Kemalpaşa’dan kiraz ihracatı ‘analiz’e takıldı

SEDAT ALP - İZMİR

Kuzey yarımkürenin ilk kirazını üreten Kemalpaşalı üreticiler, tesis kuramadığı için talep olmasına rağmen kirazını ihraç edemiyor. Kemalpaşa Kiraz Üreticileri Birliği, üyelerinin ürününü daha iyi fiyata pazarlayabilmek için toplam değeri 12 milyon TL’yi bulan bir proje hazırladı. Ege Üniversitesi EBİLTEM, Kemalpaşa Belediyesi ve Kemalpaşa Kaymakamlığı işbirliği ile yürütülecek proje için ihtiyaç duyulan finansmanın İzmir Kalkınma Ajansı’ndan (İZKA) sağlanması planlandı. Ancak, İZKA projeyi destek programına almadığı için Birlik bu yıl da yurtdışından gelen talebi karşılayamadı. 

Bu yıl ilk kez Çek Cumhuriyeti’ne küçük miktarda da olsa ihracat yaptıklarını söyleyen Kemalşapa Kiraz Üreticileri Birliği Başkanı Hüseyin Hüsnü Teoman, tesislerinin olması durumunda Almanya, Rusya, Danimarka, Ürdün, İngiltere’ye ihracat yapabileceklerini söyledi. 

Avrupa ülkelerinin ihracat taleplerini karşılayabilmeleri için ürün sertifikasyon sorunun çözmeleri gerektiğini belirten Teoman, Kemalpaşa’daki kiraz üreticisini rahatlacak bir projeyi İZKA’ya sunduklarını ancak projenin 2015 destek programına alınmadığını aktardı. Teoman, Çek Cumhuriyeti’ne yaptıkları ihracatı bile sertifikaları olmadığı için bir firma üzerinden yapmak zorunda kaldıklarını söyledi. 

İZKA’ya sundukları projenin hayata geçmiş olması durumunda bugün Rusya, Almanya, Irak, Danimarka, Ürdün, İngiltere’den gelen talepleri karşılıyor olabileceklerini belirten Teoman, “Kemalpaşa’da kiraz, şeftali, erik, zeytin gibi diğer taş çekirdekli meyvelerin de sertifikasyonunu yapması için EBİLTEM’le görüştük. Bizden 800 metrekare bir bina istediler. Biz de Kemalpaşa Kaymakamlığı’ndan ilçedeki atıl duran Hazine arazilerini birliğe 49 yıllığına kiralaması teklifini götürdük. Kaymakamlık olumlu karşıladı. Bu arazi üzerine EBİLTEM’in çalışmaları için kurulacak binanın yanı sıra bin metrakere büyüklüğünde soğuk hava deposu da kurulacak. Projemizin toplam bedeli 12 milyon TL. Güdümlü proje kapsamında sunduğumuz için İZKA kabul etmesi durumunda bu maliyetin yüzde 90’ını karşılayacak” dedi. 

İZKA’nın, sundukları projeyi 2015 yatırım programına almadığını, yeniden değerlendirilmesi için Aralık ayında yeniden başvuruda bulunacaklarını söyleyen Teoman, başka bölgelerde üreticinin sorunlarını çözen İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de projelerine destek olmasını beklediklerini vurguladı. 

Teoman, bu projenin yanında, satılamayan kirazın da reçel yapımında kullanılması ya da kurutularak kuru kiraz olarak satılmasına yönelik girişimleri de planladıklarını belirterek, “Kuru kiraz Avrupa’da kilogramı 18 eurodan satılıyor. Organik kiraz reçeli daha pahalı satılıyor. Üreticinin ürününü bu şekilde işleyebilirsek ve soğuk hava deposu kurabilirsek hem atıl kalan kirazı değerlendirmiş oluruz hem de piyasada kiraz bolluğu olduğu dönemde ürünü soğuk depoda stoklayarak fiyatın düşmesini önlemiş oluruz” diye konuştu. Üreticiden alınan üründe yüzde 5’in üzerinde fire olması durumunda karlılığın azaldığını belirten Teoman, üreticinin de ürünündeki fire oranını yüzde 5’ler seviyesine çekmesi gerektiğine işaret etti.

80 ton kiraz aldı fiyatın düşmesini engelledi

Hüseyin Hüsnü Teoman, Kemalpaşa Kiraz Üreticileri Birliği’nin ilk kez bu yıl fiyat dengesini sağlamak adına piyasadan kiraz satın aldığını belirterek, “ Bir firma adına bu yıl Kemalpaşa’dan 80 ton mal aldık. Talep eden firmaya, ürünü yüzde 5 fire ile vereceğimizi garanti ederek kilogramını 6.5 TL’den satın almasını sağladık. O dönemde kiraz fiyatı 4-5 TL seviyelerine gerilemişti. Yaklaşık 80 ton ürün alınca elinde ürünü olan üretici de kilogramda 7 TL fiyatla ürününü sattı. Biz bu şekilde piyasanın yüzde 20’sine müdahale edebilsek ve sağlam firma bulabilsek bayağı ses getireceğimize inanıyorum” dedi.

Elimizde altın değerinde ürün var ama kıymetini bilmiyoruz

Kemalpaşa’da yılda 100 bin ton kiraz yetiştiğini, bu yıl 75-80 bin ton hasad yapıldığının tahmin edildiğini söyleyen Hüseyin Hüsnü Teoman, bu ürünün 20 bin tonunu Birliğin pazarlaması durumunda Kemalpaşa’daki kiraz üreticisinin cebine fazladan 10 milyon dolar para gireceğini vurguladı. Teoman, şunları söyledi: “Avrupa’da bir çok kenti gezdim Türk kirazı görmedim. Almanya’da düşük kalitede İtalyan kirazı 8-12 euroya satılıyor. Organik olunca 16 euroya çıkıyor. Bizim en büyük sıkıntımız pazarda söz sahibi olamamamız. Elimizde altın değerinde ürün var ama kıymetini bilmiyoruz. Siyasiler de bunu bilmiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne Tire Süt Kooperatifi'nin sütünü okullarda dağıttığınız gibi öğrencilere kiraz da dağıtalım dedik. Ancak kabul ettiremedik.”