Kızıldeniz’de geçişler dipte navlun fiyatları yükseldi
İran'ın desteklediği Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de İsrail ile bağlantılı ticari gemilere yönelik başlattığı saldırılar sonrası bölgede geçen yılın sonuna doğru tırmanan gerilim, gemicilik sektörünü etkilemeye devam ediyor.
Gemicilik şirketlerinin rotalarını Kızıldeniz'den Ümit Burnu'na kaydırması veya askıya alması nedeniyle, Kızıldeniz'deki gemi trafiğinde sert düşüşler görülüyor. Kızıldeniz'den konteyner gemi geçişleri bu yılın ilk çeyreğinde yarıdan fazla azalırken, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemi geçişleri de durma noktasına geldi. Denizcilik analiz sağlayıcısı MarineTraffic verilerine göre, Kızıldeniz'de geçen yılın ilk çeyreğinde 7 bin 804 olan konteyner gemi geçişleri, bu yılın aynı döneminde 3 bin 464'e geriledi ve yüzde 55.6 azaldı.
Sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemi geçişleri ise bu dönemde yüzde 84.3 düştü ve Kızıldeniz'de LNG ticareti durma noktasına geldi. Ticaret rotaları uzayınca navlun maliyetleri de arttı. Baltık Kuru Yük Endeksi’ne göre navlun fiyatları bu yılın ilk çeyreğinde 2023'ün aynı dönemine göre Çin-Avrupa hattında yüzde 39, Çin-Akdeniz hattında yüzde 30 yükseldi; Çin-ABD Doğu Kıyısı hattında yüzde 1 azaldı. Baltık Kuru Yük Endeksi bu dönemde yüzde 84 arttı; Baltık Temiz Tanker Endeksi de yüzde 18 yükseldi.
-LNG gemi geçişi % 84.3 azaldı
-Konteyner gemi geçişi % 55.6 azaldı
-Ro/Ro geçişleri % 46 azaldı
-Kuru yük gemi geçişleri % 20.8 azaldı
-Yaş yük gemi geçişleri % 21.6
-LPG gemi geçişleri % 12 azaldı
- Karışık kuru yük gemi geçişleri %11.8 azaldı
Konteyner piyasası beklentileri değişti
“Bölgedeki gerilim nedeniyle gemilerin rotalarını Ümit Burnu'na çevirmesi, konteyner piyasasına ilişkin öngörüleri tamamen değiştirdi. Saldırılardan önce, 2024 için beklenti, arz-talep dengesi ve navlun fiyatlarının daha da zayıflayacağı yönündeydi. Ancak bunun yerine talep arttı ve daha uzun sefer mesafeleri nedeniyle arz-talep dengesi önemli ölçüde sıkılaştı. Navlun fiyatları COVID-19 dönemi kadar olmasa da artış gösterdi ve bunun tüketici fiyatlarına da yansıma ihtimali var.”
Süveyş'e bağımlı yerlerde maliyet arttı
"Dış ticaret bakımından Süveyş Kanalı'na en fazla bağımlı olan ülkeler Sudan, Yemen, Cibuti, Suudi Arabistan ve Seyşeller. Bu ülkeler için ticaret maliyetleri artış gösterdi. Türkiye de dahil olmak üzere Doğu Akdeniz'deki tüm ülkeler, gemiler artık Süveyş Kanalı'ndan geçmeyip Güney Afrika ve Cebelitarık Boğazı'ndan geçmek zorunda kaldıkları için kendilerini birdenbire Asya'dan gelen tüm ticaret için bir çıkmazda buldu ve bu da maliyetleri artırdı.
Hali hazırda artan ithalat maliyetleri tüketicilere yansıması zaman alacak. COVID-19 sırasında, yüksek navlun fiyatlarının yaklaşık 1.5 puanlık enflasyona yol açtığını tahmin etmiştik ancak bu kez durum farklı. Kızıldeniz gerilimi tüm ticaret rotalarını etkilemedi ve navlun fiyatları da salgın döneminde olduğu kadar yükselmedi. Aynı zamanda salgında arz çok düşüktü ancak şu anda birçok yeni konteyner gemisi devreye giriyor."