 2017’de 131 milyar TL’ydi. Buna karşılık TL mevduatta artış hızı 2016’daki 134 milyar TL’lik artışın gerisinde kalarak 106 milyar TL oldu. 2016’da DTH’lar 11 milyar TL azalmıştı. 2017 ise 24 milyar TL’lik artış gösterdi. Repo hacmi önemli ölçüde azalırken, yurtdışı borçlanma yaklaşık aynı kaldı. Hızlı kredi büyümesine rağmen, ticari mevduat artış hızı 2016 yılına göre yavaşladı. Tasarruf mevduatındaki artış 78 milyar TL ticari mevduattaki artış 32 milyar TL ile 2016’daki 42 milyar TL’lik artışın altında kaldı.