KOBİ'ler için yeni teminat sistemi yolda

Türkiye'de sayıları yaklaşık 3 milyon olan KOBİ'lerin finansmana erişimi kolaylaştırmak ve “teminat” sorununa çözüm bulmak amacıyla başlatılan çalışma son aşamaya geldi.

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek,“taşınır teminat sistemi”ne dönük hazırladıkları kanun taslağını Eylül ayına kadar Meclise sunacaklarını belirterek, yeni düzenleme ile KOBİ'lerin artık kredi çekerken taşınırını teminat gösterebileceğini bildirdi.

Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, KOBİ'lerin Türkiye'deki işletmelerin yüzde 99,8'ini oluşturduğunu, bunların finansmana kolay erişimine büyük önem verdiklerini vurguladı.

KOBİ'lerin finansman sağlama amacıyla kullandıkları krediler için bankaların teminat istediğini ancak esnafın teminat imkanlarının kısıtlı bulunduğunu ifade eden Şimşek, bunun da finansmana ulaşma noktasında sıkıntı oluşturduğunu söyledi.

KOBİ'lerin varlıklarının yüzde 25'ini gayrimenkul gibi taşınmazlardan, yüzde 75'inin de alacakları, stoktaki malları, makine ve teçhizat, fikri mülkiyet hakları gibi taşınır varlıklardan oluştuğuna dikkati çeken Şimşek, tüm dünyada olduğu gibi Tükiye'de de bankacılık ve finans kesiminin taşınırların rehin ya da teminat olarak kullanılmasını riskli bulduğunu kaydetti. 

Bu nedenle bankaların taşınır teminat üzerinden kredi vermede çekimser davrandığını anlatan Şimşek, Dünya Bankasının her yıl yayımladığı iş kolaylığı endeksinde Türkiye'nin sıralamasının kötü olduğunu, finansmana erişim açısından 189 ülke içinde 79'uncu sırada yer aldığını belirtti. 

Bunun üzerine Dünya Bankasına bir rapor hazırlattıklarını ve bu raporda Türkiye'deki KOBİ'lerin krediye erişiminin röntgenin çekildiğini ifade eden Şimşek, şöyle devam etti: 

“Dünya Bankasının bu raporunda Türkiye'nin 3 konuda eksikliği bulunuyor. Eksikliklerden ilki rehne veya teminatlara ilişkin mevzuatın parçalı olması. İkincisi taşınır teminatın paraya çevrilebilmesinin sadece mahkeme yoluyla olması ve mahkeme yoluyla icranın doğal olarak uzun sürmesi. Dünya Bankası bu kapsamda mahkeme dışı icra yollarının geliştirilmesini öneriyor. Üçüncü olarak da kredi verilirken taşınır teminatların bankalar tarafından rehin alınması nedeniyle, şirketin üretim yaptığı makine ve teçhizata el konulabiliyor, bu da bu şirketin bundan sonra üretim yaparak borcunu ödemesine engel oluyor, ticari işletme rehni müesesesi buna imkan tanımakla birlikte diğer başka sıkıntıları nedeniyle bankalar tarafından çok tercih edilmiyor.” 

Taşınır sicil sistemi kurulacak 

Bu sorunların giderilmesi amacıyla "taşınırların teminat olarak kullanılması ve taşınır sicil sistemi"ne ilişkin mevzuat çalışması yaptıklarını bildiren Şimşek, dünyada ABD başta olmak üzere bir çok ülkenin söz konusu sistemi uygulandığını, Çin'de bu sistemin uygulamaya girmesinden bu yana 3 trilyon dolarlık kredi hacmine ulaşıldığını kaydetti. 

Sistemi uygulamak için model kanun olarak Birleşmiş Milletleri (BM) örnek aldıklarını ifade eden Şimşek, "Taşınır teminat sistemi ve bu sistem içinde oluşturulacak sicil sistemi için yeni bir kanun metni hazırlıyoruz. Bu kanun çerçevesinde yeni bir sicil sistemi oluşturulacak ve esnafımız ve KOBİ'ler taşınırlarını kredi başvurusu sırasında buraya kaydedecekler" dedi.

Bu sistem ile esnafın ve KOBİ'lerin kredi çekerken taşınırını teminat gösterebileceğini bildiren Şimşek, ancak aynı taşınırı bir başka bankadan kredi için teminat göstermesinin önüne geçilececeğini söyledi. 

Şimşek, bankaların elektronik ortam üzerinden hizmet verecek bu sistem üzerinden bir KOBİ'nin mal varlığını ve ipotekli olup olmadığını çok rahat olarak görebileceğine işaret ederek, bu sistemi bir kamu kuruluşu üzerinden kurabilecekleri gibi özel kuruma da devredebileceklerini belirtti.

"Mahkeme dışı icra yollarına izin vereceğiz"

Söz konusu düzenleme çerçevesinde mahkeme dışı icra yollarına da izin vereceklerini vurgulayan Şimşek, KOBİ'lerin icraya düşen mallarının değerinin yüzde 40'a düştüğünü, mahkeme dışı icra yolunun açılmasıyla taşınırlar varlıkların değerinden satılabileceğini ve bu yolla esnafın zarar etmeyeceğini kaydetti.

Bu şekilde icralık bir malın satışının da hızlı ve etkin olacağını ve borcun çabuk kapatılabileceğini anlatan Şimşek, ayrıca sicil sistemi ile zilyetliğin devri olmaksızın taşınırların teminat olarak gösterilebileceğini bildirdi.

"Eylül ayına kadar Meclis'e sunacağız"

KOBİ'lerin artık bir çok varlığı rehin olarak gösterebileceğini ifade eden Şimşek, bunun da krediye erişimi kolaylaştıracağını söyledi.

Şimşek, "Yani rehin konulacak malı belirlemeniz lazım. Örneğin bir çiftçiyseniz ürettiğiniz buğday da teminat gösterilebilecek, çıktı olarak aldığınız ekmek de. Bankalar kabul ettiği sürece her şeyi rehin edebilecek" görüşüne yer verdi.

Hazine Müsteşarlığının çalışmaları hızlı bir şekilde tamamlayarak konuya ilişkin kanun taslağını Eylül ayına kadar Meclise sunmayı amaçladıklarını belirten Şimşek, bu şekilde KOBİ'lerin finansmana erişim sorununun önüne geçeceklerini sözlerine ekledi.