Karta limit perakendeci ve esnafı vurur

Ekonomi yönetiminin geçtiğimiz günlerde açıkladığı Orta Vadeli Program'da, kredi kartlarıyla ilgili önlemlere, sektörler tepki verdi.

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın, "Kredi kartlarında ilk yıl için gelirin iki katı, ikinci ve devam eden yıllar için gelirin 4 katı ile sınırlı olarak limit tahsis edilecek ve asgari ödemeler de artacak. Ayrıca, 3 dönem asgari ücreti ödemeyenlerin kartlarının harcamalara kapanacak" açıklaması, iç piyasada yankı buldu.

Nihai tüketiciye ulaşan piyasa oyuncuları, ağırlıklı olarak, bu uygulamanın özellikle perakende sektörü ve küçük esnafı vuracağı görüşünü paylaştı. DÜNYA'nın görüş aldığı perakendecilerin büyük bölümü, bu kararın piyasaları daraltacağını söylerken, aynı zamanda tüketiciyi de zor durumda bırakacağını savundu.

Türkiye Esnaf ve Sanaatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, kredi kartlarında frene basılmasının doğru ama gecikmiş bir karar olduğunu söylerken, özellikle harcamaların arttığı kış aylarında piyasaları tıkayacağını iddia etti.

Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis ise, gıdada zaten bir daralma olduğunu dile getirirken, Orka Grup Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu da, alınan kararla, satışların olumsuz etkileneceğini savundu.  Babacan'ın açıklamalarına destek ise, İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kopuz'dan geldi. Kopuz, "Belki piyasalar kısa bir süre daralma yaşayacak ancak artık herkes ayağını yorganına göre uzatmayı öğrenmeli" ifadelerini kullandı.

Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Yönetim Kurulu Üyesi ve İnci Deri Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Kızıltaş ise firmaların taksit sayısını 6 ayla sınırlı tutma eğiliminde olduğunu, ancak sistemin, bankaların verdiği ek taksitlerle genişlediğini savundu.

Reis Gıda Yön. Krl. Bşk. Mehmet Reis: Bizim sektörde talep azalması zaten var

Bizim satış yaptığımız yerlerde, nihai tüketiciye kadar birçok aşamada kredi kartı kullanılıyor. Bu karar elbette bizim sektörümüzü de etkileyecek ama diğerleri kadar değil.  Çünkü biz daralmayı zaten uzunca bir zamandır yaşıyoruz. Türkiye'de, "Her şeyden kısılır, gıdadan kısılmaz" anlayışı tamamen tersine döndü. Tüketici, bir telefonunu değiştirmek için bile gıda harcamasından kısar hale geldi.

İSTİB Başkanı Ali Kopuz: Biraz daralma olur ama doğru bir karar

Uygulama, iç piyasada elbette bir miktar daralma yaratacaktır ama uzun vadede çok fazla etkili olacağını düşünmüyorum. Bunun dışında, limitlerin aşırı serbest bırakılması, ileride daha büyük sıkıntı getirecek. Zaten dünyada sıkıntı bitmiş değil ve önümüze ne geleceğini bilemiyoruz. O nedenle, piyasalar belki biraz daralacak ama artık ayağımızı yorgana göre uzatmasını artık öğreneceğiz.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken: Zamansız bir fren piyasaları tıkar

Kredi kartı sınırlaması yöntemiyle frene basılması, doğru ama gecikmiş bir karar. İnsanlar ödeme güçlüğüne düşecek. Herkes, yıllarca arabaya, eve borçlandı kart limitleri dolu. Esnaf bile, dükkanına malı taksitle alıp, kapatıyor çünkü piyasalarda zaten uzunca bir süredir nakit sıkıntısı var. Bunun dışında mevsim kış ve harcamalar artıyor. Zaten çek, senet gibi ödeme araçları bitti. Bu uygulama, piyasalarda daralma yaratacak, konfeksiyoncudan bakliyatçıya herkese darbe vurup, olumsuz etkileyecek. Ayrıca unutulmamalı ki, kredi kartı, risk paylaşımında önemli bir ayar. Bundan tüketici faydalandığı gibi, bankalar ve varlık şirketleri nemalanıyor. Söz konusu uygulama, piyasaları acıtmadan, incitmeden yapılmalı. Bunu çok iyi düşünmek lazım.

Orka Grup Bşk. Süleyman Orakçıoğlu: Sadece soruna Bakmayalım

Bu karar, perakendeyi olumsuz etkileyecek.  Elbette birtakım önlemler alınmalı ama alınırken de belli aşamalarla yapılmalı. Birden bire hayatın içinde olan ve yaşamı kolaylaştıran alışverişte, kayıtlı ekonomiye geçişin en buyük unsurlarından birini kısıtlarsanız, bu kez de 'senet' gibi başka ödeme araçları devreye girecek.  Mesela bizim satışlarımızın yüzde 90'ı kartla yapılıyor. Bu kısıtlamayla satışlar olumsuz etkilenecek. Ayrıca tüm dünya, piyasaları canlandırmak için arayış içindeyken, biz enerjisini azaltmak için önlemler alıyoruz. Bu ne kadar doğru?  Tabi ki bir problem varsa masaya yatıralım. Ama bir olaya, sorunlu tarafından bakarsak, çözemeyiz. O nedenle, kartların hangi sorunları ortadan kaldırdığına da bakmalıyız.

AMPD Yön. Krl. Üyesi Murat Kızıltaş: Bankaların taksitleri sistemi genişletiyor

Bizim sektöre baktığınızda, sayın Bakan'ın belirttiği gibi 24 ay vadeler söz konusu değil. Firmalar bunu 6 ayla sınırlı tutma teamülünde. Sistem, bankaların verdiği ek taksitlerle genişliyor. Siz eğer, birtakım şeylerin taksitli alımını kısıtlarsanız tüketici daha yüksek bedeller ödemek zorunda kaldığı gibi yansıması perakendede görülecek ve sektörde ciddi bir kısıtlama yaratacak. O nedenle, şayet bir kısıtlama yapılacaksa, bu aniden yapılmamalı. Çünkü ani kısıtlamalar, özellikle küçük esnafta ciddi daralma yaratır. Ayrıca Türkiye'yi krizden iç pazarın canlılığının kurtardığı da unutulmamalı. Türkiye'nin 
yüzde 6 büyüdüğü, Avrupa'nın ise yüzde 1 bile büyüyemediği bir 
ortamda yapılması düşünülen bu kısıtlama ne derece doğru?